Νέο σχέδιο συμβιβασμού για κατανομή των αιτητών ασύλου στα κρατη μελη

Οι κυβερνήσεις της ΕΕ θα εξετάσουν μία νέα πρόταση που έχει σκοπό την υπέρβαση των διαφωνιών για την κατανομή των αιτούντων άσυλο που έχουν δοκιμάσει τις σχέσεις μέσα στην Ένωση μετά τη μεταναστευτική κρίση του 2015, δήλωσαν σήμερα διπλωμάτες.

Η Εσθονία, η οποία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρότεινε το συμβιβαστικό σχέδιο στη διάρκεια μιας συνάντησης εθνικών αντιπροσώπων, ελπίζοντας να ικανοποιήσει χώρες όπως η Ιταλία, που επωμίζεται το μεγαλύτερο βάρος των αφίξεων από τη Μεσόγειο, με τις ανατολικές χώρες να αντιτίθενται σφόδρα στην υποδοχή προσφύγων.

Βάσει του εσθονικού σχεδίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα καθορίσει το «δίκαιο τμήμα» των αιτούντων άσυλο που θα αναμένεται να λάβει η κάθε χώρα εντός των συνόρων της -- και που θα βασίζεται κυρίως στον πληθυσμό και στον πλούτο της. Αλλά θα εκδίδει μια «έγκαιρη προειδοποίηση» αν ο αριθμός των αφίξεων φαίνεται να δοκιμάζει τα επίπεδα αυτά.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, θα ζητείται από άλλα κράτη μέλη να προσφέρουν βοήθεια με μια ποικιλία τρόπων, όχι μόνο υποδεχόμενοι αιτούντες άσυλο, αλλά επίσης δίνοντας υλική βοήθεια, προσωπικό, χρηματοδότηση και ούτω καθεξής -- κάτι που ορισμένες χώρες όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι θα μπορούσαν να δεχθούν εναλλακτικά της υποδοχής μεταναστών.

Αν επιμείνουν οι συνθήκες κρίσης, τέτοιες ώστε μία χώρα να φιλοξενεί 150% ή περισσότερο από το τμήμα που της αναλογεί -–ο αριθμός θα λαμβάνει επίσης υπόψη το προηγούμενο ιστορικό της στην υποδοχή προσφύγων-- τότε μια θεσμοθετημένη διαδικασία θα μπορεί να υποχρεώνει άλλα κράτη κατά πλειοψηφία να δεσμευθούν με προσφορές «αλληλεγγύης».

Το πιο ευαίσθητο τμήμα αυτού του σχεδίου –-η μετεγκατάσταση αιτούντων άσυλο από το ένα κράτος μέλος σε άλλο-- θα υλοποιείται, ωστόσο, μόνο εάν και τα δύο εμπλεκόμενα κράτη συμφωνούν εθελοντικά για τους όρους.

Οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν τον Οκτώβριο να αποφύγουν μια επανάληψη των συγκρούσεων το 2015 όταν οι ποσοστώσεις μετεγκατάστασης επιβλήθηκαν με πλειοψηφία προκαλώντας νομικές αμφισβητήσεις από ορισμένες ανατολικές χώρες. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έθεσαν ως στόχο να συμφωνήσουν σε ένα συναινετικό σύστημα μέχρι τον Ιούνιο.

Εσθονοί αξιωματούχοι εξέφρασαν την πεποίθηση πως η πρόταση προσφέρει μια καλή ισορροπία ανάμεσα στην ώθηση των κρατών να δείξουν αλληλεγγύη και εκείνα που προβάλλουν ως επιχείρημα πως οι κοινωνίες τους δεν μπορούν να αποδεχθούν την μετανάστευση, ιδιαίτερα από μουσουλμανικές χώρες. Προσφέροντας ένα μεγάλο εύρος επίδειξης αλληλεγγύης, η πρόταση ξεφεύγει από προηγούμενες εισηγήσεις σύμφωνα με τις οποίες οι χώρες θα μπορούσαν να καταβάλουν χρήματα για να κρατήσουν τους μετανάστες έξω από τα σύνορά τους.

Υψηλόβαθμος αξιωματούχος χαρακτήρισε το σχέδιο «μητέρα όλων των συμβιβασμών», όμως θα χρειαστεί πολιτική βούληση προκειμένου να περάσει, κάτι που θα γίνει σαφές μόνο τους ερχόμενους μήνες.