Προβληματισμός στην ΕΕ για την τρύπα των €10 δισ. που αφήνει το Brexit

Το μέλλον του προϋπολογισμού της ΕΕ μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου -η οποία θα αφήσει μια ετήσια τρύπα της τάξης των 10 δισ.- βρίσκεται στο επίκεντρο του τελευταίου από τα πέντε έγγραφα προβληματισμού για το «Μέλλον της Ευρώπης», το οποίο δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σήμερα στις Βρυξέλλες.

Ο προϋπολογισμός της ΕΕ ο οποίος κυμαίνεται ετησίως μεταξύ 140 και 150 δισ. αποτελεί μείζον ζήτημα, καθώς οι διαφορές μεταξύ των συνεισφορών και του επιπέδου απορρόφησης μεταξύ των χωρών έχουν προκαλέσει στο παρελθόν πολλές διαμάχες.

Σημειώνεται ότι το 70% και πλέον του ετήσιου προϋπολογισμού της ΕΕ αφορά αγροτικές και περιφερειακές χρηματοδοτήσεις, ωστόσο σύμφωνα με την Επιτροπή το τελευταίο διάστημα έχουν προκύψει νέες ανάγκες όπως είναι η αντιμετώπιση του προσφυγικού, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η ενίσχυση της φύλαξης των συνόρων και η κοινή άμυνα. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή, στο πλαίσιο της Λευκής Βίβλου για το Μέλλον της Ευρώπης των 27, παρουσίασε μια σειρά από προτάσεις για την επικαιροποίηση των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ και την ενίσχυση των ευρωπαϊκών ιδίων εσόδων.

«Θα πρέπει να γίνουν δύσκολες επιλογές» επισημαίνει η Επιτροπή στο έγγραφό της, ενώ διερωτάται εάν «μπορεί η Ευρώπη να ανταποκριθεί στις υφιστάμενες πολιτικές και τις νέες προτεραιότητές της με ένα συρρικνούμενο προϋπολογισμό». «Εάν όχι, πού πρέπει να γίνουν περικοπές και να μειωθούν οι φιλοδοξίες; Ή μήπως πρέπει να γεφυρωθεί το χάσμα, είτε μέσω της αύξησης των συνεισφορών των 27 κρατών μελών ή των εναλλακτικών πηγών εσόδων, είτε μέσω ενός συνδυασμού των δύο, έτσι ώστε η ΕΕ των 27 να μπορέσει να δώσει κοινές απαντήσεις» αναφέρει το έγγραφο για να καταλήξει στο ότι «όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, το επίπεδο της πολιτικής φιλοδοξίας πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τα μέσα δράσης».

«Αν η Ευρώπη κληθεί να αντιμετωπίσει νέες προκλήσεις, θα πρέπει κάπου να βρούμε τους απαραίτητους πόρους. Μπορούμε είτε να ξοδεύουμε λιγότερα είτε να βρούμε νέα έσοδα. Αλλά ανεξάρτητα από το τι θα κάνουμε, κάθε ευρώ που επενδύεται και που προέρχεται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, θα πρέπει να προσφέρει προστιθέμενη αξία και να έχει θετικό αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή των πολιτών», υπογράμμισε ο επίτροπος Γκίντερ Έτινγκερ κατά τη σημερινή παρουσίαση του εγγράφου. Ο ίδιος προσέθεσε πως με βάση τα νέα δεδομένα και κυρίως τις συνέπειες του Brexit, οι «περικοπές» είναι απαραίτητες όπως και η αναδιανομή και οι αναδιατάξεις των δαπανών.

«Τα μεγάλα προγράμματα, όπως η Κοινή Αγροτική Πολιτική δεν θα σταματήσουν αλλά όλα πρέπει να υποστούν περικοπές», δήλωσε ο Γερμανός επίτροπος. Από την πλευρά της η επίτροπος Προϋπολογισμού, Κορίνα Κρέτσου, ανέφερε ότι μια από τις εναλλακτικές που έχουν τεθεί επί τάπητος είναι η συγχρηματοδότηση των προγραμμάτων από εθνικούς πόρους.

Μια ακόμα πρόταση της Επιτροπής περιλαμβάνει τη σύνδεση των ευρωπαϊκών κονδυλίων με την υλοποίηση οικονομικών μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, αλλά και σε ό,τι αφορά το κράτος δικαίου. «Η αλληλεγγύη πρέπει να είναι αμφίδρομη. Πρέπει να υπάρχει αμοιβαιότητα», σημείωσε η Κ. Κρέτσου.

Εξάλλου, στο επίκεντρο των προτάσεων της Επιτροπής, βρίσκεται η ενίσχυση των ιδίων πόρων της ΕΕ, στη βάση μιας έκθεσης της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου υπό την προεδρία του Μάριο Μόντι. Η αύξηση των φόρων προς όφελος της ΕΕ αν και αποτελεί ένα πολιτικά ευαίσθητο πρόβλημα για τις κυβερνήσεις της ΕΕ, είναι ένα από τα βασικά ζητήματα.

Σύμφωνα με τον επίτροπο Έτινγκερ, κατά μέσο όρο ένας Ευρωπαίος φορολογούμενος πληρώνει το 50% του εισοδήματός του σε δημόσια ταμεία, από τα οποία μόλις το 1% απορροφάται από την ΕΕ. «Η πρόταση Μόντι περιλαμβάνει ρεαλιστικές προτάσεις για τη διεύρυνση των ιδίων πόρων της ΕΕ», ανέφερε η Κορίνα Κρέτσου, τονίζοντας ότι είναι προφανές πως ο τρέχων προϋπολογισμός δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε όλες τις προκλήσεις. Είναι πλέον καιρός να εξετάσουμε όλες τις ιδέες χωρίς ταμπού», είπε χαρακτηριστικά, καλώντας τα κράτη-μέλη της ΕΕ να εξετάσουν «εάν θέλουν πραγματικά μια ΕΕ που προσφέρει».

Οι ιδέες της Επιτροπής αναμένεται να τροφοδοτήσουν τη διαδικασία εκπόνησης της πρότασης για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ των 27, την οποία η Επιτροπή προτίθεται να υποβάλει στα μέσα του 2018 και θα αφορά την περίοδο μετά το 2020.