Αναθεώρηση της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κατάσταση στη Συρία ζήτησαν με επιστολή τους προς τον Ύπατο Εκπρόσωπο Ζοζέπ Μπορέλ οκτώ κράτη μέλη, μεταξύ τους και η Κύπρος, παραπέμποντας στις αλλαγές στις πραγματικότητες επί του εδάφους, και θέτοντας ως στόχο την αύξηση της πολιτικής επιρροής της ΕΕ, τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της ανθρωπιστικής βοήθειας, αλλά και την επίτευξη «συνθηκών για ασφαλείς, εθελοντικές και αξιοπρεπείς επιστροφές Σύρων προσφύγων» κατά τρόπο σύμφωνο με τα πρότυπα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, όπως τονίζεται.
Η επιστολή, την οποία έχει δει το ΚΥΠΕ, απεστάλη στις 15 Ιουλίου 2024 ενόψει του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων που πραγματοποιείται τη Δευτέρα, και υπογράφεται από την Αυστρία, την Κύπρο, τη Τσεχία, την Ελλάδα, την Κροατία, την Ιταλία, τη Σλοβενία και τη Σλοβακία.
Όπως σημειώνεται στην επιστολή, η σύγκρουση στη Συρία συνεχίζεται εδώ και 13 χρόνια, «προκαλώντας ανθρώπινο πόνο χωρίς προηγούμενο», και οδηγώντας «στη μεγαλύτερη κρίση εκτοπισμού στον κόσμο», με τους αριθμούς προσφύγων από τη Συρία στις γειτονικές χώρες και στην Ευρώπη να φτάνουν σε επίπεδα ρεκόρ.
Οι οκτώ χώρες επισημαίνουν πως η στρατηγική της ΕΕ για τη Συρία χρονολογείται από το 2017, ωστόσο «έκτοτε, η κατάσταση επί του εδάφους στη Συρία και γύρω από αυτήν έχει αλλάξει σημαντικά» καθώς το καθεστώς έχει ανακτήσει τον έλεγχο του 70% περίπου του εδάφους της χώρας, ενώ έχουν εδραιωθεί και οι περιοχές που βρίσκονται πλέον εκτός του ελέγχου του καθεστώτος.
Επίσης, τονίζεται, ενώ δυστυχώς η πολιτική διαδικασία υπό την ηγεσία των ΗΕ δεν προχωρεί, η Συρία έγινε εκ νέου δεκτή στον Σύνδεσμο Αραβικών Κρατών και έχει εξομαλύνει τις σχέσεις της με σημαντικές χώρες όπως η Σαουδική Αραβία «δημιουργώντας μια νέα περιφερειακή δυναμική».
Την ίδια στιγμή, προστίθεται, «η ανθρωπιστική κατάσταση στη χώρα έχει επιδεινωθεί περαιτέρω και η οικονομία βρίσκεται υπό διάλυση», ενώ μεγάλος αριθμός Σύριων συνεχίζει να την εγκαταλείπει «επιβαρύνοντας επιπλέον τις γειτονικές χώρες, σε μια περίοδο που η ένταση στην περιοχή βρίσκεται στα ύψη, με κίνδυνο να δημιουργηθούν νέα προσφυγικά κύματα».
Τα οκτώ κράτη μέλη υπογραμμίζουν πως παρά τις εξελίξεις αυτές, η πολιτική της ΕΕ έναντι στη Συρία δεν έχει εξελιχθεί, «με αποτέλεσμα η τεράστια ανθρωπιστική προσπάθεια να μη μεταφράζεται σε αντίστοιχο πολιτικό ρόλο» για την ΕΕ.
Ως εκ τούτου, τα οκτώ κράτη μέλη ζητούν την επανεξέταση και την αξιολόγηση «των αποτελεσμάτων της στρατηγικής μέχρι σήμερα», της «αποτελεσματικότητας των δράσεων και των μέσων» της ΕΕ, και των επιλογών που έχει ενώπιον της η ΕΕ «για την προσαρμογή της προσέγγισής µας, µε βάση τις αλλαγές στις πραγματικότητες στη Συρία και γύρω από αυτήν».
Στόχος της πρότασης, αναφέρεται, είναι «μια πιο ενεργή, προσανατολισμένη στα αποτελέσματα και λειτουργική πολιτική για τη Συρία», η οποία «θα μας επιτρέψει να αυξήσουμε την πολιτική μας επιρροή, την αποτελεσματικότητα της ανθρωπιστικής μας βοήθειας και της προσέγγισης για έγκαιρη ανάκαμψη, και να συμβάλουμε στην επίτευξη των συνθηκών για ασφαλείς, εθελοντικές και αξιοπρεπείς επιστροφές Σύρων προσφύγων σύμφωνα με τα πρότυπα της UNHCR» .
Τα οκτώ κράτη μέλη επισημαίνουν πως θα παρουσιάσουν θέματα για συζήτηση σε ανεπίσημο έγγραφο που θα κατατεθεί στην Επιτροπή Πολιτικής και Ασφάλειας, και ζητούν από τον κ. Μπορέλ να αναθέσει στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης την αξιολόγηση των όσων αναφέρουν ως βάση συζήτησης σε επίπεδο Υπουργών Εξωτερικών.
