Υπέρ της δημοκρατίας 2 στους 3 Ρώσους

Στο συμπέρασμα ότι οι Ρώσοι είναι πιο δημοκράτες απ' ό,τι φαίνονται κατέληξε το γερμανικό Ινστιτούτο Φρίντριχ Νάουμαν με βάση τα αποτελέσματα δημοσκόπησης που πραγματοποίησε στην Ρωσία, τα οποία το ίδιο το ινστιτούτο χαρακτηρίζει παράδοξα. Στην εν λόγω δημοσκόπηση αναφέρεται εκτενώς τόσο η ρωσική υπηρεσία της Deutsche Welle όσο και η ρωσική εφημερίδα Kommersant.

Τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης, που πραγματοποιήθηκε κατά την διάρκεια του καλοκαιριού, παρουσιάσθηκαν την Δευτέρα, το βράδυ στη Μόσχα.

Το γερμανικό ίδρυμα διαπιστώνει ότι από τη μια πλευρά στην ρωσική κοινωνία είναι έντονες οι ομοφοβικές τάσεις και η ροπή προς την οικονομική αυτοαπομόνωση ενώ από την άλλη τα δύο τρίτα των Ρώσων θεωρούν σημαντικό να υπάρχει στην χώρα δημοκρατία.

Με δυο λόγια τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης δείχνουν ότι παρά τις τάσεις αυταρχισμού που παρατηρούνται στην ρωσική κοινωνία, οι απαντήσεις που δίνονται στην πλειονότητα των ερωτημάτων διαφοροποιούνται πολύ μεταξύ τους και δεν είναι τόσο μονοσήμαντες.

Όπως δήλωσε στην DW ο επικεφαλής του γραφείου του Ιδρύματος στην Μόσχα Γιούλιους φον Φράιταγκ-Λορινγκχόφεν, εκτός από τα συνήθη ερωτήματα που τέθηκαν στους ερωτηθέντες τους ζητήθηκε να απαντήσουν και σε ερωτήματα που αφορούσαν υποθετικές καταστάσεις και αυτό για χάρη της αξιοπιστίας της δημοσκόπησης, όπως λέει ο ίδιος, καθώς οι περισσότεροι αναλυτές στην Δύση δεν εμπιστεύονται τις δημοσκοπήσεις που πραγματοποιούνται στην Ρωσία.

Στο ερώτημα «χρειάζεται να υπάρχει έλεγχος από το κράτος στα ΜΜΕ;», το 30,2% απάντησε «χρειάζεται» ενώ το 39,7% θεωρεί ότι πρέπει να υπάρχει έλεγχος μόνο σε «ειδικές περιπτώσεις» (για παράδειγμα σε ζητήματα εθνικής ασφάλειας).

Ούτε δύο στους τρεις πιστεύουν ότι τα ΜΜΕ πρέπει να είναι ελεύθερα

Μόνο το 25,8% πιστεύει ότι τα ΜΜΕ πρέπει να είναι παντελώς ελεύθερα. Ωστόσο, όταν τους τέθηκαν ερωτήματα που αφορούσαν μια υποθετική κατάσταση, όπου ο εργοδότης για παράδειγμα προσπαθεί να απαγορεύσει σε κάποιον εργαζόμενο να κάνει πολιτικά σχόλια στο διαδίκτυο, το 53,2% των ερωτηθέντων τάχθηκε κατά μιας τέτοιας συμπεριφοράς ενώ μόνο το 37,7% τάχθηκε υπέρ.

Το 64,3% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι το ρωσικό κράτος δεν παρεμβαίνει στην προσωπική ζωή των πολιτών. Σε μια υποθετική κατάσταση όμως, κατά την οποία κάποιος δημοσιογράφος ανακαλύπτει αρχεία που αποδεικνύουν ότι ο παππούς του συμμετείχε σε μαζικές εκτελέσεις (προφανώς κατά την περίοδο του Στάλιν), αγνοεί την παράκληση της γιαγιάς του και δημοσιεύει σχετικό άρθρο για την ιστορία της οικογένειας του, το 35,4% υποστηρίζει την απόφαση του δημοσιογράφου, αλλά το 53,6% δεν συμφωνεί μαζί του.

Ένα άλλο ερώτημα που τέθηκε και αφορούσε την στάση ζωής έναντι του κράτους ήταν και το εξής: Ζείτε, τηρώντας το νόμο ή υιοθετώντας μια προσωπική επιλογή (παραβατικά); Το 55,9% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι η πλειοψηφία του κόσμου ζει με βάση κάποιους άτυπους κανόνες και προσωπικές συμφωνίες που συνάπτει και μόνο 34% είναι νομοταγείς. Ωστόσο όταν ρωτήθηκαν οι ίδιοι οι ερωτηθέντες για το πως ζουν, το 77% απάντησε ότι είναι νομοταγείς και μόνο το 16,7% ότι ζούν με βάση τις δικές τους επιλογές (παραβατικά) . Όμως σε μια υποθετική κατάσταση, όταν ρωτήθηκαν αν θα «λάδωναν» έναν τροχονόμο επειδή παραβίασαν των κώδικα οδικής κυκλοφορίας , το 34,6% δήλωσε ότι θα τον «λάδωνε», ενώ το 60,4% ότι δεν θα το έκανε.

Οικονομική αυτοαπομόνωση και ομοφοβικές τάσεις

Το 52,4% των ερωτηθέντων, όπως έδειξε η δημοσκόπηση, συμφωνεί με την άποψη ότι για την ανάπτυξη της ρωσικής οικονομίας πρέπει να περιορισθεί η παρουσία των ξένων εταιρειών στην χώρα. Μόνο το 36% πιστεύει ότι «όσο περισσότερες ξένες εταιρείες , τόσο το καλύτερο». Το 57,7% πιστεύει ότι είναι οφέλιμος για την οικονομία ο περιορισμός των εισαγωγών εμπορευμάτων από το εξωτερικό.

Η στάση ωστόσο έναντι των μειονοτήτων με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό είναι χειρότερη σε σχέση με την στάση έναντι των εθνικών μειονοτήτων. Το 66,2% υποστηρίζει ότι πρέπει να υπάρχουν διακρίσεις όσον αφορά τους μετανάστες στην αγορά εργασίας. Παρόλα αυτά 73,6% θεωρούν ότι πρέπει να βοηθιούνται τα παιδιά των μεταναστών όσον αφορά την σχολική εκπαίδευση. Ωστόσο όταν γίνεται λόγο για την ομοφυλοφιλία, η ετυμηγορία της πλειοψηφίας είναι κατηγορηματική, καθώς το 72,9% δεν θέλει να εργάζονται δάσκαλοι ομοφυλόφιλοι στα σχολεία όπου πηγαίνουν τα παιδιά τους.

Η ερμηνεία των αποτελεσμάτων της δημοσκόπησης αναδεικνύει τόσο τις αυταρχικές τάσεις όσο και τις δημοκρατικές μέσα στην ρωσική κοινωνία. Και ο επικεφαλής του γραφείου του γερμανικού Ιδρύματος στην Μόσχα Γιούλιους Φράιταγκ Λορινγκχόφεν κλίνει προς την αισιόδοξη εκτίμηση αφού, όπως δηλώνει ο ίδιος στην συνέντευξη του στην ρωσική υπηρεσία της DW, «Νομίζω ότι η ρωσική κοινωνία τείνει να είναι πολύ πιο δημοκρατική, απ' ό,τι συνήθως νομίζουμε».