Θερμό 2018 υποδέχεται η κυπριακή ΑΟΖ

Με διάθεση «ανήσυχης ηρεμίας» θα υποδεχτούν το νέο έτος και το 2018 η Κυπριακή Δημοκρατία και το πλοίο-γεωτρύπανο Saipem 12000, το οποίο βρίσκεται πλέον στην κυπριακή ΑΟΖ και σε ένα διάστημα περίπου 35 ημερών θα ερευνήσει τον στόχο «Καλυψώ» στο θαλάσσιο τεμάχιο 6 της κοινοπραξίας Eni-Total. Πρόκειται για την πρώτη γεώτρηση στο εν λόγω οικόπεδο της κυπριακής ΑΟΖ, η οποία εντάσσεται σε μια σειρά ερευνητικών γεωτρήσεων που πιθανόν να φτάσουν συνολικά τις πέντε εντός του 2018 από τις εταιρείες κολοσσούς Exxon, Total και ENI στα θαλάσσια τεμάχια 6, 8, 10 και 11. Οι εν λόγω γεωτρήσεις θα ολοκληρώσουν τη μεγάλη εικόνα των εν δυνάμει κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στη δυτική ΑΟΖ της Κύπρου δεδομένης και της γειτνίασής τους με το αιγυπτιακό κοίτασμα-μαμούθ Zohr. Η ιδιαιτερότητα της γεώτρησης της κοινοπραξίας Εni-Total εδράζεται αυτή τη φορά στο… timing με την ΚΔ, όσο και με τα κατεχόμενα, να υπεισέρχονται στις 7 και 28 του Γενάρη αντίστοιχα σε εκλογικές αναμετρήσεις («εκλογές» στη λεγόμενη ΤΔΒΚ και προεδρικές), αλλά και την Τουρκία να επιχειρεί, είτε με την έκδοση οδηγιών navtex είτε με την κάθοδο του ερευνητικού πλοίου Barbaros ή την παρουσία πολεμικών πλοίων εντός των κυπριακών χωρικών υδάτων, να δημιουργήσει συνθήκες κρίσης που θα μπορούσαν να στείλουν πολλαπλά μηνύματα προς όλους τους αποδέκτες της περιοχής. Κράτη και εταιρείες. Αυτή τη φορά ενδιαφέρον αποκτά και η διάσταση που απορρέει από το γεγονός ότι η Τουρκία έχει αποκτήσει το δικό της πλοίο-γεωτρύπανο, το Deep Sea Metro II, το οποίο μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές εδώ οι γραμμές έπλεε από το Αιγαίο προς τα Στενά προκειμένου σήμερα -σύμφωνα με το σχέδιο πλεύσης του- να βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη.

Τα σενάρια κρίσης

Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές του «Π», τα κυρίαρχα σενάρια κρίσης που θα μπορούσε να δημιουργήσει η Τουρκία με μονομερείς, παράνομες ενέργειές της στην κυπριακή ΑΟΖ είναι, ποιοτικά, δύο τύπων: Χαμηλής και υψηλής έντασης. Στο πρώτο σκέλος εντάσσονται οι οδηγίες προς ναυτιλλομένους (navtex), όπως αυτήν της 29ης Δεκεμβρίου με την οποία η Τουρκία «δεσμεύει» μέχρι τις 30 Μαρτίου του 2018 περιοχή ΒΑ της Κύπρου μεταξύ κατεχομένων και τουρκικών ακτών προκειμένου να διεξάγει «έρευνες», καθώς και η κάθοδος, όπως και στην περίπτωση της γεώτρησης στον «Ονησίφορο», του Barbaros το οποίο, όπως χαρακτηριστικά ελέχθη στον «Π», «θα… κόψει τις βόλτες του» χωρίς ωστόσο να παρενοχλήσει τις εργασίες του γεωτρύπανου Saipem 12000. Στη δεύτερη περίπτωση, το σενάριο κρίσης περιπλέκεται με την Τουρκία να κλιμακώνει σε ευθεία αντιπαράθεση των ενεργειών της ΚΔ, να διεξάγει ερευνητικές γεωτρήσεις στην ΑΟΖ της, προχωρώντας με την τοποθέτηση του δικού της πλοίου-πλατφόρμας, του Deep Sea Metro II, σε θαλάσσιο τεμάχιο της κυπριακής ΑΟΖ, παραβιάζοντας την κυριαρχία της ΚΔ ή σε σημείο όπου θα στείλει ένα ηχηρό μήνυμα σε σχέση με το μέλλον της «ΤΔΒΚ».

Κάθοδος Deep Sea Metro II;

Στο σενάριο υψηλής έντασης, όπως πληροφορείται ο «Π» από πολύ καλά ενημερωμένες πηγές, τρία θα ήταν τα κυρίαρχα χαρτιά που η Τουρκία θα μπορούσε να «παίξει» στην κυπριακή ΑΟΖ, με σειρά έντασης από το ισχυρότερο στο λιγότερο ισχυρό: Α) Κάθοδος του Deep Sea Metro II, μετά συνοδείας πολεμικών πλοίων, στο οικόπεδο 6 προκειμένου να διενεργήσει δική της γεώτρηση. Αυτό το worst case scenario βασίζεται στη λογική του «γκριζαρίσματος» του μισού βορείου μέρους του τεμαχίου 6 (σ.σ. η Τουρκία θεωρεί το εν λόγω μέρος αλλά και το μισό τεμάχιο 5 και το μισό 4, νοτιοδυτικά, ως προέκταση της δικής της υφαλοκρηπίδας καθώς και το 11 μέρος της αιγυπτιακής ΑΟΖ). Επαλήθευση μιας τέτοιας ενέργειας στήνει ένα πρωτόγνωρο, για τα κυπριακά δεδομένα, σκηνικό έντασης νοουμένου πως η Τουρκία έχει με προηγούμενη navtex «δεσμεύσει» την περιοχή των τεμαχίων 6, 7, 8 και 9 για ναυτικά γυμνάσια, διατηρώντας στην περιοχή υψηλή συγκέντρωση πολεμικών πλοίων, συμπεριλαμβανομένων δύο φρεγατών (TCG Gediz και TCG Barbaros), τεσσάρων κανονιοφόρων (TCG Kalkan, TCG Mizrak, TCG Bora και TCG Meltem), τάνκερ ανεφοδιασμού (TCG Akar) και τεσσάρων ομάδων ειδικών δυνάμεων βατραχανθρώπων. Β) Κάθοδος του Deep Sea Metro II στον κόλπο της Αμμοχώστου με το οποίο η Άγκυρα στέλνει μήνυμα σε σχέση με το άνοιγμα της περίκλειστης πόλης στο προσεχές μέλλον και τη διαδικασία αναβάθμισης του ψευδοκράτους. Γ) Κάθοδος του Deep Sea Metro II σε άλλο σημείο, όπως οι ΒΑ ακτές της Κύπρου ή ο κόλπος της Μόρφου, προκειμένου η Τουρκία να επαναφέρει το επιχείρημα του φυσικού αερίου ως ζητήματος διακοινοτικής φύσης -και συνεπώς αντικειμένου διαπραγμάτευσης- παρά τις επανειλημμένες επιβεβαιώσεις των αρχών της ΚΔ ότι το φυσικό αέριο ανήκει και στις δύο κοινότητες. Το πρώτο σενάριο πέραν του ότι καθιστά τα νερά της Κύπρου το πρώτο πεδίο εκδήλωσης μιας κρίσης μέσα στο 2018, έχει ενδιαφέρον και για μια σειρά άλλων λόγων που συνδέονται με τη μακρά προεκλογική που ήδη έχει ξεκινήσει ο Ερντογάν στην Τουρκία προκειμένου να κινητοποιήσει τις εθνικιστικές μάζες των ψηφοφόρων εκτός AKP, με το γεγονός ότι συμβαίνει σε μια περίοδο όπου οι τόνοι, λόγω προεκλογικής, είναι υψηλοί εντός της ΚΔ και της ελληνοκυπριακής κοινότητας και σε μια περίοδο όπου η κυπριακή διπλωματία των τριμερών προχωρεί εντάσσοντας πέραν της Ελλάδος και άλλων χωρών (Λίβανος, Ιορδανία κ.ο.κ.) και την Ιταλία, σημαντικό ευρωπαϊκό γεωπολιτικό παράγοντα στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου.

Αντί επιλόγου

Σε κάθε περίπτωση, και χωρίς διάθεση κινδυνολογίας, το 2018 ανατέλλει με προκλήσεις για την ΚΔ ως προς τους ενεργειακούς της σχεδιασμούς και τη μεγάλη εικόνα των υδρογονανθράκων στη ΝΑ Μεσόγειο. Προκλήσεις που μπορεί, αν καταστούν αντικείμενο σοβαρής διπλωματικής διαχείρισης, να οδηγήσουν ακόμη και σε παράθυρα ευκαιρίας ή, στον αντίποδα, να οδηγήσουν σε περαιτέρω περιπέτειες.

*Twitter: @JohnPikpas