Τα φαβορί για το Νόμπελ Ειρήνης - Τι λένε οι στοιχηματικές

Η υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες (UNRWA), το Διεθνές Δικαστήριο και ο επικεφαλής του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες είναι μεταξύ των φαβορί για το φετινό βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, σύμφωνα με ειδικούς, σε μια χρονιά που έχει σημαδευτεί από τους πολέμους στη Γάζα και την Ουκρανία.

Με δεδομένα όσα έχουν συμβεί στο παρελθόν, η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ μπορεί να κάνει την απόλυτη έκπληξη κατά την ανακοίνωση στις 11 Οκτωβρίου -ακόμα και να μην απονείμει καθόλου το βραβείο.

Εταιρίες στοιχημάτων εμφανίζουν τον Ρώσο αντιφρονούντα Αλεξέι Ναβάλνι, που πέθανε σε αποικία κρατουμένων στην Αρκτική τον Φεβρουάριο, ως φαβορί για το φετινό βραβείο. Αλλά αυτό δεν είναι δυνατόν, διότι κανείς δεν βραβεύεται μετά θάνατον.

Άλλο φαβορί, ο Ουκρανός Βολοντίμιρ Ζελένκσι, είναι απίθανο να κερδίσει διότι είναι ηγέτης ενός εμπόλεμου κράτους.

Αντ’ αυτού, με το 2024 να έχει σημαδευτεί από τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς, που τώρα λαμβάνει μεγαλύτερες διαστάσεις, τη σύγκρουση στην Ουκρανία που βρίσκεται στον τρίτο χρόνο της και την αιματοχυσία στο Σουδάν να προκαλεί τον εκτοπισμό περισσότερων των 10 εκατ. ανθρώπων, η επιτροπή ίσως θελήσει να επικεντρωθεί σε οργανώσεις και προσωπικότητες με ανθρωπιστική δράση που βοηθούν να αντιμετωπιστούν τα δεινά των αμάχων.

«Η UNRWA θα μπορούσε να είναι μια τέτοια υποψηφιότητα. Κάνουν εξαιρετικά σημαντική δουλειά για τους άμαχους Παλαιστινίους που βιώνουν τα δεινά του πολέμου στη Γάζα», δήλωσε ο Χένρικ Ούρνταλ, διευθυντής του of the Peace Research Institute Oslo.

Ένα βραβείο στην UNRWA θα ήταν αμφιλεγόμενη κίνηση, πρόσθεσε ο ίδιος, δεδομένων των καταγγελιών του Ισραήλ ότι κάποια μέλη του προσωπικού της συμμετείχαν στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου του 2023 στο νότιο Ισραήλ από την ισλαμιστική οργάνωση Χαμάς που πυροδότησε τον πόλεμο στη Γάζα.

Κάποιες χώρες σταμάτησαν την χρηματοδότησή τους στην UNRWA ως αποτέλεσμα των καταγγελιών αυτών. Έκτοτε οι περισσότεροι δωρητές άρχισαν και πάλι να προσφέρουν οικονομική βοήθεια. Τον Αύγουστο, εσωτερική έρευνα των Ηνωμένων Εθνών έδειξε ότι εννέα μέλη του προσωπικού ίσως είχαν ανάμιξη στην επίθεση και απολύθηκαν.

Η UNRWA έχει δηλώσει ότι το Ισραήλ προσπαθεί να διαλύσει την οργάνωση αυτή. Η υπηρεσία, που δημιουργήθηκε το 1949 μετά τον πόλεμο που ξέσπασε για τη δημιουργία του Ισραήλ, προσφέρει ανθρωπιστική βοήθεια σε εκατομμύρια Παλαιστινίους στη Λωρίδα της Γάζας, τη Δυτική Όχθη, την Ιορδανία, τη Συρία και τον Λίβανο.

Αντόνιο Γκουτέρες

Η επιτροπή που αποφασίζει σε ποιον θα απονεμηθεί το βραβείο, η οποία διορίζεται από το νορβηγικό κοινοβούλιο, ίσως θελήσει να επικεντρωθεί στην ανάγκη να ενδυναμωθεί η παγκόσμια τάξη που οικοδομήθηκε μετά τον Β’ Πόλεμο και τον θεσμό των Ηνωμένων Εθνών, που είναι το επιστέγασμά της.

Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ένα βραβείο στον γενικό του γραμματέα Αντόνιο Γκουτέρες, με ή χωρίς το ανώτατο δικαστήριό του, το Διεθνές Δικαστήριο, δήλωσε ο Άσλε Σβεν, ιστορικός του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης.

«Ο Γκουτέρες είναι το βασικό σύμβολο των Ηνωμένων Εθνών», δήλωσε ο Σβεν στο Reuters. «(Και) το σημαντικότερο καθήκον του Διεθνούς Δικαστηρίου είναι να διασφαλιστεί ότι το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο εφαρμόζεται σε όλο τον κόσμο».

Το Διεθνές Δικαστήριο έχει καταδικάσει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και έχει ζητήσει από το Ισραήλ να διασφαλίσει ότι δεν έχει διαπραχθεί γενοκτονία στη Γάζα σε μια εν εξελίξει υπόθεση την οποία το Ισραήλ έχει κατ’ επανάληψη απορρίψει ως αβάσιμη.

Ωστόσο η επιτροπή θα μπορούσε επίσης να αποφασίσει ότι κανείς δεν θα λάβει το βραβείο, κάτι που έχει συμβεί 19 φορές, με τελευταία το 1972.

«Ίσως αυτή είναι η χρονιά κατά την οποία η επιτροπή του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης θα πρέπει απλά να κρατήσει το βραβείο και να επικεντρώσει την προσοχή στο γεγονός ότι ζούμε σε έναν πλανήτη με πολέμους», δήλωσε στο Reuters ο Νταν Σμιθ, επικεφαλής του Stockholm International Peace Research Institute.

Χιλιάδες άνθρωποι μπορούν να προτείνουν ονόματα, συμπεριλαμβανομένων βραβευθέντων, μελών κοινοβουλίων και καθηγητών πανεπιστημίου Ιστορίας ή Δικαίου. Οι υποψηφιότητες παραμένουν μυστικές για 50 χρόνια αλλά εκείνοι που υποβάλλουν προτάσεις μπορούν να επιλέξουν να αποκαλύψουν τις επιλογές τους.

Στους πιο γνωστούς προτεινόμενους περιλαμβάνεται η υπάτη αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες (UNHCR), ο πάπας Φραγκίσκος και ο Βρετανός φυσιοδίφης Ντέιβιντ Ατένμπορο. Συνολικά, έχουν κατατεθεί 286 υποψηφιότητες για το φετινό βραβείο.

Το περυσινό βραβείο δόθηκε στη Ναργκίς Μοχαμάντι, ακτιβίστρια υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών στο Ιράν που βρίσκεται στη φυλακή, σε μια κίνηση κατά των θεοκρατικών ηγετών της Τεχεράνης που ενίσχυσε τους αντικυβερνητικούς διαδηλωτές.