Τι αλλάζει στην Τουρκία μετά το δημοψήφισμα

Τέσσερα από τα 18 άρθρα του πακέτου των συνταγματικών αλλαγών που ψηφίστηκαν θα μπουν αμέσως σε εφαρμογή μόλις οριστικοποιηθεί το αποτέλεσμα του χθεσινού δημοψηφίσματος στην Τουρκία, ενώ τα υπόλοιπα άρθρα το 2019 μετά τις εκλογές για ανάδειξη νέου Προέδρου.

Τα άρθρα που θα εφαρμοστούν αμέσως μόλις ανακοινωθούν τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος στην επίσημη εφημερίδα και εφόσον δεν υπάρχουν ενστάσεις, είναι αυτά που αφορούν την κατάργηση των στρατιωτικών δικαστηρίων και την κατάργηση της Ανώτατης Επιτροπής Δικαστών και Εισαγγελέων (HSYK) και αντικατάστασή της από την Επιτροπή Δικαστών και Εισαγγελέων (ΗSK).

Θα ισχύει επίσης αμέσως η μείωση στην ηλικία των 18 του δικαιώματος εκλέγεσθαι, αλλά θα εφαρμοστεί στις πρώτες εκλογές. Θα έχει επίσης το δικαίωμα ο Τούρκος Πρόεδρος να γίνει μέλος του ΑΚΡ και στη συνέχεια αρχηγός πάλι του κόμματος.

Ωστόσο οι αλλαγές στο σύστημα διοίκησης θα γίνουν με τις πρώτες εκλογές στις 3 Νοεμβρίου του 2019. Οι εκλογές για την ανάδειξη του Κοινοβουλίου και οι Προεδρικές θα γίνονται κάθε πέντε χρόνια την ίδια μέρα και ο αριθμός των βουλευτών από 550 θα αυξηθεί στους 600.

Μέχρι τότε οι εξουσίες του Προέδρου θα παραμείνουν οι ίδιες εκτός από το ότι θα μπορεί να είναι κομματικός, ενώ η κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός θα συνεχίσουν τα καθήκοντά τους. Ο Μπιναλί Γιλντιρίμ στις εκλογές του 2019 θα περάσει στην ιστορία ως ο τελευταίος Πρωθυπουργός της Τουρκίας.

Η Βουλή όμως μπορεί να λάβει απόφαση για πρόωρες εκλογές με τον όρο να γίνουν και Προεδρικές εκλογές ταυτόχρονα. Σε μια τέτοια περίπτωση τότε το νέο σύστημα διοίκησης μπορεί να μπει σε εφαρμογή πριν του 2019.

Το ΑΚΡ έχει τη δύναμη στη Βουλή για να αποφασίσει κάτι τέτοιο, αλλά αν γίνουν πρόωρες εκλογές τότε σημαίνει ότι θα η θητεία του Ταγίπ Ερντογάν που θα τελείωνε το 2019 , θα έχει μειωθεί. Επομένως, ακόμη και εάν η πιθανότητα θεωρείται μικρή, εξαρτάται από τον Ερντογάν.

Πάντως κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, και ο Ερντογάν και ο Γιλντιρίμ έδωσαν το μήνυμα ότι στην ατζέντα τους δεν υπάρχουν πρόωρες εκλογές. Ωστόσο στα πολιτικά παρασκήνια εξακολουθεί να γίνεται αναφορά σε ‘πρόωρες εκλογές μέχρι το τέλος της χρονιάς’.

Το θέμα που επίσης συζητείται είναι εάν ο Ταγίπ Ερντογάν θα επιδιώξει να γίνει αμέσως Πρόεδρος του ΑΚΡ. Ο Ερντογάν μπορεί να θέλει να γίνει αμέσως πρόεδρος του κόμματος, διαφορετικά θα γίνει το εκλογικό συνέδριο του κόμματος το 2018 όπως είναι προγραμματισμένο και θα αναλάβει τότε την προεδρία, αφού προηγουμένως γίνει μέλος του κόμματος και πάλι.

Ο Μπιναλί Γιλντιρίμ, μέχρι να γίνουν εκλογές για να εφαρμοστεί το νέο σύστημα, θα συνεχίσει να είναι Πρωθυπουργός και θα είναι πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος επίσης.

Αυτό που θα εφαρμοστεί αμέσως μετά την ανακοίνωση των επίσημων αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος στην επίσημη εφημερίδα είναι η κατάργηση των στρατιωτικών δικαστηρίων. Θα καταργηθεί το Ανώτατο Στρατιωτικό Δικαστήριο, το Ανώτατο Διοικητικό Στρατιωτικό Δικαστήριο (AYIK) και τα στρατιωτικά δικαστήρια.

Τα μέλη τους θα μπορούν να διοριστούν ως δικαστές ή εισαγγελείς ή ως νομικοί σύμβουλοι στο Υπουργείο Άμυνας ή το Γενικό Επιτελείο Στρατού. Επίσης μέσα σε 30 μέρες η Ανώτατη Επιτροπή Δικαστών και Εισαγγελέων (HSYK) θα μετονομαστεί σε Επιτροπή Δικαστών και Εισαγγελέων (HSK) και τα μέλη της θα μειωθούν από 22 σε 13.

Θα δοθεί τέλος στα καθήκοντα της επιτροπής και θα διοριστούν ξανά από την αρχή τα έντεκα μέλη της, πλην των Υπουργού και Υφυπουργού Δικαιοσύνης. Τα τέσσερα από αυτά τα μέλη θα τα διορίσει ο πρόεδρος, τα τρία το Ανώτατο Δικαστήριο, το ένα το Συμβούλιο του Κράτους, και τα τρία από τη βουλή.

ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ