Με την πρώτη ματιά, το Aqkol μοιάζει με τα περισσότερα άλλα χωριά στο Καζακστάν σήμερα: κακοτεχνίες, σκουριασμένες μεταλλικές πύλες και μονότονες πολυκατοικίες θυμίζουν το σοβιετικό παρελθόν του και αποκαλύπτουν το αβέβαιο οικονομικό μέλλον της χώρας. Όμως στα περίχωρα του χωριού, σε έναν λόφο που περιβάλλεται από πεύκα, βρίσκεται ένας μεγάλος γκρίζος και λευκός κύβος: ένα κεντρικό νευρικό σύστημα που συνδέει χιλιάδες χιλιόμετρα καλωδίων οπτικών ινών, αισθητήρες και τερματικά δεδομένων και παρακολουθεί τα καθημερινά πηγαινέλα των 13.000 κατοίκων του χωριού.
Αυτό είναι το κέντρο διοίκησης του Smart Aqkol, μιας πιλοτικής μελέτης ψηφιοποιημένων αστικών υποδομών για το Καζακστάν.
«Όταν το επισκέφθηκα» γράφει ο Bradley Jardine στο Coda Story «ο Andrey Kirpichnikov, ο αναπληρωτής διευθυντής του Smart Aqkol, με καλωσόρισε στο εσωτερικό. Φορώντας μια μαύρη φόρμα Fila και αθλητικά παπούτσια, ο μεσήλικας κάτοικος του Aqkol σάρωσε το πρόσωπό του σε μια κονσόλα που έφερε το λογότυπο της Hikvision, της κινεζικής εταιρείας κατασκευής καμερών παρακολούθησης. Ένα turnstyle έδωσε μια πράσινη λάμψη έγκρισης και άνοιξε, επιτρέποντάς μας να περάσουμε.
«Όλο το προσωπικό μας μπορεί να έχει πρόσβαση στο κτίριο χρησιμοποιώντας τις μοναδικές ταυτότητες προσώπου τους», μου είπε ο Kirpichnikov» συνεχίζει ο δημοσιογράφος του Coda Story.
«Βλέπω ένα τεράστιο μέλλον σε αυτό που κάνουμε εδώ»
Με οδήγησε σε ένα δωμάτιο με μια μεγάλη οθόνη που έδειχνε ένα σκαρίφημα του χωριού. Οι είσοδοι δεδομένων και τα συνδεδεμένα στοιχεία που συνθέτουν το Smart Aqkol αντλούν από τα πάντα, από τους ηλιακούς συλλέκτες και τους μετρητές φυσικού αερίου μέχρι τους ανιχνευτές GPS στα οχήματα των δημόσιων υπηρεσιών και τις κάμερες παρακολούθησης, εξήγησε. Οι αναλυτές στο κέντρο διοίκησης αναφέρουν τα ευρήματά τους στο γραφείο του δημάρχου, επισημαίνοντας δεδομένα σχετικά με τη χρήση ενέργειας, τα ποσοστά παρακολούθησης των σχολείων και στοιχεία για αστυνομικές έρευνες.
«Βλέπω ένα τεράστιο μέλλον σε αυτό που κάνουμε εδώ» μου είπε ο Kirpichnikov, δείχνοντάς μου έναν θερμικό χάρτη του χωριού στη μεγάλη οθόνη. «Τα αναλυτικά μας στοιχεία βελτιώνονται συνεχώς και θα γίνονται όλο και καλύτερα καθώς θα διευρύνουμε τον αριθμό των αισθητηριακών εισροών».
«Προσπαθούμε να κάνουμε τη ζωή καλύτερη, πιο αποτελεσματική και ασφαλέστερη», εξήγησε. «Ποιος θα ήταν αντίθετος σε ένα τέτοιο έργο;».
Το Smart Aqkol παρουσιάζει ένα πειραματικό όραμα για τις οικονομικές προοπτικές του Καζακστάν και τις κυβερνητικές φιλοδοξίες της τεχνοκρατικής ηγεσίας του. Τον Ιανουάριο του 2019, όταν ο τότε πρόεδρος Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ μίλησε στην έναρξη του έργου, αναφέρθηκε σε ένα μέλλον στο οποίο οι δημόσιοι υπάλληλοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν δικτυωμένα δημοτικά συστήματα για να διοικούν το Καζακστάν «σαν εταιρεία».
Η ρετσινιά της διαφθοράς
Το μοντέλο της έξυπνης πόλης είναι ελκυστικό για τους ηγέτες του πλούσιου σε πετρέλαιο έθνους, το οποίο έχει αγωνιστεί να εκσυγχρονίσει την οικονομία του και να αποβάλει τη φήμη του για την ανεξέλεγκτη κυβερνητική διαφθορά. Αλλά οι αναλυτές με τους οποίους μίλησα λένε ότι σηματοδοτεί επίσης μια στροφή προς συστήματα δημόσιας επιτήρησης κινεζικού τύπου. Εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, η εμπλοκή του Καζακστάν με την Κίνα έχει βαθύνει ως ένας τρόπος να αντισταθμίσει την εξάρτηση από τη Ρωσία, τον πρώην αποικιακό προστάτη του.
Οι πρωτοβουλίες έξυπνης πόλης του Καζακστάν δεν ξεκινούν από το ψηφιακό μηδέν. Η χώρα έχει κάνει βήματα προόδου στην ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών και τώρα κατατάσσεται δεύτερη μεταξύ των χωρών της πρώην Σοβιετικής Ένωσης στον δείκτη ανάπτυξης της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης των Ηνωμένων Εθνών (η Εσθονία είναι πρώτη). Η πρωτεύουσα Αστάνα έχει επίσης καθιερωθεί ως περιφερειακός κόμβος καινοτομίας fintech.
Εγχώρια ζήτηση από το κράτος και τη μεσαία τάξη του Καζακστάν
Και δεν είναι μόνο οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι που θέλουν αυτά τα συστήματα. «Υπάρχει μεγάλη εγχώρια ζήτηση, όχι μόνο από το κράτος αλλά και από τη μεσαία τάξη του Καζακστάν», δήλωσε η Erica Marat, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας των ΗΠΑ. Υπάρχει μια γοητεία για τα συστήματα έξυπνων πόλεων, τα οποία στην Κίνα και σε άλλες ασιατικές πόλεις θεωρείται ότι έχουν βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο και έχουν μειώσει την εγκληματικότητα.
Υπόσχονται επίσης ότι θα αυξήσουν τη διαφάνεια γύρω από το έργο των δημόσιων υπαλλήλων. «Η κυβέρνηση ελπίζει ότι οι ψηφιακές πλατφόρμες μπορούν να ξεπεράσουν τις περιπτώσεις μικροδιαφθοράς» δήλωσε η Oyuna Baldakova, ερευνήτρια τεχνολογίας στο King’s College του Λονδίνου. Αυτό θα ήταν μια ευπρόσδεκτη αλλαγή για το Καζακστάν, το οποίο σήμερα κατατάσσεται στην 101η θέση μεταξύ 180 χωρών στον Δείκτη Αντίληψης της Διαφθοράς της Διεθνούς Διαφάνειας.
Αλλά ο πιλότος στην Aqkol δεν ευθυγραμμίζεται με αυτές τις μεγάλες φιλοδοξίες, τουλάχιστον όχι ακόμα. Επιστρέφοντας στο κέντρο διοίκησης, ο Kirpichnikov περιέγραψε πώς το Aqkol είδε πτώση των βίαιων εγκλημάτων και των παραβάσεων που σχετίζονται με το αλκοόλ μετά το ντεμπούτο του συστήματος. Αλλά σε μια πόλη αυτού του μεγέθους, όπου τα ποσοστά εγκληματικότητας σπάνια ξεπερνούν μονοψήφιο αριθμό, αυτού του είδους οι αλλαγές δεν λένε πολλά.
Στη συνέχεια, ο Kirpichnikov με οδήγησε στην «αίθουσα καταστάσεων» της Smart Aqkol, όπου 14 αναλυτές κάθονταν απέναντι από μια γιγαντιαία οθόνη LED, ενώ παρακολουθούσαν διάφορα σήματα στην πόλη. Σε αντίθεση με την ενέργεια υψηλού κινδύνου που θα περίμενε κανείς σε μια αίθουσα καταστάσεων έξυπνης πόλης, η ατμόσφαιρα εδώ έμοιαζε περισσότερο με εκείνη μιας τοπικής παμπ, με τους αναλυτές να ανταλλάσσουν κουτσομπολιά για τους γείτονες καθώς τους παρακολουθούσαν να περνούν από τις οθόνες των καμερών στο επίπεδο του δρόμου.
Ο Kirpichnikov εξήγησε ότι οι κάτοικοι μπορούν να συνδέσουν τους μετρητές φυσικού αερίου με τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς και να ρυθμίσουν αυτόματες πληρωμές φυσικού αερίου. Αυτή η πτυχή του Smart Aqkol υπήρξε ευλογία για το χωριό. Οι κάτοικοι με τους οποίους μίλησα επαίνεσαν το νέο σύστημα πληρωμών – για δεκαετίες, η μόνη επιλογή ήταν να στέκονται στην ουρά για να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους, μια κατάσταση που θα μπορούσε εύκολα να διαρκέσει μισή μέρα.
Για να τονίσει τα οφέλη της εργασίας ανάλυσης της Smart Aqkol, ο Kirpichnikov μου είπε για πρόσφατο εύρημα: «Καταφέραμε να διαπιστώσουμε ότι η φοίτηση στο σχολείο είναι χαμηλότερη μεταξύ των παιδιών από νοικοκυριά με κακή μόνωση». Έδειξε μια διαβάθμιση μωβ τετραγώνων που δείχνει τη διακύμανση των επιπέδων θέρμανσης σε όλο το χωριό. «Θα μπορούσαμε να βελτιώσουμε τους σχολικούς βαθμούς, την υγεία και το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων μόνο με την αναβάθμιση των παλαιών συστημάτων θέρμανσης», είπε.
Το χωριό διαθέτει επίσης δύο λεγόμενα ζεστά στέγαστρα λεωφορείων – κλειστούς χώρους με θερμικές λάμπες για να προστατεύουν τους επιβάτες που περιμένουν κατά τη διάρκεια του σκληρού χειμώνα του Καζακστάν. Οι στάσεις υποτίθεται ότι διαθέτουν Wi-Fi, θύρες φόρτισης για τηλέφωνα και τηλεοράσεις ενός καναλιού. Όταν πέρασα από ένα από τα καταφύγια, συνάντησα μια ηλικιωμένη κάτοικο του Aqkol που ονομάζεται Vera. «Όλα αυτά τα πράγματα έχουν εξαφανιστεί», μου είπε, κουνώντας το χέρι της σε ενδείξεις βανδαλισμού. «Τώρα το μόνο που έχει μείνει είναι η κάμερα στο πίσω μέρος. Δεν ξέρω γιατί χρειαζόμαστε όλες αυτές τις ανοησίες εδώ, όταν μόλις και μετά βίας έχουμε δρόμους και τρεχούμενο νερό» πρόσθεσε με έναν αναστεναγμό. «Η τεχνολογία δεν κάνει καλύτερους ανθρώπους».
[...]
Τι σημαίνουν όλα αυτά για την Aqkol;
Το χωριό είναι τόσο μικρό που τα πρόσωπα που καταγράφονται στην κάμερα σπάνια είναι αυτά των ξένων. Οι αναλυτές μου είπαν ότι αναγνωρίζουν τους περισσότερους από τους 13.000 κατοίκους της πόλης μεταξύ τους. Ρώτησα αν αυτό κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται άβολα, γνωρίζοντας ότι οι γείτονές τους τους παρακολουθούν ανά πάσα στιγμή.
Ο Danir, ένας αναλυτής του Aqkol που γεννήθηκε και μεγάλωσε στην αίθουσα καταστάσεων, μου είπε ότι δεν πιστεύει ότι η πλατφόρμα θα γίνει αντικείμενο κατάχρησης. «Όλοι οι φίλοι και η οικογένειά μου γνωρίζουν ότι παρακολουθώ από αυτό το δωμάτιο και τους κρατάω ασφαλείς», είπε. «Δεν νομίζω ότι κανείς αισθάνεται ότι απειλείται – είμαστε οι φίλοι τους, οι γείτονές τους».
«Οι άνθρωποι φοβούνται αυτό που δεν καταλαβαίνουν και οι άνθρωποι παραπονιούνται για τις κάμερες μέχρι να τις χρειαστούν» δήλωσε ο Kirpichnikov. «Υπήρξε μια γυναίκα κάποτε που μίλησε δημόσια εναντίον του έργου, αλλά αφού της επιστρέψαμε τη χαμένη της τσάντα – αφού την εντοπίσαμε σε μια κάμερα – άρχισε να βλέπει τα οφέλη αυτού που χτίζουμε εδώ».
Για τους απλούς ανθρώπους, αυτό μπορεί να είναι εντάξει.
Πηγή: in.gr σε επιμέλεια Έφη Αλεβίζου - Με στοιχεία από codastory.com
Πολιτική Δημοσίευσης Σχολίων
Οι ιδιοκτήτες της ιστοσελίδας www.politis.com.cy διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρούν σχόλια αναγνωστών, δυσφημιστικού και/ή υβριστικού περιεχομένου, ή/και σχόλια που μπορούν να εκληφθεί ότι υποκινούν το μίσος/τον ρατσισμό ή που παραβιάζουν οποιαδήποτε άλλη νομοθεσία. Οι συντάκτες των σχολίων αυτών ευθύνονται προσωπικά για την δημοσίευση τους. Αν κάποιος αναγνώστης/συντάκτης σχολίου, το οποίο αφαιρείται, θεωρεί ότι έχει στοιχεία που αποδεικνύουν το αληθές του περιεχομένου του, μπορεί να τα αποστείλει στην διεύθυνση της ιστοσελίδας για να διερευνηθούν. Προτρέπουμε τους αναγνώστες μας να κάνουν report / flag σχόλια που πιστεύουν ότι παραβιάζουν τους πιο πάνω κανόνες. Σχόλια που περιέχουν URL / links σε οποιαδήποτε σελίδα, δεν δημοσιεύονται αυτόματα.