Οι οικονομικές και πολιτικές συνέπειες του Brexit

Η Ιταλία παρακολουθεί με ενδιαφέρον την όλη διαδικασία του Brexit και έμπειροι δημοσιογράφοι, όπως ο Κοράντο Άουτζιας, προβλέπουν ότι η βρετανική κυβέρνηση θα καταφέρει να μειώσει στο ελάχιστο το όλο οικονομικό κόστος της εξόδου της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο μεταξύ, πολλοί ελπίζουν ότι η ιταλική συμπρωτεύουσα, το Μιλάνο, θα καταφέρει να επωφεληθεί άμεσα της νέας πραγματικότητας και να μετατραπεί σε χρηματοοικονομική πρωτεύουσα όλης της γηραιάς ηπείρου.

Ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών, Πιέρ Κάρλο Πάντοαν, ο υπουργός Εξωτερικών Αντζελίνο Αλφάνο και ο δήμαρχος του Μιλάνου Μπέπε Σάλα παρουσίασαν ήδη την επίσημη υποψηφιότητα της πόλης για να μπορέσει να «κληρονομήσει» από το Λονδίνο την έδρα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων. Όλοι γνωρίζουν ότι η προσπάθεια δεν είναι εύκολη από την στιγμή που οι υποψήφιες πόλεις ξεπερνούν τις είκοσι, αλλά τις επόμενες εβδομάδες ο αριθμός τους θα περιορισθεί σε τρεις, και οι μεγαλούπολη του ιταλικού Βορρά θεωρεί πως έχει την δυνατότητα να φτάσει στην τελική φάση της επιλογής.

Παράλληλα, εκφράζονται ανησυχίες για το ποια θα μπορεί να είναι τα μελλοντικά δικαιώματα των Ιταλών που ζουν μόνιμα στο Ηνωμένο Βασίλειο, παραδείγματος χάρη σε ό,τι αφορά την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Πολλοί πιστεύουν ότι το όλο θέμα θα μπορέσει να λυθεί με μια διακρατική συμφωνία αμοιβαίας κάλυψης, τόσο για τους Βρετανούς που έχουν επιλέξει ως τόπο διαμονής την Ιταλία, όσο και για τις εξακόσιες χιλιάδες Ιταλών που διαμένουν στην Βρετανία. Επισήμως, η κυβέρνηση της Ρώμης αφήνει να διαρρεύσει πως όλα αυτά θα συζητηθούν και θα επισημοποιηθούν μετά την οριστική συμφωνία «διαζυγίου» του Λονδίνου με τις Βρυξέλλες, αλλά είναι κάτι περισσότερο από πιθανό, η όλη συζήτηση, να ξεκινήσει πολύ νωρίτερα.

Σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις του Brexit για την ίδια τη Μεγάλη Βρετανία, έστω και αν ακόμη δεν μπορούν να εξαχθούν οριστικά συμπεράσματα, ο Ιταλός χρηματιστής Ντάβιντε Σέρα -ο οποίος εργάζεται εδώ και πολλά χρόνια στο Λονδίνο- δηλώνει στην εφημερίδα La Repubblica, ότι «η όλη διαδικασία θα πλήξει σημαντικά τη βρετανική οικονομία και θα δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα, ιδίως σε όσους ψήφισαν υπέρ του Brexit». Σύμφωνα με τον Σέρα, ο οποίος είναι προσωπικός φίλος του Ματέο Ρέντσι, «θα μειωθεί η αγοραστική δύναμη των φτωχότερων πολιτών και των ηλικιωμένων, θα αυξηθεί ο πληθωρισμός και την ίδια ώρα, η συνολική αβεβαιότητα μπορεί να τρομάξει τους επενδυτές».

Οι προβλέψεις αυτές, φυσικά, δεν αφορούν μόνον τους Βρετανούς, αλλά εξ αντανακλάσεως, και την ίδια την Ιταλία. Διότι, ως γνωστόν, το κίνημα Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο -το οποίο, στη φάση αυτή είναι πρώτη πολιτική δύναμη στην πρόθεση ψήφου- προτείνει την διεξαγωγή δημοψηφίσματος με θέμα την παραμονή ή την έξοδο της χώρας από το ευρώ. Η ιταλική νομοθεσία δεν προβλέπει δημοψήφισμα για τέτοιου είδους επιλογές, που αφορούν συνθήκες και διεθνείς συμφωνίες. Το κίνημα του Γκρίλο, όμως, θεωρεί πως θα βρει τον τρόπο για να εκφράσουν οι πολίτες τη βούλησή τους, έστω και αν θεωρηθεί μια «συμβουλευτικού χαρακτήρα» και μόνον πρωτοβουλία.

«Δεν θέλουμε σε καμία περίπτωση να βγούμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η όλη υπόθεση θα αφορά μόνον το ευρώ», εξήγησε σε εκπομπή της τηλεόρασης της Rai o Λουίτζι Ντι Μάιο, κύριο στέλεχος των «Πεντάστερων» και αντιπρόεδρος της ιταλικής Βουλής. Είναι όμως σαφές ότι όλες οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις θα προσπαθήσουν να συνδέσουν τις πιθανές αρνητικές συνέπειες του Brexit με την πρόθεση των «Cinque Stelle- Πέντε Αστέρων», να αμφισβητήσουν την παραμονή της Ιταλίας εντός της Ευρωζώνης. Πρόκειται για εντελώς διαφορετικά δεδομένα, αλλά υπάρχουν και κάποια βασικά, κοινά στοιχεία. Η γραφειοκρατία των Βρυξελλών, μια Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία θεωρείται όλο και πιο απόμακρη και αναποτελεσματική, κινδυνεύει να προκαλέσει και νέες, τραυματικές συνέπειες.