Πωλεί επιχειρηματικά κόκκινα δάνεια η Τρ. Κύπρου

Στην πώληση μικρού αριθμού αναδιαρθρωμένων μη εξυπηρετουμένων δανείων προχωρά η Τράπεζα Κύπρου. Αγοραστής των δανείων είναι κυπριακή τράπεζα –με μικρό μερίδιο αγοράς– το όνομα της οποίας γνωρίζει ο «Π», αλλά δεσμεύεται να μην το αποκαλύψει σε αυτή τη φάση.

Πρόκειται για την πρώτη πώληση δανείων στην Κύπρο, με τη συναλλαγή να έχει δοκιμαστικό χαρακτήρα και γίνεται για να τσεκαριστούν στην πράξη οι διαδικασίες της νομοθεσίας που ψηφίστηκε το 2015, αλλά και η ανταπόκριση της αγοράς. Τα δάνεια που διατίθενται προς πώληση είναι επιχειρηματικά και κυρίως από τον χώρο των κατασκευών και της ανάπτυξης γης.

Τα οφέλη

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας, η Τράπεζα Κύπρου είχε προχωρήσει έως τα τέλη Δεκεμβρίου του 2016 σε αναδιαρθρώσεις ύψους 5,26 δισ. ευρώ. Τα 2,02 δισ. ευρώ αφορούν αναδιαρθρώσεις φυσικών προσώπων, τα 2,44 δισ. ευρώ επιχειρηματικά δάνεια και 793,34 εκατ. ευρώ δάνεια λιανικής τραπεζικής.

Η συναλλαγή έχει τρεις εμπλεκόμενους και η πώληση δανείων μόνο οφέλη έχει για όλες τις πλευρές, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη. Συγκεκριμένα:

• Η Τράπεζα Κύπρου μειώνει τα μη εξυπηρετούμενα δάνειά της, προχωρά σε απομόχλευση, εισπράττει χρήματα, δεν έχει κεφαλαιακές απώλειες, αλλά αντίθετα θα κερδίσει από την απελευθέρωση προβλέψεων. Η συναλλαγή θα γίνει στην τρέχουσα αξία των δανείων (book value), δηλαδή ως αναδιαρθρωμένα «κόκκινα δάνεια», αξία που είναι χαμηλότερη από την ονομαστική τους. Η Κύπρου έχει ήδη καταγράψει τη ζημιά για αυτή την αξία, οπότε με την πώληση δεν προκαλείται επιπρόσθετη ζημιά. Το πιο σημαντικό είναι ότι με την πώληση απελευθερώνονται και πόροι για νέες αναδιαρθρώσεις.


• Ο αγοραστής θα αποκτήσει νέο πελατολόγιο, με τους νέους πελάτες να έχουν τακτοποιημένες τις υποχρεώσεις τους.


• Για τους δανειολήπτες δεν αλλάζει κάτι, έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις, ενώ θα δοκιμαστεί για πρώτη φορά και η πρόνοια της νομοθεσίας για την πώληση δανείων, η οποία δίνει στον δανειολήπτη το δικαίωμα να αγοράσει ο ίδιος το δάνειό του. Ειδικότερα, η νομοθεσία προβλέπει ότι πριν από την πώληση δανείου, πιστωτικό ίδρυμα ή χρηματοδοτικό ίδρυμα κοινοποιεί την πρόθεσή του να πωλήσει ή να διαθέσει όλον ή μέρος του χαρτοφυλακίου πιστωτικών διευκολύνσεων. Η κοινοποίηση γίνεται με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και σε τρεις εφημερίδες ημερήσιου Τύπου, ενώ οι δανειολήπτες και οι εγγυητές τους δύνανται να υποβάλουν εντός 45 ημερών πρόταση για εξαγορά της υπό πώληση πιστωτικής διευκόλυνσης. Η Τράπεζα Κύπρου έχει ήδη ξεκινήσει την αποστολή επιστολών προς τους επηρεαζόμενους πελάτες, οι οποίοι θα ενημερωθούν για την πώληση του δανείου τους και τα δικαιώματα που έχουν.

Το εργαλείο

Η πώληση δανείων είναι μια κίνηση που γίνεται πρώτη φορά στην Κύπρο, κίνηση όμως που ήθελαν να δουν εδώ και πολύ καιρό τόσο οι διεθνείς δανειστές όσο και οι επόπτες και οι οίκοι αξιολόγησης, καθώς το τραπεζικό σύστημα δεν έχει χρησιμοποιήσει το εν λόγω εργαλείο.

Η Κύπρος έχει αυτή τη στιγμή το υψηλότερο επίπεδο μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ευρώπη (47,2% στα τέλη Ιανουαρίου), αλλά δεν είναι η μόνη χώρα με ανάλογο πρόβλημα. Η διαφορά με τις άλλες χώρες (από την Ελλάδα μέχρι την Κροατία και την Ιταλία) είναι ότι οι τράπεζες έχουν στη διάθεσή τους όλα τα πιθανά εργαλεία για να βρουν λύσεις με τους πελάτες τους, αλλά και για να μειώσουν τον όγκο των κόκκινων δανείων.

Καμιά αδιοδότηση για αγορά δανείων

Στην Κύπρο, αν και η νομοθεσία για την πώληση δανείων ψηφίστηκε τον Νοέμβριο του 2015 (αποτελούσε προαπαιτούμενο της 8ης αξιολόγησης στο πλαίσιο του μνημονίου συναντίληψης με την τρόικα), στην ουσία παραμένει ανενεργή.

Καμία εταιρεία δεν έχει αιτηθεί να αδειοδοτηθεί για την αγορά δανείων, ενώ δεν έχει ψηφιστεί και η νομοθεσία για την τιτλοποίηση δανείων, η οποία και συμπληρώνει την όλη διαδικασία. Σε άλλες χώρες με πρόβλημα «κόκκινων δανείων» η πώληση αποτελεί μέρος της εργαλειοθήκης για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Πρόσφατο παράδειγμα η Ελλάδα, όπου οι σχετικές διαδικασίες τρέχουν με μεγαλύτερη ταχύτητα και μάλιστα συνδέονται με μια ευρύτερη προσπάθεια αναδιοργάνωσης επιχειρήσεων.

Τεράστιος όγκος

Το επιχείρημα των ξένων ειδικών για την ανάγκη να γίνουν περισσότερα και με μεγαλύτερη ταχύτητα στο μέτωπο των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι ότι παρά τη μεγάλη προσπάθεια των τελευταίων τριών ετών, ο όγκος των «κόκκινων δανείων» στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα παραμένει εξαιρετικά μεγάλος. Από τα 27,32 δισ. ευρώ που ήταν τέλος του 2014 υποχώρησαν στα 23,67 δισ. ευρώ στο τέλος του 2016, ποσό που αντιστοιχεί σχεδόν με το 120% του ΑΕΠ της χώρας. Τον Ιανουάριο του 2017, το υπόλοιπο των αναδιαρθρωμένων δανείων ήταν 13,37 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 9,69 δισ. ευρώ παραμένουν στις μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις.