Φίτζι: Ο φημισμένος εξωτικός παράδεισος που βουλιάζει λόγω της κλιματικής αλλαγής

«Ο χρόνος τελειώνει για τα νησιά Φίτζι» έγραψε πριν λίγες μέρες η Deutsche Welle, σε μια δραματική είδηση που πλέον κάνει τον γύρο του κόσμου σε πάμπολλες γλώσσες. Μεταξύ άλλων και στα ελληνικά.

Ο αντίκτυπος αυτός, ασφαλώς, αποτυπώνει το στάτους που κατέχουν τα Φίτζι στο διεθνές φαντασιακό: ακόμα και όσοι δεν είχαν την τύχη να τα επισκεφθούν, τα γνωρίζουν σαν έναν από τους πιο διάσημους εξωτικούς προορισμούς στον πλανήτη. Ως ένα κατεξοχήν παράδειγμα, δηλαδή, όσων ειδυλλιακών πλάθουμε με το μυαλό μας όταν ακούμε για τα παραδεισένια νησιά του Ειρηνικού Ωκεανού –εκείνα που «πάντα θα μας περιμένουν», όπως έλεγε κι ένα παλιό τραγούδι του Γιώργου Μαρίνου.

Όμως η κλιματική αλλαγή, η οποία δείχνει πλέον να καλπάζει, δεν κάνει διακρίσεις. Μέχρι τώρα συνιστούσε απειλή για πιο άγνωστες νησιωτικές χώρες της περιοχής –λ.χ. για το Κιριμπάτι, που κέρδισε πρόσκαιρη δημοσιότητα το 2016, όταν ο παλαιστής του David Katoatau χόρεψε έναν ιδιαίτερο χορό στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο ντε Τζανέιρο προκειμένου να προσελκύσει το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινής γνώμης. Τώρα, όμως, το σοκ αποτυπώνεται πολλαπλάσιο, καθώς μαθαίνουμε ότι βουλιάζει ένα τόσο φημισμένο μέρος, το οποίο κάθε χρόνο προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες.

Το 2019 τα Φίτζι δέχτηκαν 894.389 επισκέπτες –τεράστιος αριθμός, αν αναλογιστούμε ότι οι κάτοικοί τους αριθμούν τους 884.887. Photo: Lili Ortiz/Unsplash

Το προφίλ των νησιών Φίτζι

Αυτόνομο βρετανικό έδαφος από το 1970 και ανεξάρτητη δημοκρατία από το 1987, τα Φίτζι είναι ένα αρχιπέλαγος 330 (και παραπάνω) νησιών στον νότιο Ειρηνικό Ωκεανό, ευρισκόμενα στη Μελανησία, γύρω στα 1.100 ναυτικά μίλια από τη Νέα Ζηλανδία. Η ιστορία τους είναι σημαντική, καθώς κατοικούνται ήδη από το 2000 π.Χ., ενώ υπήρξαν και διακριτό βασίλειο πριν την έλευση των Άγγλων στην περιοχή. Η οικονομία τους θεωρείται από τις πλέον ανερχόμενες των όμορων χωρών, με ένα τμήμα της να βρίσκεται θεμελιωμένο στον τουρισμό: σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το 2019 τα Φίτζι δέχτηκαν 894.389 επισκέπτες –τεράστιος αριθμός, αν αναλογιστούμε ότι οι κάτοικοί τους αριθμούν τους 884.887 (σύμφωνα με την απογραφή του 2017).

Οι περισσότεροι διαμένουν στις ακτές των νησιών (τις ίδιες που προσελκύουν και τους τουρίστες, δηλαδή), κάτι που κάνει τη νέα κατάσταση την οποία διαμορφώνει η κλιματική αλλαγή άμεσα δραματική. Όπως σημειώνει και η προαναφερθείσα είδηση της Deutsche Welle, για τους κατοίκους των Φίτζι δεν πρόκειται για κάποιο θεωρητικό σενάριο, που έχουν το περιθώριο να το συζητούν σε επίσημο ή ανεπίσημο επίπεδο: ακόμα και τα παιδιά γνωρίζουν για το θέμα, καθώς βλέπουν με τα μάτια τους ότι οι γνώριμες ακτές αρχίζουν αργά μα σταθερά να εξαφανίζονται, βουλιάζοντας κάτω από την ανεβασμένη στάθμη των ωκεάνιων υδάτων.

Στα Φίτζι οι περισσότεροι κάτοικοι ζουν κοντά στις πανέμορφες ακτές που προσελκύουν και τους διεθνείς επισκέπτες στα νησιά. Photo: Jeremy Bezanger/Unsplash

Τα Φίτζι χάνουν ήδη χωριά, που εξαφανίζονται κάτω από τον ωκεανό

Η κλιματική αλλαγή αναδεικνύεται στη «μεγαλύτερη απειλή για την ύπαρξη των Φίτζι», δήλωσε τον Ιούνιο ο υπουργός άμυνας των νησιών Inia Seruiratu, μιλώντας σε μια παν-ασιατική σύσκεψη ασφαλείας. Στο νησάκι Serua τα νερά έχουν εισβάλλει πλέον μέσα στο ομώνυμο χωριό, αναγκάζοντας τους κατοίκους να μετακινούνται με βάρκες. Ήδη γίνεται φανερό ότι πρέπει να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, μετακομίζοντας στο γειτονικό νησί Viti Levu: το Serua αναμένεται να βουλιάξει, μαζί με το νεκροταφείο του και την τοπική του ιστορία, έστω κι αν εκπονούνται σχέδια για το πώς ίσως αποφευχθεί αυτό.

Ήδη, ακόμα και στα μεγαλύτερα νησιά, χωριά σαν το Vunidogoloa αποτελούν παρελθόν, με τους κατοίκους τους να μετακομίζουν σε νέα θέση, μακριά από την ακτογραμμή. Photo: Julie Lyn/Wikipedia Creative Commons

Ήδη, διάφορες φωνές στα Φίτζι κατακρίνουν τις ισχυρές χώρες για τη στάση τους στην πρόσφατη διάσκεψη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα (2021), λέγοντας ότι διέθεσαν μεν κεφάλαια για αποτρεπτικά έργα μικρής ή αμφιβόλου αποτελεσματικότητας, όχι όμως και για τέτοιες αναγκαστικές μετακινήσεις πληθυσμών. Οι οποίες δεν απαιτούν μόνο έξοδα, μα εγείρουν και αξιώσεις πιθανών αποζημιώσεων. Ζήτημα που ίσως γιγαντωθεί νομικά στο μέλλον, εάν αποτύχουμε να φρενάρουμε –και τελικά να σταματήσουμε– την καταστροφή του φυσικού μας περιβάλλοντος.

Πηγή: travel.gr