Ποντάρουν στον τουρισμό για ανάκαμψη - Η πορεία του ΑΕΠ, οι προοπτικές και οι κίνδυνοι

Η ανάλυση του Υπουργείου Οικονομικών για την πορεία και τις προοπτικές της κυπριακής οικονομίας την περίοδο 2021-24 που περιλαμβάνεται στο Αναθεωρημένο Πρόγραμμα Σταθερότητας επιβεβαιώνει ότι η ανάκαμψη θα εξαρτηθεί από την πορεία του τουρισμού. Μάλιστα, η εκτίμηση είναι ότι ο τουρισμός θα επανέλθει στα επίπεδα του 2019 το 2024 και φέτος οι αφίξεις τουριστών θα είναι διπλάσιες σε σχέση με πέρυσι, δηλαδή θα κινηθούν σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα.

Η πορεία του ΑΕΠ

Ειδικότερα, το μεσοπρόθεσμο βασικό σενάριο για την Κύπρο που παρουσιάζεται στο πρόγραμμα σταθερότητας 2021-2024 προβλέπει ότι η οικονομία θα εισέλθει σε μια πορεία ανάκαμψης από το 2021 και μετά. Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ προβλέπεται στο 3,6% το 2021, στο 3,8% το 2022, στο 3,2% το 2023 και στο 2,8% το 2024.

Η ανάπτυξη το 2021 εξακολουθεί να υποστηρίζεται από τις αυξημένες κρατικές δαπάνες και θα ενισχυθεί από μια εξομάλυνση των ιδιωτικών δαπανών και επενδύσεων, την υλοποίηση σημαντικού αριθμού έργων στους τομείς του τουρισμού, της ενέργειας, των μεταφορών και της εκπαίδευσης και περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την κατασκευή μαρινών, καζίνου-θερέτρου και έργων υποδομής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.

Ο τουρισμός

Η πρόβλεψη για την ανάπτυξη το 2021 έχει αναθεωρηθεί προς τα κάτω από τον τελευταίο κύκλο των προβλέψεων το φθινόπωρο λόγω βραδύτερης από την αναμενόμενη ανάκαμψης στον τομέα του τουρισμού. Οι αριθμοί των τουριστών για το 2021 αναμένεται να διπλασιαστούν σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2020, αλλά παραμένουν σημαντικά χαμηλότεροι από τις επιδόσεις του 2019, με κύριες αγορές αφίξεων το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Ρωσία, τη Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές αγορές. Οι αφίξεις τουριστών αναμένεται να αυξηθούν σταδιακά φτάνοντας τα επίπεδα του 2019 έως το 2024.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, λίγο περισσότερο από έναν χρόνο από την έναρξη της πανδημίας COVID-19 οι προβλέψεις για τον μεσοπρόθεσμο ορίζοντα εξακολουθούν να περιβάλλονται από αβεβαιότητα, κυρίως λόγω της εξέλιξης της πανδημίας και της πορείας του προγράμματος εμβολιασμού. Επιπλέον, ένας βασικός, μεταξύ άλλων, καθοριστικός παράγοντας για την ανάπτυξη είναι ο τουριστικός τομέας και πόσο γρήγορα θα ανακάμψει.

Οι εμβολιασμοί

Στην ανάλυση τονίζεται ότι τα εμβόλια αποτελούν ένα βασικό βήμα προς τον έλεγχο της πανδημίας. Ωστόσο, οι μεταλλάξεις του ιού αποτελούν απειλή για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, η οποία αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Τα προγράμματα εμβολιασμού ξεκίνησαν στις αρχές του έτους αλλά αναπτύσσονται με άνισο τρόπο σε χώρες της ΕΕ και σε όλο τον κόσμο, μαστίζονται από ελλείψεις στην παραγωγή και φήμες γύρω από την ασφάλεια των εμβολίων.

«Στην Κύπρο το πρόγραμμα εμβολιασμού εκτελείται με σχετικά επαρκή ταχύτητα, λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμούς, και ελπίζουμε ότι οι κίνδυνοι υγείας που περιβάλλουν τα εμβόλια δεν θα εκτροχιάσουν το Υπουργείο Υγείας από τους στόχους εμβολιασμού που έχουν τεθεί», τονίζεται.

Οι προοπτικές

Το Υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι μετά τον εμβολιασμό υψηλού ποσοστού του πληθυσμού (60% και άνω του ενήλικου πληθυσμού, τουλάχιστον με την πρώτη δόση εμβολίου), οι προοπτικές ανάπτυξης το 2021 παραμένουν θετικές. Μεσοπρόθεσμα, την περίοδο 2022-2024, οι προοπτικές της οικονομίας προβλέπεται να είναι ισχυρές. Το μακροοικονομικό περιβάλλον αναμένεται να συνεχίσει να βελτιώνεται και να διατηρεί την κυπριακή οικονομία υγιή, με τις επενδύσεις και την εγχώρια ζήτηση να είναι οι κύριοι μοχλοί ανάπτυξης.

Οι καταναλωτικές δαπάνες θα συνεχίσουν να έχουν θετική συμβολή στην ανάπτυξη και θα παραμείνουν ισχυρές, αλλά με επιβράδυνση σε σύγκριση με το 2021, λόγω βελτίωσης της απασχόλησης και της καλύτερης πρόσβασης στη χρηματοδότηση, παρά την αύξηση των μισθών. Από το 2022 και μετά, η εξωτερική ζήτηση θα γίνει πιο σημαντική καθώς ο τουρισμός θα ανακάμπτει σταδιακά.

Οι εισαγωγές αναμένεται να αυξηθούν σύμφωνα με την κατανάλωση και τις επενδύσεις. Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τις βελτιωμένες προσδοκίες για επενδυτικές ευκαιρίες στους τομείς της ενέργειας και του τουρισμού, συμπεριλαμβανομένου του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, δημιουργούν μια πολλά υποσχόμενη προοπτική για την κυπριακή οικονομία.

Μετά το 2021

Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ προβλέπεται να επιταχυνθεί σε περίπου 3,8% το 2022 λόγω: α) βελτιωμένης τουριστικής απόδοσης, β) υψηλότερης ιδιωτικής κατανάλωσης λόγω της συνεχούς βελτίωσης των επιδόσεων στην αγορά εργασίας και γ) βελτιωμένων επενδυτικών δαπανών λόγω, μεταξύ άλλων, της εφαρμογής έργων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης.

Στη συνέχεια, η ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί σε 3,2% το 2023 και σε 2,8% το 2024, όπου ο τουριστικός τομέας προβλέπεται να επιστρέψει στα επίπεδα του 2019. Από τομεακή άποψη, η ανάπτυξη αναμένεται να προέλθει κυρίως από το λιανικό εμπόριο, τη ναυτιλία, τις κατασκευές, τη μεταποίηση, άλλους τομείς υπηρεσιών και, σταδιακά, από τον τουρισμό.

Οι κίνδυνοι

Ο σημαντικότερος κίνδυνος για την πορεία της οικονομίας δεν είναι άλλος από την αβεβαιότητα γύρω από τη διάρκεια της κρίσης, καθιστώντας δύσκολη την πρόβλεψη των πιθανών πληγών στους παραγωγικούς παράγοντες της οικονομίας κατά την επόμενη διετία που θα διαμορφώσουν σε μεγάλο βαθμό το είδος της ανάκαμψης που θα βιώσει η χώρα. Η επιβολή αυστηρότερων περιοριστικών μέτρων, προειδοποιεί το ΥΠΟΙΚ, δεν είναι ακόμη αόριστη. Οι εξελίξεις της εξωτερικής ζήτησης, κυρίως ο τουρισμός, θα εξαρτηθούν επίσης από τις εξελίξεις στις κύριες χώρες εμπορικών εταίρων μας.

«Οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικής σημασίας στη διαμόρφωση των μελλοντικών οικονομικών αποτελεσμάτων, ιδίως σε σχέση με τον τουριστικό τομέα», αναφέρεται χαρακτηριστικά.