H Κούβα πλέον δεν έχει Κάστρο - Ποια η επόμενη μέρα

Μετά από 60 περίπου χρόνια, το όνομα του ηγέτη της Κούβας δεν είναι Κάστρο. Φιντέλ και Ραούλ κυβέρνησαν τη χώρα από το 1959, ωστόσο τα ηνία πλέον ανέλαβε ο Μιγκέλ Ντίαζ-Κανέλ, που ήταν μέχρι πρόσφατα αντιπρόεδρος της κυβέρνησης. Ποια θα είναι η επόμενη μέρα για τη χώρα και κατά πόσο η αλλαγή αυτή στην ηγεσία θα αλλάξει την πολιτική της Κούβας, εσωτερικά και εξωτερικά.

Η επανάσταση

Αναμφίβολα ο Φιντέλ Κάστρο, ο οποίος πέθανε το 2016, αποτελεί ίσως την ιστορικότερη μορφή της Κούβας, καθώς είχε ηγηθεί της επανάστασης του 1953 και μαζί με τον Τσε Γκεβάρα, κατάφεραν να εκδιώξουν από την εξουσία τον υποστηριζόμενο από τις Ηνωμένες Πολιτείες, Φουλχένσιο Μπατίστα. Οι σχέσεις μεταξύ Αβάνας και Ουάσινγκτον δεν ήταν ποτέ καλές, με τις ΗΠΑ να θεωρούν την Κούβα προπύργιο του κομουνισμού. Οι σχέσεις των δύο χωρών έδειξαν να εξομαλύνονται επί προεδρίας Μπαράκ Ομπάμα, ωστόσο με την ανάληψη της προεδρίας από τον Ντόναλντ Τραμπ το κλίμα επιστρέφει σιγά-σιγά στα παλιά. Οι Κάστρο και ιδιαίτερα ο Φιντέλ, αφήνουν ως «κληρονομιά» μια Κούβα που παρά την εξέλιξη που γνώρισε σε κάποιους τομείς τα τελευταία χρόνια, εντούτοις κάποιοι θεωρούν ότι «ο χρόνος σταμάτησε στην Αβάνα».

Επόμενη μέρα

Σύμφωνα με αναλυτές, ο Ντίαζ αναμένεται να αντιμετωπίσει αρκετά προβλήματα στο εσωτερικό, ειδικά σε θέματα οικονομίας. Μεγάλο πρόβλημα για τον ίδιο αποτελεί το γεγονός ότι δεν προέρχεται από την «επαναστατική οικογένεια» και θα πρέπει να αποδείξει ότι είναι άξιος συνεχιστής των προκατόχων του. Ο 57χρονος χαρακτηρίζεται ως πραγματιστής, ωστόσο δύσκολα θα προβεί σε μεγάλες αλλαγές στη χώρα, τουλάχιστον τους πρώτους έξι μήνες της διακυβέρνησής του. Ένα από τα μεγαλύτερά του στοιχήματα, λένε οι αναλυτές, θα είναι η ανόρθωση της οικονομίας καθώς η χώρα τα τελευταία χρόνια περιορίζεται στο 1%-2% ανάπτυξη.

Σχέσεις με ΗΠΑ

Άγνωστες παραμένουν οι προθέσεις του νέου Προέδρου της Κούβας αναφορικά με τις σχέσεις της χώρας με τις ΗΠΑ. Οι κατηγορίες της Ουάσινγκτον ότι πολλοί διπλωμάτες της στην Αβάνα δηλητηριάστηκαν μυστηριωδώς και η απόφαση για μείωση του προσωπικού στη χώρα της Καραϊβικής, ομολογουμένως δημιουργούν εμπόδια. Αναλυτές εκτιμούν ότι η αλλαγή στην ηγεσία της Κούβας δεν θα φέρει μεγάλες αλλαγές, τουλάχιστο στο άμεσο μέλλον. Υπάρχουν όμως και αυτοί που τονίζουν ότι αναμένουν από τον Ντίαζ να είναι πιο προοδευτικός και πιο ελαστικός.

Ο Ντίαζ-Κανέλ

Γεννημένος το 1959, μετά την Κουβανική Επανάσταση, ο 57χρονος πολιτικός ανέβηκε γρήγορα στη βαθμίδα του κόμματος, ακολουθώντας μια φιλολαϊκή πολιτική. Λάτρης της ροκ μουσικής, ο Ντίαζ υιοθέτησε πολιτικές φιλικές προς τη ΛΟΑΤΙ κοινότητα, ζήτησε μεγαλύτερη κάλυψη γεγονότων από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης, ενώ τάχθηκε υπέρ της ελεύθερης χρήσης του διαδικτύου, με τον ίδιο συχνά να εμφανίζεται κρατώντας tablet. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κούβα είναι από τις χώρες με την πιο περιορισμένη πρόσβαση στο διαδίκτυο, κάτι που όμως αλλάζει σιγά-σιγά τα τελευταία χρόνια. Στις πρώτες του δηλώσεις, ως ηγέτης πλέον της Κούβας, ο Ντίαζ δεσμεύτηκε να «αλλάξει ό,τι χρειάζεται», ενώ υπογράμμισε ότι η επανάσταση θα συνεχιστεί και θα τελειοποιηθεί. Σε ένα προφανές μήνυμα προς τις ΗΠΑ, είπε ότι η Αβάνα είναι πάντα έτοιμη για διάλογο «με όσους μας αντιμετωπίζουν ισότιμα» και τόνισε ότι η εξωτερική πολιτική δεν θα αλλάξει και ο ίδιος δεν πρόκειται να διαπραγματευτεί τις αρχές του.

Οι ημερομηνίες κλειδιά στην πορεία των Κάστρο (Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)

• Η 59χρονη θητεία των Κάστρο στην ηγεσία της Κούβας, σημαδεύτηκε από γεγονότα που άλλαξαν την ιστορία της χώρας.


• Το 1959, ο δικτάτορας Φουλχένσιο Μπατίστα τρέπεται σε φυγή, έπειτα από 26 μήνες ανταρτοπολέμου υπό την ηγεσία των αδελφών Κάστρο. Ο Φιντέλ ανακηρύσσει την «έναρξη της επανάστασης» στο Σαντιάγο ντε Κούμπα.


• Το 1960, οι αμερικανικές εταιρείες στην Κούβα βλέπουν τα περιουσιακά στοιχεία τους να εθνικοποιούνται, εξελίξεις που οδηγούν στη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων. Το 1962, η Ουάσινγκτον επιβάλλει εμπάργκο σε βάρος της Κούβας.


• Το 1961 αποτυγχάνει η απόπειρα απόβασης στον Κόλπο των Χοίρων 1.400 αντικαστρικών, τους οποίους εκπαίδευσε η CIA. Την 1η Μαΐου εκείνης της χρονιάς, ο Φιντέλ ανακηρύσσει την επανάσταση της Κούβας μαρξιστική-λενινιστική.


• Το 1962 ξεσπά η κρίση των πυραύλων που εγκατέστησαν στην Κούβα οι σοβιετικοί και εντόπισαν οι ΗΠΑ, προκαλώντας τρόμο στον πλανήτη, καθώς ήγειρε φόβους ότι θα ξεσπούσε πυρηνικός πόλεμος.


• Την 9η Οκτωβρίου 1967, ο Αργεντινός επαναστάτης Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, εκτελείται στη Βολιβία και η προσπάθεια να εξαπλωθεί η επανάσταση της Κούβας στην υπόλοιπη Λατινική Αμερική υφίσταται βαριά ήττα.


• Το 1970, ο Φιντέλ αναγνωρίζει ότι η Κούβα δεν θα καταφέρει να επιτύχει τον στόχο για τη συγκομιδή «10 εκατομμυρίων» τόνων ζάχαρης. Η Κούβα εντάσσεται στην Comecon το 1972. Το 1990, η Κούβα ανακοινώνει την έναρξη της «Ειδικής Περιόδου» για την αντιμετώπιση της κρίσης που προκαλεί η διάλυση της ΕΣΣΔ.


• Το 2006 ο Φιντέλ παραδίδει προσωρινά την εξουσία στον αδελφό του Ραούλ, που γίνεται επίσημα Πρόεδρος το 2008.


• Το 2014, Κάστρο και Ομπάμα ανακοινώνουν την έναρξη διαδικασίας επαναπροσέγγισης που θα οδηγήσει στην αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων, μετά από 53 χρόνια σύγκρουσης.