«Αγέννητα παιδιά θα γίνουν θύματα»: Οργή προς ΗΠΑ που στέλνουν πυρομαχικά διασποράς στην Ουκρανία

«Ακόμη αγέννητοι άνθρωποι θα γίνουν θύματα»: Η ανακοίνωση της κυβέρνησης των ΗΠΑ ότι θα στείλει στον στρατό της Ουκρανίας πυρομαχικά διασποράς προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από πλευράς ανθρωπιστικών οργανώσεων, που υπενθύμισαν τον φρικιαστικό αντίκτυπο των όπλων του είδους για τους αμάχους. Σημειώνεται πως είναι απαγορευμένα σε 123 χώρες ενώ η Ουκρανία και η Δύση είχαν κατηγορήσει την Ρωσία πως έκανε χρήση βομβών διασποράς τους πρώτους μήνες της εισβολής.

Η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε αυτή την απόφαση λίγες ημέρες πριν από τη σύνοδο του NATO στο Βίλνιους (Λιθουανία) την ερχόμενη εβδομάδα, προκειμένου να ενισχυθούν οι δυνάμεις του Κιέβου, που διεξάγουν αντεπίθεση εναντίον των στρατευμάτων της Μόσχας, χωρίς μείζονα αποτελέσματα ως τώρα.

Όμως η χρήση πυρομαχικών διασποράς προκάλεσε, πριν καν επισημοποιηθεί, κύμα αντιδράσεων από πλευράς όσων, στις τέσσερις γωνιές του κόσμου.

Τον Αύγουστο του 2022, το Παρατηρητήριο Πυρομαχικών Διασποράς (Cluster Munition Monitor), στο οποίο συμμετέχουν διάφορες ΜΚΟ, τόνιζε πως η Ουκρανία ήταν τότε το μοναδικό πολεμικό θέατρο όπου χρησιμοποιούνταν, από τον ρωσικό στρατό.

Σκοτώνουν αδιακρίτως

Τα πυρομαχικά διασποράς αποτελούνται από τον φορέα (βόμβα, οβίδα) και τα λεγόμενα «υποπυρομαχικά», εκρηκτικά μικρού μεγέθους που διασπείρονται σε μεγάλη έκταση, αλλά δεν εκρήγνυνται όλα όταν πέφτουν στο έδαφος και μετατρέπονται de facto σε νάρκες.

Από στρατιωτική σκοπιά, θεωρούνται χρήσιμα καθώς επιτρέπουν να πλήττονται μεγάλοι εχθρικοί σχηματισμοί, πίστες αεροδρομίων, ή περιοχές για να εμποδιστεί η προέλαση των αντιπάλων.

Όμως –από τη φύση τους– σκοτώνουν αδιακρίτως, κατά παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Ειδικοί σημειώνουν ότι το 5 ως το 40% των υποπυρομαχικών δεν εκρήγνυται όταν πέφτει στο έδαφος, παραμένει εκεί και μπορεί να εγείρει κίνδυνο ακόμα και για δεκαετίες.

Πρόκειται «για μακροπρόθεσμη θανατική ποινή για αμάχους. Ακόμη αγέννητοι άνθρωποι θα γίνουν θύματα», συνοψίζει ο Μπατίστ Σαπουί της οργάνωσης Handicap International – Humanity and Inclusion (HI).

Η χρήση τους εγείρει επίσης «εμπόδιο στην πρόσβαση στις πληττόμενες περιοχές ανθρωπιστικών οργανώσεων», με άλλα λόγια «σωσιβίου για τους πληττόμενους πληθυσμούς».

Συνολικά 123 χώρες –αλλά όχι η Συρία, οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα και το Ισραήλ– υπέγραψαν τη σύμβαση του Όσλο το 2008, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή το 2010 και απαγορεύει την παραγωγή, την αποθήκευση, την πώληση και τη χρήση πυρομαχικών διασποράς.

Τέτοια όπλα χρησιμοποιήθηκαν μαζικά στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εξάλλου, οι ΗΠΑ τα χρησιμοποίησαν στους πολέμους στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, όπως και το Ισραήλ στον Λίβανο, κυρίως στη σύρραξη με τη Χεζμπολάχ το 2006.

«Ακόμα προσπαθούμε να μαζέψουμε αμερικανικά υποπυρομαχικά στο Λάος» σχεδόν 50 χρόνια μετά το τέλος του πολέμου στο Βιετνάμ, τονίζει ο κ. Σαπουί.

Η σύμβαση του 2008 θυμίζει τα όπλα διασποράς «σκοτώνουν άμαχους, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών, εμποδίζουν την ανάπτυξη», ενώ εμποδίζουν επίσης «την επιστροφή προσφύγων και εσωτερικά εκτοπισμένων για χρόνια».

Η αποστολή όπλων διασποράς στην Ουκρανία σηματοδοτεί «κλιμάκωση» από πλευράς ΗΠΑ, είναι «αντιπαραγωγική» και «δεν κάνει τίποτε άλλο πέρα από το να αυξάνει τον κίνδυνο για τον άμαχο πληθυσμού που έχει παγιδευτεί σε πεδία μαχών», στηλίτευσε ο Ντάριλ Κίμπαλ, της αμερικανικής οργάνωσης Ένωση για τον Έλεγχο των Εξοπλισμών (Arms Control Association).

«Δεν κάνουν καμιά διάκριση ανάμεσα σ’ έναν ουκρανό κι έναν ρώσο στρατιώτη. Η αποτελεσματικότητά τους είναι υπερτιμημένη και ο αντίκτυπος στους άμαχους είναι αναγνωρισμένος αλλά συχνά αγνοείται», πρόσθεσε.

Ιράκ 2003 Αφγανιστάν 2022

Θύμισε επίσης ότι οι καταστροφικές συνέπειές τους που οδήγησαν στην εγκατάλειψη της χρήσης του από το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας στο Αφγανιστάν το 2022 και στο Ιράκ το 2003.

Η απόφαση που πήρε η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν αποτελεί «βήμα πίσω που υπονομεύει τις σημαντικές προόδους της διεθνούς κοινότητας στην προσπάθεια να προστατεύονται από τέτοιους κινδύνους κατά τη διάρκεια ένοπλων συρράξεων και μετά το τέλος τους», τόνισε από την πλευρά της η Διεθνής Αμνηστία, καλώντας την Ουάσιγκτον να την ακυρώσει.

Οι άμαχοι αποτελούν το 97% των θυμάτων (νεκρών και τραυματιών) και το 66% από αυτούς είναι παιδιά, με βάση τα δεδομένα από τις ζώνες στις οποίες η ηλικία συμπεριλαμβάνεται στα στατιστικά στοιχεία, σύμφωνα με έκθεση του Cluster Munition Monitor.

Και 29 χώρες ή περιοχές του κόσμου είναι γνωστό ή υπάρχουν υποψίες πως είναι σπαρμένες με υποπυρομαχικά που δεν έχουν εκραγεί εξαιτίας της χρήσης πυρομαχικών διασποράς, ανάμεσά τους δέκα κράτη μέλη της σύμβασης του Όσλο.

Πηγές: AFP, ΑΠΕ-ΜΠΕ HuffPost Greece