Μ. Κοντός: Εξαιρετικά απομακρυσμένο το ενδεχόμενο χρήσης πυρηνικών από τη Ρωσία

Η ανακοίνωση της μερικής επιστράτευσης στη Ρωσία ερμηνεύεται ως απότοκο της μέχρι τώρα στρατιωτικής αποτυχίας της χώρας στην Ουκρανία να επιτύχει τους στόχους που η Μόσχα είχε αρχικά θέσει, αλλά και ως αποτέλεσμα ανάκτησης σημαντικού μεριδίου των απολεσθέντων εδαφών από πλευράς Ουκρανίας, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο Επίκουρος Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Μιχάλης Κοντός.

Εκτίμησε πως το ενδεχόμενο χρήσης πυρηνικών από τη Ρωσία «είναι εξαιρετικά υπερβολικό και απομακρυσμένο σενάριο», διότι τυχόν χρήση τους, αν και παραμένει στο τραπέζι ως επιλογή, εξυπακούει και εκτεταμένες καταστροφές και απώλειες και για την ίδια τη Ρωσία, λόγω και της πιθανής κλιμάκωσης πλέον σε ένα παγκόσμιο πόλεμο.

Ερωτηθείς σε σχέση με την κατάσταση όπως διαμορφώνεται μετά το διάγγελμα του Προέδρου της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, και τη μερική επιστράτευση στη χώρα, ο κ. Κοντός είπε πως «η επιστράτευση εξ αρχής ήταν μια επιλογή την οποία η Ρωσία θα ήθελε να αποφύγει λόγω των πιθανών κοινωνικών αναταραχών που ήταν δυνατόν αυτή να προκαλέσει».

«Έτσι λοιπόν η εισβολή εξ αρχής πήρε τον χαρακτήρα μιας ειδικής επιχείρησης χωρίς την ανάγκη επιστράτευσης εφεδρειών όχι μόνο για να σταλεί το μήνυμα ότι δεν πρόκειται για εισβολή αλλά για μία περιορισμένης κλίμακας επιχείρηση με περιορισμένους και συγκεκριμένους στόχους αλλά και για να αποφευχθεί η κοινωνική αναταραχή ως αποτέλεσμα μιας ολοκληρωτικής επιστράτευσης», ανέφερε.

Τώρα, πρόσθεσε, αυτό αλλάζει και η ρωσική προσέγγιση αναγκάζεται να προσαρμοστεί στα δεδομένα επί του εδάφους.

Ο κ. Κοντός είπε πως το λεκτικό το οποίο χρησιμοποίησε ο κ. Πούτιν στο διάγγελμα του παραπέμπει σε μια προσπάθεια να περάσει το μήνυμα ότι οι περιοχές της Ουκρανίας, οι οποίες καταλήφθηκαν αρχικά από τα ρωσικά στρατεύματα και τώρα ανακαταλαμβάνονται, δεν ανήκουν στην Ουκρανία. Δηλαδή στέλνεται και ένα μήνυμα αμφισβήτησης της κυριαρχίας της Ουκρανίας, πρόσθεσε.

Σημειώνοντας πως ο κ. Πούτιν έκανε αναφορά και σε πιθανή χρήση πυρηνικών, ο κ. Κοντός ανέφερε πως αυτός ο συνδυασμός είναι ανησυχητικός υπό την έννοια ότι ο Πούτιν «επιχειρεί έμμεσα να δημιουργήσει μια θολούρα γύρω από τις προθέσεις του, θέτοντας στο τραπέζι και την πιθανότητα χρήσης πυρηνικών, ακόμη και σε περίπτωση που ανακαταληφθούν ουκρανικά εδάφη, μιας και φαίνεται να αντιμετωπίζει τα καταληφθέντα ουκρανικά εδάφη ως ρωσικά».

«Αυτό βέβαια θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά υπερβολικό και απομακρυσμένο σενάριο διότι τυχόν χρήση πυρηνικών από πλευράς Ρωσίας, που παραμένει στο τραπέζι ως μια επιλογή, εξυπακούει και εκτεταμένες καταστροφές και απώλειες και για την ίδια τη Ρωσία, λόγω και της πιθανής κλιμάκωσης πλέον σε ένα παγκόσμιο πόλεμο», πρόσθεσε.

Ο κ. Κοντός είπε πως η χρονική στιγμή την οποία επέλεξε ο κ. Πούτιν για τη μερική επιστράτευση έχει να κάνει με την απώλεια εδαφών προς όφελος του ουκρανικού στρατού και με το γεγονός ότι επιχειρεί, από ότι φαίνεται η Ρωσία, να αυξήσει την πίεση επί της ΕΕ ενόψει του επερχόμενου χειμώνα, διατηρώντας το μέτωπο ενεργό.

Δηλαδή, ανέφερε, με βάση το πιθανολογούμενο σενάριο που επεξεργάζεται η ρωσική Κυβέρνηση, αν το μέτωπο παραμείνει ενεργό μέχρι και τον κρίσιμο για τους Ευρωπαίους χειμώνα, η έλλειψη ενεργειακών πόρων και οι αυξημένες τιμές θα αυξήσουν την πίεση των ευρωπαϊκών κοινωνιών πάνω στις Κυβερνήσεις τους, με αυξημένη την πιθανότητα να καταρρεύσει η ενότητα του δυτικού μετώπου και να γίνουν υποχωρήσεις προς τη Ρωσία από πλευράς των Δυτικών.

Αλλά, σημείωσε, οι εδαφικές απώλειες των τελευταίων εβδομάδων δημιουργούν το σενάριο στρατιωτικής ήττας για τη Ρωσία πριν τον χειμώνα με βάση την κατανομή στρατιωτικών δυνάμεων που υπάρχει αυτή τη στιγμή. «Εξ ου και επιχειρεί μέσω μιας μερικής επιστράτευσης να αυξήσει τα διαθέσιμα στρατεύματα για να διατηρήσει ζωντανό μέχρι και το χειμώνα το πεδίο», πρόσθεσε.

Σε ό,τι αφορά την αντίδραση της Δύσης, ο κ. Κοντός είπε πως «η Δύση μέχρι αυτή τη στιγμή παραμένει αρκετά συνεκτική».

«Αναμέναμε ότι μια μεγάλη πρόκληση για τη Δύση θα ήταν να διατηρήσει τη συνοχή της μετά την απώλεια του ρωσικού φυσικού αερίου, λόγω και των πιέσεων των ευρωπαϊκών κοινωνιών, εξαιτίας της αύξησης των τιμών και των ελλείψεων που παρατηρούνται στα νοικοκυριά. Μέχρι τούδε αυτό δεν έχει συμβεί. Το γεγονός ότι υπάρχει η αντίδραση που είδαμε από πλευράς και των ΗΠΑ αλλά και της ΕΕ καταδεικνύει την αντοχή του δυτικού στρατοπέδου», σημείωσε.

Συνεπώς, ανέφερε, σε αυτή τη φάση τα δεδομένα δείχνουν ότι οι δυτικοί και κατ’ επέκταση και η Ουκρανία έχουν κερδίσει κάποιους πόντους σε αυτό τον ατυχή πόλεμο.

Ο κ. Κοντός είπε πως για τους Δυτικούς το crash test είναι ο επερχόμενος χειμώνας. «Εγώ θεωρώ ότι μακροπρόθεσμα αν η Ευρώπη αντέξει αυτό το crash test πιθανόν να βγει και κερδισμένη από την άποψη ότι θα έχει επισπευστεί η απεξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο, με βίαιο τρόπο μεν, αλλά θα έχει συντελεστεί, νοουμένου ότι θα επιβιώσει του crash test του επερχόμενου χειμώνα και θα γίνουν όλα όσα χρειάζονται για να υποκατασταθούν μεσοπρόθεσμα οι ρωσικές ενεργειακές πηγές», επεσήμανε.

Συνεπώς, πρόσθεσε, υπό αυτή την έννοια θα μπορούσε κάποιος να θεωρήσει τον ερχόμενο χειμώνα σαν ένα ορόσημο για τη συνοχή του δυτικού στρατοπέδου και γενικότερα για τον πόλεμο.

Είπε ακόμη πως όλα τα στοιχεία κατατείνουν στο ότι για τον Πρόεδρο Πούτιν προσωπικά δεν είναι επιλογή η στρατιωτική ήττα, άρα ενόσω δεν επιτυγχάνονται οι στόχοι του στο πεδίο της μάχης δεν είναι επιλογή ούτε η υποχώρηση.

«Αυτό βέβαια δημιουργεί και κάποιες ασαφείς προοπτικές, υπό την έννοια ότι εξυπακούεται ότι θα πρέπει να προσπαθεί μέχρι να πετύχει τους στόχους του που μέχρι τώρα δεν τους πετυχαίνει και αυτό έχει τίμημα», ανέφερε ο κ. Κοντός.

Ήδη βλέπουμε, επεσήμανε, ότι η επιστράτευση, έστω και μερική, έχει το τίμημά της στη ρωσική κοινωνία. Ίσως ενδεχόμενη αύξηση των επιστρατευμένων να επιφέρει κλιμακωτά κέρδη στο πεδίο της μάχης αλλά και κλιμακωτές απώλειες σε επίπεδο εσωτερικής πολιτικοκοινωνικής συνοχής στη Ρωσία.

Ο κ. Κοντός είπε πως οι Δυτικοί και κυρίως οι ΗΠΑ φαίνεται ότι στηρίζουν τη στρατηγική τους στην πιθανότητα εσωτερικής πολιτικής αναταραχής και κατάρρευσης του Προέδρου Πούτιν. «Το κατά πόσον αυτό είναι εφικτό εξαρτάται από τις δυναμικές που θα αναπτυχθούν εντός της ρωσικής κοινωνίας. Πέραν της ισχυρής συνοχής του δυτικού στρατοπέδου μέχρι τούδε φαινόταν ότι και ο κ. Πούτιν διατηρούσε σε ικανοποιητικά επίπεδα τη δική του εσωτερική πολιτική συνοχή, υπό την έννοια ότι έλεγχε τους πολιτικούς του αντιπάλους και τις κοινωνικές αντιδράσεις», ανέφερε.

Είναι συνεπώς, πρόσθεσε, και για τον κ. Πούτιν ένα προσωπικό στοίχημα, και ο όρος crash test θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και για τον κ. Πούτιν. Η επιστράτευση και η κλιμάκωση της έντασης των συγκρούσεων από πλευράς Ρωσίας αποτελεί ένα προσωπικό στοίχημα και ένα crash test για το μέλλον του Ρώσου Προέδρου, κατέληξε ο κ. Κοντός.