Νέος πρόεδρος της Ζιμπάμπουε: Το παρελθόν του «κροκόδειλου»

Έχοντας λάβει το παρωνύμιο «ο Κροκόδειλος», ο Έμερσον Μνανγκάγκουα περίμενε καιρό να έρθει η σειρά του. Σε ηλικία 75 ετών το πρώην δεξί χέρι του προέδρου της Νότιας Αφρικής Ρόμπερτ Μουγκάμπε πέτυχε επιτέλους τον στόχο του: διαδέχθηκε τον μέχρι πρότινος αδιαφιλονίκητο ηγέτη της Ζιμπάμπουε.

Τρεις ημέρες μετά την πτώση του πιο γηραιού εν ενεργεία ηγέτη του κόσμου, ο Μνανγκάγκουα ορκίστηκε χθες επισήμως πρόεδρος της χώρας ενώπιον δεκάδων χιλιάδων υποστηρικτών του.

Μόλις πριν δύο εβδομάδες η πολιτική του καριέρα έμοιαζε να έχει φτάσει στο τέλος της. Θύμα των πολιτικών φιλοδοξιών της πρώην πρώτης κυρίας της Ζιμπάμπουε Γκρέις Μουγκάμπε αποπέμφθηκε από την αντιπροεδρία της κυβέρνησης.

Ωστόσο η αποπομπή του προκάλεσε την αντίδραση του στρατού της χώρας που ήταν αντίθετος στην ανάληψη της εξουσίας από την Γκρέις Μουγκάμπε. Κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος ο Μνανγκάγκουα έμεινε μακριά από τη χώρα, αυτοεξόριστος στη Νότια Αφρική.

Την Τετάρτη επέστρεψε θριαμβευτής, με τους υποστηρικτές του να του επιφυλάσσουν υποδοχή ήρωα και το κόμμα του, το Zanu-PF, να τον εκλέγει νέο του πρόεδρο. Σε μια χώρα εξαντλημένη από τη διακυβέρνηση Μουγκάμπε δεσμεύθηκε την αρχή «μιας νέας δημοκρατίας» και κυρίως την ανάκαμψη της οικονομίας.

Ήδη μετά την κήρυξη της ανεξαρτησίας της Ζιμπάμπουε το 1980, ο Μουγκάμπε εμπιστεύθηκε στον Μνανγκάγκουα σημαντικά υπουργεία, όπως αυτό της Άμυνας και των Οικονομικών.

Όταν έπεσε για πρώτη φορά θύμα της φιλοδοξίας του

Το 2004 πέφτει για πρώτη φορά θύμα της φιλοδοξίας του: Με την κατηγορία ότι δολοπλόκησε για να λάβει τη θέση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, υποβιβάζεται στην ιεραρχία του Zanu-PF και η αντίπαλός του Τζόις Μουτζούρου κερδίζει τον θώκο.

Τελικά δέκα χρόνια αργότερα, και αφού η Μουτζούρου αποπέμφθηκε έπειτα από μια εκστρατεία δυσφήμησης ενορχηστρωμένης από τη Γκρέις Μουγκάμπε, ο Μνανγκάγκουα αναλαμβάνει την αντιπροεδρία.

Ο Μνανγκάγκουα γεννήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου του 1942 στην περιοχή Ζβισαβάνα στη νοτιοδυτική Ζιμπάμπουε, που τότε ήταν βρετανική αποικία, όμως μεγάλωσε στη Ζάμπια.

Γιος ενός ακτιβιστή κατά της αποικιοκρατίας, εντάχθηκε το 1966 στο αντάρτικο κατά της λευκής μειονότητας που είχε την εξουσία στη χώρα. Συνελήφθη και γλίτωσε παρά λίγο τη θανατική ποινή, όμως εξέτισε δεκαετή ποινή κάθειρξης.

Στη διάρκεια του αντάρτικου κατά των αποικιοκρατών ο Μνανγκάγκουα διατηρούσε στενούς δεσμούς με τον στρατό.

Ο «Κροκόδειλος» δεν κλαίει ποτέ και είναι γνωστός για τη σκληρότητά του. Σε κάποια συνέντευξή του εξήγησε ότι τα χρόνια του στο αντάρτικό του έμαθαν «να καταστρέφει και να σκοτώνει».

Ως επικεφαλής της Εθνικής Ασφάλειας ηγήθηκε το 1983 της σκληρής καταστολής των δυνάμεων ασφαλείας στις επαρχίες Ματαμπέλελαντ και Μίντλαντς. Ο απολογισμός των νεκρών από αυτή την επιχείρηση καταστολής δεν έχει επιβεβαιωθεί ποτέ, όμως εκτιμάται ότι ήταν περίπου 20.000 νεκροί.

Το 2008 ήταν αρμόδιος για την εποπτεία των εκλογών και επέβλεψε τη νοθεία και τη βία που επέτρεψαν στον Μουγκάμπε να παραμείνει στην εξουσία, παρά την ήττα του στον πρώτο γύρο. Ο ζήλος του του κόστισε την επιβολή κυρώσεων από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, αλλά του χάρισε τη στρατηγική θέση του επικεφαλής της διοίκησης επιχειρήσεων όλων των δυνάμεων ασφαλείας.
Επίσης ήταν ένας από τους πιο πλούσιους άνδρες του καθεστώτος, με συμφέροντα σε χρυσωρυχεία.

Τι αποκαλύπτουν τα WikiLeaks για τον Μνανγκάγκουα

Ένα απόρρητο τηλεγράφημα της αμερικανικής διπλωματίας, που αποκαλύφθηκε το 2008 από τον ιστότοπο WikiLeaks, έκανε λόγο για «μια εξαιρετική κληρονομία», μέρος της οποίας κέρδισε ο Μνανγκάγκουα όταν βοήθησε τον πρόεδρο της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό Λοράν Καμπιλά να πολεμήσει εναντίον των ανταρτών.

Μετά την αποπομπή του την προηγούμενη εβδομάδα έσπασε κάθε δεσμό του με τον Ρόμπερτ και τη Γκρέις Μουγκάμπε. Τους κατηγόρησε ότι θεωρούν εαυτούς «ημίθεους» και κατήγγειλε έναν πρόεδρο «που πίστευε ότι έχει το δικαίωμα να κυβερνά μέχρι τον θάνατό του».

Ωστόσο η ανάληψη της εξουσίας από τον Μνανγκάγκουα προκαλεί ανησυχία σε όσους δεν έχουν ξεχάσει το παρελθόν του.

«Κανείς δεν θέλει μια μετάβαση στην οποία ένας μη εκλεγμένος τύραννος θα αντικαταστήσει έναν άλλο», είχε δηλώσει την προηγούμενη εβδομάδα ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον.