Μνήμη και τιμή στην άγνωστη Εβραιοπούλα που «βρέθηκε» 76 χρόνια μετά

Δεκάδες μέλη της ίδιας οικογένειας, σκορπισμένα σε τρεις ηπείρους, συγκεντρώθηκαν σήμερα στη Φραγκφούρτη για να τοποθετήσουν μια μπρούτζινη πλάκα σε ένα πεζοδρόμιο της πόλης, τιμώντας τη μνήμη μιας έφηβης Εβραίας που χάθηκε στο Ολοκαύτωμα.

Μέχρι και φέτος, όταν βρέθηκε το μενταγιόν της κάτω από τα σανίδια του πατώματος στο στρατόπεδο θανάτου του Σόμπιμπορ ήταν άγνωστο τι απέγινε η Καρολίνα Κον.

Η Καρολίνα ίσως να γνώριζε την Άννα Φρανκ: τα δύο κορίτσια είχαν γεννηθεί στη Φραγκφούρτη με διαφορά τριών εβδομάδων. Σε ηλικία 12 ετών, το 1941, η Κον εκτοπίστηκε στο γκέτο του Μινσκ μαζί με τους γονείς και την αδελφή της.

Τίποτα άλλο δεν ήταν γνωστό για την τύχη της. Αρχαιολόγοι που κάνουν ανασκαφές στο Σόμπιμπορ, στην Πολωνία, βρήκαν το μενταγιόν, με χαραγμένη την ημερομηνία και τον τόπο γέννησής της και τη φράση "Καλή τύχη" στα εβραϊκά. Ήταν παρόμοιο με εκείνο της Άννας Φρανκ.

Με αφετηρία το μενταγιόν και χρησιμοποιώντας τη βάση δεδομένων του Μνημείου Ολοκαυτώματος Γιαντ Βάσεμ στην Ιερουσαλήμ, ερευνητές επικοινώνησαν με συγγενείς της οικογένειας Κον σε όλον τον κόσμο. Σήμερα, 34 από αυτούς συγκεντρώθηκαν για να τοποθετήσουν έναν "Λίθο Μνήμης" ("Στόλπερσταϊν", στην κυριολεξία "Πρόσκομμα") στο πεζοδρόμιο έξω από το πρώην σπίτι της οικογένειας. Πολλοί δεν γνώριζαν καν την ύπαρξη της Καρολίνας, άλλοι δεν ήξεραν ότι συγγένευαν μεταξύ τους.

"Δεν είχα ποτέ συγγενείς από την πλευρά της μητέρας μου. Από χθες το βράδυ, αυτοί εδώ οι άνδρες που μου σφίγγουν το χέρι είναι ξαδέλφια μου", είπε ο Σον Ρούμπι, ένας 41χρονος δάσκαλος από το Χιούστον του Τέξας. Ο Ρούμπι ταξίδεψε στη Γερμανία αφού έμαθε ότι η γιαγιά του ήταν πρώτη εξαδέλφη της Καρολίνας Κον.
Για πολλά χρόνια ο Σον Ρούμπι δεν γνώριζε καν ότι είχε εβραϊκές ρίζες: η γιαγιά του έκρυβε την ιστορία της όταν μετανάστευσε στη Νέα Υόρκη, ασπάστηκε τον χριστιανισμό και παντρεύτηκε έναν πεζοναύτη.

Οι "Λίθοι Μνήμης" αποτελούν μέρος ενός σχεδίου που ξεκίνησε ο Γερμανός καλλιτέχνης Γκίντερ Ντέμνινγκ για την τοποθέτηση μικρών αναμνηστικών πλακών σε σημεία όπου έζησαν ή εργάστηκαν θύματα των Ναζί σε όλη την Ευρώπη. Περισσότερες από 60.000 τέτοιες μπρούτζινες πλάκες υπάρχουν σήμερα σε πεζοδρόμια στην Ευρώπη. Κατά παράδοση, τις καθαρίζουν στις 9 Νοεμβρίου, στην επέτειο της "Νύχτας των Κρυστάλλων", του πογκρόμ εναντίον των Εβραίων στη Γερμανία το 1938.

Η ιστορία της Καρολίνας παραμένει ακόμη στο σκοτάδι. Κανείς δεν ξέρει αν γνώριζε όντως τη συνομήλική της Άννα Φρανκ. Βρέθηκε η ίδια στο Σόμπιμπορ ή μήπως έκρυψε το μενταγιόν κάτω από τα σανίδια του πατώματος κάποιος συγγενής της πριν τον μεταφέρουν στους θαλάμους αερίων;

"Ξέρουμε ότι η Άννα Φρανκ φορούσε ένα παρόμοιο μενταγιόν, αλλά οι άνθρωποι γνωρίζουν την ιστορία της χάρη στα γραπτά της" είπε ο Γκρεγκ Σνάιντερ, αντιπρόεδρος ενός ιδρύματος που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των θυμάτων του Ολοκαυτώματος στη Γερμανία και βοήθησε στον εντοπισμό των συγγενών της Κον. "Δεν έχουμε γραπτά της Καρολίνας αλλά, μήπως αυτό σημαίνει ότι δεν της αξίζει να την γνωρίσουμε, να την θυμόμαστε;" διερωτήθηκε.