Χιλή: Ο φόρος στο μετρό έφερε ταραχές - «Είμαστε σε πόλεμο» λέει ο πρόεδρος

Η Χιλή βρίσκεται «σε πόλεμο», δήλωσε χθες Κυριακή ο πρόεδρος Σεμπαστιάν Πινιέρα, η χώρα του οποίου συνταράσσεται τις τελευταίες τρεις ημέρες από ταραχές και λεηλασίες στις οποίες έχουν χάσει τη ζωή τους τουλάχιστον επτά άνθρωποι· πρόκειται για τη χειρότερη έκρηξη των κοινωνικών εντάσεων στο λατινοαμερικάνικο Κράτος εδώ και δεκαετίες.

Για δεύτερη συνεχόμενη νύχτα, επιβλήθηκε απαγόρευση κυκλοφορίας στο Σαντιάγο, από τις 19:00 της Κυριακής ως τις 06:00 της Δευτέρας (τοπική ώρα· 01:00 - 12:00 σήμερα ώρες Κύπρου). Εξακολουθεί να τελεί σε ισχύ η κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε πολλές περιοχές της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Σαντιάγο. Τα μέτρα εξαίρεσης επεκτάθηκαν χθες βράδυ σε πολλές μεγάλες πόλεις στο νότιο και στο βόρειο τμήμα της Χιλής.

«Βρισκόμαστε σε πόλεμο εναντίον ενός εχθρού ισχυρού, αδυσώπητου, που δεν σέβεται τίποτε και κανέναν κι είναι έτοιμος να κάνει χρήση βίας και να εγκληματήσει χωρίς κανένα όριο», τόνισε ο Πινιέρα κατά τη διάρκεια τηλεοπτικού διαγγέλματός του από το αρχηγείο των ενόπλων δυνάμεων στο Σαντιάγο.

Επιβεβαίωσε ότι η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, μέτρο που κήρυξε το βράδυ του Σαββάτου — βγάζοντας τον στρατό στους δρόμους της πόλης των 7 εκατομμυρίων κατοίκων — θα επεκταθεί σε αρκετά ακόμη αστικά κέντρα. Προειδοποίησε ότι η λειτουργία του μετρό και η κυκλοφορία των λεωφορείων σήμερα Δευτέρα θα επαναληφθεί μόνο εν μέρει, και ότι δεν θα ανοίξουν όλα τα νοσοκομεία, τα σχολεία και οι βρεφονηπιακοί σταθμοί.

«Αύριο [σήμερα Δευτέρα] μας περιμένει δύσκολη μέρα», προειδοποίησε ο πρόεδρος. «Γνωρίζουμε ότι [οι ταραχοποιοί] έχουν έναν βαθμό οργάνωσης και εφοδιασμό που παραπέμπει σε εγκληματική οργάνωση», συνέχισε ο αρχηγός του Κράτους. «Σήμερα δεν είναι μέρα για αμφιβολίες, για διφορούμενα. Καλώ όλους τους συμπατριώτες μου να ενωθούν σε αυτή τη μάχη εναντίον της βίας και της εγκληματικότητας», πρόσθεσε.

Ο στρατηγός Χαβιέρ Ιτούριαγκα, στον οποίο ανατέθηκε η αποκατάσταση της τάξης και της ασφάλειας στην περιοχή της πρωτεύουσας, προέτρεψε τους κατοίκους του Σαντιάγο να παραμείνουν «ήρεμοι» και να μη βγαίνουν από τα σπίτια τους.

Οι ταραχές συνεχίστηκαν χθες. Συγκρούσεις ξέσπασαν ανάμεσα σε διαδηλωτές και αστυνομικούς το απόγευμα στο κέντρο του Σαντιάγο, ενώ λεηλασίες αναφέρθηκαν σε πολλές συνοικίες. Πέντε άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε πυρκαγιά σε εργοστάσιο ενδυμάτων όπου βρισκόταν σε εξέλιξη λεηλασία.

Άλλοι δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους τη νύχτα του Σαββάτου προς Κυριακή σε ένα σούπερ μάρκετ που επίσης υφίστατο λεηλασία, ενώ ένας τρίτος διακομίστηκε σε νοσοκομείο με εγκαύματα «στο 75%» του σώματός του, κατά τις αρχές.

Ο υπουργός Εσωτερικών Αντρές Τσάντγουικ απέδωσε την επιβολή κατάστασης έκτακτης ανάγκης σε περισσότερες πόλεις στην «κλιμάκωση της βίας και των βανδαλισμών», δύο εβδομάδες αφότου άρχισαν οι διαδηλώσεις, που αρχικά είχαν αφορμή την αύξηση των τιμών του εισιτηρίου του μετρό.

Ο Τσάντγουικ έκανε λόγο για 70 «σοβαρά επεισόδια βίας» χθες, ανάμεσά τους 40 λεηλασίες σούπερ μάρκετ και άλλων επιχειρήσεων, ενώ διαβεβαίωσε πως στο Σαντιάγο έχουν αναπτυχθεί 10.500 αστυνομικοί και στρατιωτικοί και θα δοθεί διαταγή να κινητοποιηθούν περισσότερες δυνάμεις εάν απαιτηθεί.

Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που επιβλήθηκε στο Σαντιάγο θα επεκταθεί στην Αντοφαγκάστα, στη Βαλπαραΐσο, στη Βαλδίβια, στην Τσιζάν, στην Τάλκα, στην Τεμούκο και στην Πούντα Αρένας, είπε ακόμη ο χιλιανός υπουργός Εσωτερικών.

Η ανάπτυξη του στρατού στους δρόμους είναι κάτι που δεν έχει προηγούμενο μετά το τέλος της δικτατορίας του στρατηγού Αουγκούστο Πινοτσέτ (1973-1990).

Ως το απόγευμα της Κυριακής, σύμφωνα με εισαγγελείς, είχαν ασκηθεί διώξεις σε 1.462 συλληφθέντες για τις χθεσινές διαδηλώσεις, 614 στο Σαντιάγο. Προχθές Σάββατο, αναφέρθηκαν 179 συλλήψεις στην πρωτεύουσα.

Επικαλούμενο πληροφορίες που έδωσαν τοπικοί αξιωματούχοι — αλλά δεν έχουν επιβεβαιωθεί από την κυβέρνηση του Πινιέρα — το πρακτορείο ειδήσεων Sputnik μετέδωσε το βράδυ της Κυριακής προς Δευτέρα ότι οι νεκροί στις ταραχές του Σαββατοκύριακου είναι τουλάχιστον δέκα, ανάμεσά τους ένας υπήκοος Περού και ένας υπήκοος Ισημερινού, και ότι τα περισσότερα θύματα έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας πυρκαγιών σε πολυκαταστήματα.

Η αρχική κινητοποίηση, κυρίως από μαθητές και φοιτητές λόγω της αύξησης της τιμής του εισιτηρίου του μετρό, πήρε τελείως άλλες διαστάσεις από την Παρασκευή. Εν μέσω λεηλασιών, εμπρησμών και οδομαχιών διαδηλωτών-αστυνομίας, χιλιάδες άνθρωποι, από συγκριτικά πιο πλούσιες αλλά και από φτωχές γειτονιές, βγήκαν στους δρόμους για να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους για το αυξανόμενο κόστος ζωής και τις ανεπάρκειες των δημόσιων υπηρεσιών, την οργή που βράζει κάτω από την επιφάνεια σε μια από τις πλουσιότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής, που επαινείται πάγια για το πόσο «ανοικτή» είναι η οικονομία της.

Αυτό που εκτυλίσσεται στη Χιλή «δεν είναι απλά μια διαδήλωση για την αύξηση της τιμής του εισιτηρίου στο μετρό, είναι ένα ξέσπασμα για τα χρόνια καταπίεσης που έπληξαν κυρίως τους φτωχότερους», σχολίασε η Καρίνα Σεπούλβεδα, φοιτήτρια ανθρωπολογίας, καθώς συμμετείχε σε μια από τις κινητοποιήσεις χτυπώντας μια ξύλινη κουτάλα σε ένα τηγάνι.

«Η οφθαλμαπάτη της υποδειγματικής Χιλής τέλειωσε. Οι χαμηλοί μισθοί, η έλλειψη υγειονομικής περίθαλψης και οι συντάξεις πείνας έχουν φθάσει τον κόσμο στα όριά του», πρόσθεσε, λίγα λεπτά πριν βρεθεί μέσα σ’ ένα νέφος από δακρυγόνα.

Οι ταραχές ρίχνουν βαριά σκιά στο Σαντιάγο, που θα υποδεχθεί πολλούς ξένους ηγέτες — ανάμεσά τους τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και τον κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ — οι οποίοι θα πάρουν μέρος τη σύνοδο κορυφής της Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού (APEC) τη 16η και τη 17η Νοεμβρίου. Ο Τραμπ δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να υπογραφτεί διμερής συμφωνία που θα τερματίσει τον εμπορικό πόλεμο στη Χιλή.

Εξάλλου τον Δεκέμβριο η Χιλή, που κατατάσσεται πρώτη στην παραγωγή χαλκού στον πλανήτη, θα φιλοξενήσει τη σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα COP25.