Europol: Tρομοκρατικές επιθέσεις στοίχισαν τη ζωή σε 13 ανθρώπους το 2018

Τρομοκρατικές επιθέσεις στοίχισαν τη ζωή σε δεκατρείς ανθρώπους και πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν, το 2018 στην ΕΕ, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Europol για την Κατάσταση και την Εξέλιξη της Τρομοκρατίας στην Ευρώπη το 2019 (TE-SAT 2019) που δημοσιεύθηκε σήμερα από τον οργανισμό. Η έκθεση παρέχει μια συνοπτική επισκόπηση της φύσης της τρομοκρατικής απειλής που αντιμετώπισε η ΕΕ το 2018.

Σύμφωνα με την έκθεση, το 2018, η τρομοκρατία συνέχισε να αποτελεί σημαντική απειλή για την ασφάλεια στα κράτη μέλη της ΕΕ, ενώ καταγράφεται σημαντική αύξηση του αριθμού των συλλήψεων που συνδέονται με τον ακροδεξιό εξτρεμισμό, που αν και εξακολουθεί να είναι σχετικά χαμηλή, δείχνει ότι οι εξτρεμιστές θεωρούν όλο και περισσότερο τη βία ως δικαιολογημένο μέσο αντιπαράθεσης.

Η έκθεση αναφέρει ότι σε σύγκριση με το 2017, ο αριθμός των επιθέσεων και των θυμάτων στην ΕΕ μειώθηκε σημαντικά. Ωστόσο, ο αριθμός των τζιχαντιστικών τρομοκρατικών σχεδίων που παρεμποδίστηκαν αυξήθηκε σημαντικά. Συνεπώς, το επίπεδο απειλής από την τρομοκρατία δεν έχει μειωθεί, αλλά αντιθέτως, έχει γίνει πιο περίπλοκο.

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας  Δημήτρης Αβραμόπουλος, που είναι και ο πολιτικός προϊστάμενος της Europol, δήλωσε σχετικά: "παρά το γεγονός ότι τα Κράτη Μέλη από κοινού με τη Europol γίνονται όλο και πιο αποτελεσματικά στην πρόληψη των τρομοκρατικών επιθέσεων στην Ευρώπη κατά τα τελευταία χρόνια, η τρομοκρατική απειλή εξακολουθεί να υπάρχει. Η σημερινή έκθεση δείχνει ότι η απειλή του βίαιου εξτρεμισμού, από οποιαδήποτε ιδεολογία και αν προέρχεται, είναι ετερογενής και ευέλικτη και συνεχίζει να αναπτύσσεται στο διαδίκτυο. Περισσότερο από ποτέ, η ΕΕ πρέπει να συνεχίσει τα μέτρα για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, την ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία στον τομέα των αρχών επιβολής του νόμου με την καθοριστική συμβολή της Europol."

Αναλυτικά, η έκθεση αναφέρει:

- Συνολικά 1 056 άτομα συνελήφθησαν στην ΕΕ το 2018 για αδικήματα που σχετίζονται με την τρομοκρατία (2017: 1 219). Το ένα πέμπτο ήταν γυναίκες. Ο αριθμός των συλλήψεων που συνδέονται με τη δεξιόστροφη τρομοκρατία παρέμεινε σχετικά χαμηλός (44 το 2018) και περιοριζόταν σε μικρό αριθμό χωρών, αλλά αυξήθηκε για τρίτη συνεχή φορά, διπλασιαζόμενος για δεύτερη συνεχή χρονιά (2016: 12 , 2017: 20). Οι δεξιόσχημοι εξτρεμιστές εκμεταλλεύονται τους φόβους των αντιλαμβανόμενων προσπαθειών για εξισλαμισμό της κοινωνίας και απώλεια εθνικής ταυτότητας. Η βίαιη ακραία εξτρεμιστική σκηνή είναι πολύ ετερογενής σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.

- Ο αριθμός των Ευρωπαίων ξένων τρομοκρατικών μαχητών που ταξιδεύουν ή επιχειρούν να ταξιδέψουν στις ζώνες των συγκρούσεων ήταν πολύ χαμηλό το 2018. Το επίκεντρο των δικτύων τζιχάντ έχει μετατοπιστεί προς την κατεύθυνση της διεξαγωγής δραστηριοτήτων εντός της ΕΕ. Ο αριθμός των ατόμων που επέστρεφαν στην ΕΕ παρέμεινε επίσης πολύ χαμηλός. Εκατοντάδες Ευρωπαίοι πολίτες - συμπεριλαμβανομένων των γυναικών και των ανηλίκων, κυρίως πολύ νεαρής ηλικίας - παραμένουν υπό κράτηση στη ζώνη διενέξεων του Ιράκ και της Συρίας. Όλοι οι άνδρες και ορισμένες γυναίκες πιστεύεται ότι έχουν λάβει εκπαίδευση σε όπλα, με τους άνδρες να έχουν επίσης δει μάχη. Ενώ οι ανήλικοι είναι κατ `ουσίαν θύματα, υπάρχουν ανησυχίες μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ ότι ενδέχεται να έχουν εκτεθεί σε κακοποίηση και εκπαίδευση σε πρώην περιοχές του IS και ενδέχεται να αποτελέσουν πιθανή μελλοντική απειλή.

- Υπάρχει συνεχιζόμενη ανησυχία ότι τα άτομα με ποινικό υπόβαθρο, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που φυλακίζονται σήμερα, είναι ευάλωτα στην κακοποίηση και ενδέχεται να συμμετάσχουν σε τρομοκρατικές ενέργειες.

- Παρά τη συρρίκνωση του φυσικού της αποτυπώματος, κατάφεραν να διατηρήσουν μια διαδικτυακή παρουσία σε μεγάλο βαθμό χάρη σε ανεπίσημα δίκτυα υποστηρικτών και μέσα ενημέρωσης pro-IS. Τα κανάλια Pro-IS και pro-al-Qaeda προωθούν τη χρήση εναλλακτικών πλατφορμών και τεχνολογιών ανοιχτού κώδικα. Ενώ η διαδικτυακή προπαγάνδα παρέμεινε τεχνολογικά προηγμένη και οι hackers φαινόταν να έχουν γνώση σε κρυπτογραφημένα εργαλεία επικοινωνίας, οι ικανότητες και οι τεχνικές των ομάδων στον κυβερνοχώρο ήταν στοιχειώδεις. Επιπλέον, καμία άλλη τρομοκρατική ομάδα με αποδεδειγμένη ικανότητα να εκτελεί αποτελεσματικές επιθέσεις στον κυβερνοχώρο δεν εμφανίστηκε το 2018.

- Τα κράτη μέλη της ΕΕ εκτιμούν ότι ο μειούμενος εδαφικός έλεγχος των IS είναι πιθανόν να αντικατασταθεί από τις αυξημένες προσπάθειες της Αλ Κάιντα για την ανάκτηση εξουσίας και επιρροής σε ορισμένους τομείς. Οι θυγατρικές της Αλ Κάιντα εκμεταλλεύτηκαν πολιτικά παράπονα σε τοπικό και διεθνές επίπεδο, μεταξύ άλλων σε μηνύματα απευθυνόμενα στο ευρωπαϊκό κοινό.

- Η έκθεση παρέχει επίσης μια επισκόπηση της τρομοκρατικής κατάστασης εκτός της ΕΕ, μεταξύ άλλων σε περιοχές συγκρούσεων όπως το Αφγανιστάν, το Ιράκ, τη Λιβύη και τη Συρία, αλλά και την Αμερική, την Αυστραλία, τη Ρωσία και την Κεντρική Ασία, τη Δυτική Αφρική, τη Νότια Ασία κλπ.

- Εκτός από τις ολοκληρωμένες επιθέσεις, τα κράτη μέλη της ΕΕ ανέφεραν 16 τρομοκρατικά χτυπήματα της τζιχάντ, που απεικονίζουν την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Ο σημαντικός αριθμός ματαιωμένων επιθέσεων και η συνεχιζόμενη πρόθεση του επονομαζόμενου Ισλαμικού Κράτους να διαπράξει επιθέσεις εκτός ζώνης συγκρούσεων δείχνουν ότι το επίπεδο απειλής σε ολόκληρη την ΕΕ παραμένει υψηλό.

- Τρεις  χώροι τρομοκρατίας στην ΕΕ το 2018 περιλάμβαναν την απόπειρα παραγωγής και χρήσης εκρηκτικών και χημικών ή βιολογικών υλικών. Υπήρξε επίσης μια αύξηση στη χρήση πυροτεχνικών μιγμάτων για την παραγωγή εκρηκτικών μηχανισμών σε τζιχάντιστα οικόπεδα. Έχει παρατηρηθεί γενική αύξηση της τρομοκρατικής προπαγάνδας, εκπαιδευτικών προγραμμάτων και απειλών και έχει μειωθεί το εμπόδιο για την απόκτηση γνώσης σχετικά με τη χρήση όπλων. Τα κλειστά φόρουμ πρότειναν πιθανές τροποποιήσεις, κοινές οδηγίες για την παραγωγή και διασπορά διαφόρων παραγόντων και τον προσδιορισμό στόχων υψηλού προφίλ.

- Συνολικά, τα κράτη μέλη της ΕΕ ανέφεραν 129 αποτυχημένες και ολοκληρωμένες τρομοκρατικές επιθέσεις το 2018. Ο συνολικός αριθμός επιθέσεων μειώθηκε μετά από έντονη άνοδο το 2017 (205), κυρίως λόγω της μείωσης των αναφερθέντων εθνο-εθνικιστικών και αποσχιστικών περιστατικών . Ωστόσο, οι εθνο-εθνικιστικές και διαχωριστικές τρομοκρατικές επιθέσεις εξακολουθούν να υπερβαίνουν σε μεγάλο βαθμό άλλες μορφές τρομοκρατικών επιθέσεων (83 από τις 129).

Πηγή: ΚΥΠΕ / Αθανάσιος Αθανασίου