Ακριβαίνουν τα οικόπεδα - Νέα προειδοποίηση Κομισιόν για ΦΠΑ 19%

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανανεώνει με επιστολή της προς τη Νομική Υπηρεσία και κατ’ επέκταση την κυβέρνηση τις πιέσεις για συμμόρφωση της Κύπρου με την ευρωπαϊκή νομοθεσία για επιβολή ΦΠΑ 19% σε οικόπεδα και οικοπεδοποιήσιμη γη. Η κυβέρνηση είχε δεσμευτεί παλαιότερα έναντι της Κομισιόν για συμμόρφωση και κατέθεσε στις 8 Ιουνίου 2016 νομοσχέδιο που προβλέπει την επιβολή ΦΠΑ 19% στα οικόπεδα, όμως η Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής αρνήθηκε να εγκρίνει το νομοσχέδιο και διεκδίκησε και εξασφάλισε σιωπηρά κάποια παράταση.

Αν και αρχικά είχε λεχθεί από μέρους βουλευτών μελών της Επιτροπής Οικονομικών ότι η συζήτηση για την έγκριση του νομοσχεδίου θα επανήρχιζε τον φθινόπωρο του 2016, το νομοσχέδιο αφέθηκε στα συρτάρια με τις εκκρεμότητες της επιτροπής, από το οποίο όμως εκ των πραγμάτων πρέπει να αφαιρεθεί αν η Βουλή δεν θέλει να ενεργοποιηθεί διαδικασία παράβασης εναντίον της κυπριακής κυβέρνησης. Δηλαδή, η αποστολή προειδοποιητικής επιστολής, στη συνέχεια αιτιολογημένης γνώμης και αν εξακολουθεί να μην υπάρχει συμμόρφωση θα ακολουθήσει παραπομπή της Δημοκρατίας στο δικαστήριο της ΕΕ για επιβολή χρηματικής ποινής.

Η επιστολή

Το θέμα της άρσης της απαλλαγής των οικοπέδων από τον ΦΠΑ ανακινήθηκε τον Φεβρουάριο από την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όπως ενημέρωσε η Νομική Υπηρεσία τον έφορο Φορολογίας στις 28 Φεβρουαρίου «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά να της κοινοποιηθεί ο νόμος που ψηφίστηκε για την κατάργηση της απαλλαγής από τον ΦΠΑ που χορηγείται για την παράδοση οικοδομήσιμων γηπέδων». Στην ίδια επιστολή η Νομική Υπηρεσία ενημέρωνε ότι «ο νόμος πρέπει να σταλεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι τις 23/3/2017, οπότε παρακαλώ όπως πριν από εκείνη την ημερομηνία σταλεί στη Νομική Υπηρεσία».

Ήταν βεβαίως αδύνατο να σταλεί ένας νόμος που δεν υπάρχει. Γι’ αυτό το Υπουργείο Οικονομικών απάντησε στον γενικό εισαγγελέα Κώστα Κληρίδη στις 4 Απριλίου 2017, πληροφορώντας τον ότι «το νομοσχέδιο με τίτλο νόμος που τροποποιεί τους περί φόρου προστιθέμενης αξίας νόμους που ρυθμίζει την κατάργηση της απαλλαγής της παράδοσης οικοδομήσιμων γηπέδων από τον ΦΠΑ έχει κατατεθεί ενώπιον της Βουλής από τις 8 Ιουνίου 2016 για μελέτη και ψήφιση. Μέχρι σήμερα εκκρεμεί η προώθηση του εν λόγω νομοσχεδίου στην ολομέλεια της Βουλής για ψήφιση».
Ακολούθως, στις 10 Απριλίου 2017, ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης έστειλε επιστολή στον πρόεδρο της Βουλής Δημήτρη Συλλούρη ενημερώνοντάς τον για την επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Του επισημαίνει μάλιστα ότι η επιστολή «αποτελεί το τελικό στάδιο πριν την έναρξη της διαδικασίας παράβασης εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας, με την οποία μας ζητεί όπως διαβιβάσουμε επιβεβαίωση της έγκρισης του νομοσχεδίου που καταργεί την απαλλαγή της παράδοσης οικοδομήσιμων γηπέδων από τον ΦΠΑ. Όπως θα γνωρίζετε», αναφέρει ο υπουργός, «το εν λόγω νομοσχέδιο βρίσκεται ενώπιον της Βουλής από τις 8 Ιουνίου 2017 για μελέτη και ψήφιση».

Η Βουλή

Η κατάθεση του νομοσχεδίου για επιβολή ΦΠΑ 19% σε οικόπεδα είχε συμπέσει, τον Ιούνιο του 2016, με τη συζήτηση του νομοσχεδίου για τροποποίηση του νόμου για τον φόρο ακίνητης ιδιοκτησίας. Βουλευτές της αντιπολίτευσης, αλλά και κάποιοι του ΔΗΣΥ, υπέδειξαν στον υπουργό οικονομικών ότι δεν θα ήταν ορθό να επιβληθεί ΦΠΑ στα οικόπεδα την ίδια περίοδο που θα αποφασιζόταν η συνέχιση της επιβολής φόρου στα ακίνητα. Τα δύο θέματα συζητήθηκαν σε αρκετές κοινές συνεδρίες των Επιτροπών Οικονομικών και Εσωτερικών και τελικά το νομοσχέδιο για τον ΦΠΑ 19% σε οικόπεδα και οικοπεδοποιήσιμη γη αποφασίστηκε να αφεθεί για το φθινόπωρο του 2016, αφού δεν πείστηκαν οι βουλευτές ότι ήταν επείγουσα η συμμόρφωση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, ενώ το νομοσχέδιο για τον φόρο στην ακίνητη ιδιοκτησία τροποποιήθηκε ώστε να επιβληθεί χαμηλότερος φόρος για το 2016 και να καταργηθεί ο φόρος από το 2017.

Ποια θα επιδέχονται ΦΠΑ 19%

Κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για την επιβολή ΦΠΑ 19% σε οικόπεδα και οικοπεδοποιήσιμη γη προκλήθηκε σύγχυση ως προς το ποια οικόπεδα θα επιβαρύνονταν με τον ΦΠΑ 19% και ποιοι αγοραστές θα καλούνταν να πληρώσουν. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε πως παρόλο ότι το συγκεκριμένο θέμα συζητήθηκε σε πολλές κοινές συνεδρίες των Επιτροπών Οικονομικών και Εσωτερικών, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2016, πολλοί βουλευτές, κυρίως της αντιπολίτευσης αλλά και του ΔΗΣΥ, επέμεναν να δηλώνουν ότι δεν είχε διευκρινιστεί επαρκώς ποια οικόπεδα θα επιβαρύνονταν και ποια όχι.

Στις συνεδρίες των δύο επιτροπών ο υπουργός Οικονομικών ανέφερε ότι με ΦΠΑ 19% θα χρεώνονται οι πωλήσεις που εμπίπτουν σε επιχειρηματική-εμπορική δραστηριότητα και θα εκπίπτουν του ΦΠΑ όσες μεμονωμένες πράξεις πώλησης θα γίνονται από φυσικά ή νομικά πρόσωπα.

Παρά τη διευκρίνιση του Χάρη Γεωργιάδη, αρκετοί βουλευτές υποστήριξαν ότι από το νομοσχέδιο δεν ήταν σαφές ότι πολίτες ή εταιρείες που δεν ασχολούνται με την ανάπτυξη της γης (ντιβέλοπερς) δεν θα επιβαρύνονται με ΦΠΑ 19% αν διαχωρίσουν και πωλήσουν κάποια οικόπεδα στο πλαίσιο μεμονωμένης αξιοποίησης ακίνητης ιδιοκτησίας. Υποστήριξαν επίσης ότι δεν διευκρινίστηκε επαρκώς κατά πόσο θα επιβαρύνονται με ΦΠΑ αγροτεμάχια που εντάχθηκαν σε οικιστικές, εμπορικές και βιομηχανικές ζώνες ανάπτυξης και δυνητικά αποτελούν οικοπεδοποιήσιμη γη, χωρίς να ανήκουν σε επαγγελματίες ανάπτυξης γης. Με επίκληση παλαιότερης απόφασης του Δικαστηρίου της ΕΕ, η κυβέρνηση υποστήριξε ότι δεν θα επιβαρύνεται με ΦΠΑ πρόσωπο που ασκεί γεωργική δραστηριότητα και πωλεί οικόπεδα που εντάχθηκαν σε ζώνες ανάπτυξης, στο πλαίσιο διαχείρισης προσωπικής περιουσίας.