Σάλυ Χόρνερ:Η ιστορία 13χρονης που έγινε έμπνευση για τη «Λολίτα»

Στις 13 Ιουλίου του 1948, η Sally Horner έκλεψε ένα σημειωματάριο των 5 cents, από ένα κατάστημα. Η πράξη της ήταν η ιεροτελεστία για να καταφέρει να μπει σε μια λέσχη κοριτσιών του σχολείου της.

Η «αθώα» αυτή κλοπή ωστόσο, ήταν η αφορμή για να ζήσει η ίδια μια κόλαση και για να γνωρίσει η λογοτεχνία ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του 20ού αιώνα.

«Φως της ζωής μου, φωτιά των σπλάχνων μου ...» Με αυτή την ποιητική εισαγωγή ο Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ καλωσορίζει τους αναγνώστες σε ένα από τα πιο γνωστά μυθιστορήματα όλων των εποχών, τη «Λολίτα». Το βιβλίο έχει προκαλέσει διαμάχες τα τελευταία εξήντα χρόνια για το περιεχόμενο-ταμπού (δηλαδή την παιδεραστία) και συζητήσεις σχετικά με το χαρακτήρα του νεαρού κοριτσιού στις αλληλεπιδράσεις του με τον πρωταγωνιστή Humber Humbert.

H Sally με τη μητέρα της, όταν το FBI, βρήκε το νεαρό κορίτσι -Φωτογραφία: AP

Χαρακτηρίζεται ενήλικας ή παιδί; Είναι ο έρωτας που εκτυλίσσεται συναινετικός ή πρόκειται για βιασμό; Τα ηθικά ερωτήματα που δημιουργεί το βιβλίο προκαλούν τους αναγνώστες να ψάξουν βαθύτερα το θέμα. Υπάρχει ωστόσο ένα πράγμα που οι αναγνώστες δεν αμφισβητούν: Το γεγονός ότι ο Ναμπόκοφ έχει γράψει το μυθιστόρημα με άψογη επιδεξιότητα και ότι η ιστορία είναι συναρπαστική - αν και ενοχλητική. Ωστόσο, λίγοι άνθρωποι γνωρίζουν ότι η Lolita βασίζεται πιθανότατα στην ιστορία της Sally Horner.

Η Sally έβαλε το σημειωματάριο στην τσάντα της και τη στιγμή που έφευγε από το κατάστημα ένας άντρας με το όνομα Frank La Salle την άρπαξε από το χέρι. Ισχυρίστηκε ότι ήταν πράκτορας του FBI και της είπε ότι ήταν υπό κράτηση. Της είπε ακόμα ότι θα την κατέδιδε και θα την έβαζαν σε αναμορφωτήριο, εκτός και αν συμφωνούσε από εδώ και στο εξής να εμφανίζεται και να αναφέρεται σε αυτόν. Η Sally κλαίγοντας γοερά, συμφώνησε. Την επόμενη μέρα ο άνδρας την πλησίασε ξανά με νέους κανόνες. Η Sally έπρεπε να πάει αμέσως μαζί του στο Ατλάντικ σίτι - ο νόμος επέμενε.

Για να γίνει αυτό η Sally έπρεπε να πείσει τη μητέρα της ότι ο Frank ήταν ο πατέρας δύο φίλων της από το σχολείο, και ότι η οικογένεια την προσκαλούσε σε διακοπές δίπλα στη θάλασσα. Ο Frank θα φρόντιζε για τα υπόλοιπα με ένα τηλεφώνημα και μια πειστική εμφάνιση στον σταθμό του λεωφορείου.

Προφανώς δεν ήταν πράκτορας του FBI - ήταν περισσότερο ο τύπος που κανείς δεν ήθελε να βλέπει στους δρόμους. Όταν όμως το έμαθε η Sally ήταν πολύ αργά. Χρειάστηκαν 21 μήνες για να ξεφύγει, μετά από ένα μεγάλο ταξίδι στο Κάμντεν, το Νιου Τζέρσεϊ και το Σαν Χοσέ της Καλιφόρνια.

Ενώ ήταν ήδη καταδικασμένος για βιασμό, κακοποίησε τη Sally, λέγοντάς της ότι αν δεν συμμορφωνόταν, θα την κατέδιδε για κλοπή. Τελικά η Sally κατάφερε να καλέσει την αδελφή της από το Σαν Χοσέ, της Καλιφόρνια το Μάρτιο του 1950, λέγοντας της «Στείλε το FBI!».

Ο LaSalle συνελήφθη και κατηγορήθηκε. Η Sally ήταν 13 όταν απελευθερώθηκε, αλλά η ιστορία της έλαβε ακόμα πιο τραγική τροπή, όταν δύο χρόνια αργότερα, το 1952, σκοτώθηκε σε τροχαίο. Ήταν μόλις 15 ετών όταν πέθανε, κάτι που ίσως ενέπνευσε και το Ναμπόκοφ καθώς η φανταστική Lolita πεθαίνει επίσης ως έφηβη.

Αν και οι ομοιότητες είναι πολλές, ο συγγραφέας δεν αποδέχθηκε ποτέ τον ισχυρισμό. Σε ένα δοκίμιο του 1956, «Σε ένα βιβλίο με τίτλο Lolita» ο Ναμπόκοφ εξηγεί το πλαίσιο του μυθιστορήματός του αντικρούοντας τις φήμες ότι το διεθνώς αναγνωρισμένο μυθιστόρημα βασίστηκε σε μία... αγριότητα. «Για μένα ένα μυθιστορηματικό έργο υπάρχει μόνο στο μέτρο που μου προσφέρει αυτό που θα ονόμαζα αισθητική ευδαιμονία, δηλαδή την αίσθηση ότι κάπου, κάπως, συνδέεται με άλλες καταστάσεις όπου η τέχνη (περιέργεια, ευαισθησία, ευγένεια, έκσταση) είναι ο κανόνας» είχε πει ο Ναμπόκοφ.