Ζοζέπ Μπορέλ: Το 2020, 274 δημοσιογράφοι, φυλακίστηκαν παγκοσμίως - Έκκληση Γκουτέρες για υποστήριξη της ελευθερίας του Τύπου

Έκκληση σε όλες τις κυβερνήσεις να κάνουν ό,τι μπορούν για να υποστηρίξουν την ελευθερία, την ανεξαρτησία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης, απευθύνει ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, σε μήνυμά του για τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου. Σε πολλές χώρες, σημειώνει ο Αντόνιο Γκουτέρες, οι δημοσιογράφοι και οι εργαζόμενοι στα μέσα μαζικές ενημέρωσης αντιμετωπίζουν μεγάλους προσωπικούς κινδύνους, όπως νέους περιορισμούς, λογοκρισία, βία, παρενοχλήσεις, προφυλακίσεις, ακόμα και θάνατο μόνο και μόνο επειδή κάνουν τη δουλειά τους. Η κατάσταση συνεχίζει να χειροτερεύει, παρατηρεί περαιτέρω.

Σε αυτό το πλαίσιο, επισημαίνει πως παρά τις δραματικές αλλαγές στα μέσα ενημέρωσης τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, η επείγουσα έκκληση για ελευθερία του Tύπου και ελεύθερη πρόσβαση στην ενημέρωση είναι περισσότερο επίκαιρη από ποτέ. Η ελεύθερη και ανεξάρτητη δημοσιογραφία είναι ο μεγαλύτερος σύμμαχος μας στην προσπάθεια να καταπολεμήσουμε την παραπληροφόρηση, σημειώνει και αποκρυσταλλώνοντας το μήνυμά του, προτρέπει «να επαναλάβουμε τις προσπάθειες για την προστασία της ελευθερίας του Τύπου, ώστε η πληροφόρηση να παραμείνει ένα σωτήριο δημόσιο αγαθό για όλους».

Στην αρχή του μηνύματός του, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ αναφέρεται στις παγκόσμιες προκλήσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού, επισημαίνοντας ότι υπογραμμίζουν τον κρίσιμο ρόλο των αξιόπιστων, επιβεβαιωμένων και καθολικά προσβάσιμων πληροφοριών για τη σωτηρία ζωών και την οικοδόμηση ισχυρών και ανθεκτικών κοινωνιών.

Εν συνεχεία, εστιάζει στον ρόλο των δημοσιογράφων και σημειώνει πως «μάς βοηθούν να πορευόμαστε σε έναν ταχέως μεταλλασσόμενο και συχνά υπερφορτωμένο τοπίο πληροφοριών, ενώ βρισκόμαστε αντιμέτωποι με επικίνδυνες ανακρίβειες και αναλήθειες».

Τέλος, ο Αντόνιο Γκουτέρες αναφέρεται στις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας. «Έχουν πλήξει πολλά μέσα ενημέρωσης, απειλώντας την ίδια την επιβίωσή τους. Καθώς οι προϋπολογισμοί περιορίζονται, το ίδιο συμβαίνει και με την πρόσβαση στην αξιόπιστη πληροφόρηση. Φήμες, ανακρίβειες και ακραίες διχαστικές γνώμες έρχονται να καλύψουν το κενό».

Στη δέσμευση της ΕΕ για ελευθερία των ΜΜΕ αναφέρεται ο Ύπατος Εκπρόσωπος

Tη δέσμευση της ΕΕ για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, η οποία δυστυχώς έχει μειωθεί σε πολλές χώρες κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, εξέφρασε ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ, με εκτενή ανάρτηση το προσωπικό του ιστολόγιο με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Ελευθερία του Τύπου.

"Εάν δεν κατορθώσουμε να διαφυλάξουμε την ελευθερία και τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης στην Ευρώπη και παγκοσμίως, θα μπορούσαμε επίσης να χάσουμε το καλύτερο προβάδισμά μας ενάντια σε επιβλαβείς αφηγήσεις που επιδιώκουν να υπονομεύσουν τις δημοκρατίες και την ενότητά μας", προειδοποιεί ο κ. Μπορέλ.

"Το 2020, η ΕΕ επιβεβαίωσε τη δέσμευσή της να εντείνει το έργο της υπέρ των ανοικτών και ελεύθερων μέσων ενημέρωσης με την έγκριση τριών διαφορετικών σχεδίων δράσης  ζητώντας ενισχυμένες δράσεις της ΕΕ, τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά - όχι μόνο εντός της ΕΕ αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο. Υιοθετήσαμε επίσης ένα παγκόσμιο καθεστώς κυρώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα τον περασμένο Δεκέμβριο, το οποίο μας δίνει ένα πρόσθετο εργαλείο για τη στόχευση σοβαρών παραβιάσεων και παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως, ανεξάρτητα από το πού συμβαίνουν", υπενθυμίζει.

Μαζί, συνέχισε, πρέπει να καταγγείλουμε όλες τις παραβιάσεις της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, να απευθύνουμε έκκληση για την άνευ όρων απελευθέρωση φυλακισμένων δημοσιογράφων σε όλο τον κόσμο και να εξασφαλιστεί η οικονομική επιβίωση των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης. "Ακριβώς όπως ενώνουμε τις δυνάμεις μας για να τερματίσουμε αυτήν την πανδημία και να καταπολεμήσουμε την κλιματική αλλαγή, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι μελλοντικές γενιές θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν το θεμελιώδες δικαίωμά τους σε ελεύθερα και ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης" είπε.

"Το 2020, 274 δημοσιογράφοι, ένας απεχθής αριθμός ρεκόρ, φυλακίστηκαν παγκοσμίως για το έργο τους, συχνά χωρίς να απαγγελθούν κατηγορίες, σύμφωνα με την Επιτροπή Προστασίας Δημοσιογράφων. Ο υψηλότερος αριθμός δημοσιογράφων φυλακίστηκε στην Κίνα - για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, ακολουθούμενη από την Τουρκία, την Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία. Στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου του 2021 , οι Reporters Χωρίς Σύνορα δηλώνουν ότι η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης εμποδίζεται εντελώς ή παρεμποδίζεται σοβαρά σε 73 χώρες και περιορίζεται σε 59 άλλες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν μαζί το 73% των χωρών που αξιολογήθηκαν. Αυτή είναι μια πολύ ανησυχητική τάση", λέει ο Ζοζέπ Μπορέλ.

Ο Ύπατος Εκπρόσωπος υπενθυμίζει ότι "έχοντας μεγαλώσει σε μια δικτατορία", ξέρει "πόσο εύθραυστη και πολύτιμη ανοιχτή πρόσβαση στην πληροφόρηση και την ελευθερία του λόγου είναι για τη δημοκρατία".

Ο κ. Μπορέλ σημειώνει ότι "την περασμένη εβδομάδα, δύο δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν στη Μπουρκίνα Φάσο, απλώς και μόνο γιατί έκαναν τη δουλειά τους. Οι θάνατοι τους θυμίζουν έντονα τις απειλές που αντιμετωπίζουν οι δημοσιογράφοι - και μάλιστα οι δημοκρατικές μας κοινωνίες, οι οποίες βασίζονται στον ελεύθερο τύπο. Λόγω της πανδημίας COVID-19, οι δημοσιογράφοι συχνά αναγκάζονται να λειτουργούν σε επικίνδυνες συνθήκες. Τα μέτρα lockdown έχουν επίσης προκαλέσει σοβαρό οικονομικό πλήγμα σε έναν ήδη ανεξάρτητο τομέα των μέσων ενημέρωσης, αναγκάζοντας τις απολύσεις και το κλείσιμο. Με τη δημοκρατία να υποχωρεί σε πολλά μέρη του κόσμου, η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης βρίσκεται σε όλο και πιο ασταθές έδαφος", προειδοποιεί ο κ. Μπορέλ.

"Μεγάλωσα σε μια χώρα όπου εκείνη την εποχή ο Τύπος δεν ήταν ελεύθερος και ξέρω ακριβώς τι κοστίζει αυτό για τη δημόσια συζήτηση και τα δικαιώματα των πολιτών. Καταναλώνω το προϊόν των μέσων και βασίζομαι σε μεγάλο βαθμό για την καθημερινή μου εργασία στις πληροφορίες και την ανάλυση που παρέχονται από τους δημοσιογράφους. Καθ `όλη τη διάρκεια της καριέρας μου, γνώρισα και εκτιμώ μεγάλο αριθμό δημοσιογράφων που εργάζονται για ένα ευρύ φάσμα μέσων. Γνωρίζω πόσο δύσκολη ήταν η δουλειά τους ήδη πριν από την πανδημία σε πολλές χώρες, λόγω της αλλαγής των επιχειρηματικών μοντέλων που συνδέονται με το Διαδίκτυο και της αύξησης του φιλελευθερισμού σε όλες τις ηπείρους".

"Είναι η δεύτερη φορά που γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου στη μέση της πανδημίας COVID-19. Καθ` όλη την κρίση της υγείας, οι δημοσιογράφοι εργάστηκαν για να μας κρατούν ενήμερους και ασφαλείς - μερικές φορές με μεγάλο προσωπικό κίνδυνο. Υπάρχουν πλέον άφθονα στοιχεία ότι η πανδημία έχει επιταχύνει τη διάβρωση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και του πλουραλισμού. Σύμφωνα με το V-Dem Institute , τα δύο τρίτα όλων των χωρών σε όλο τον κόσμο επέβαλαν νέους περιορισμούς στα μέσα ενημέρωσης το 2020", καταγράφει ο Ζοζέπ Μπορέλ.

"Με την προσοχή του κόσμου να επικεντρώνεται στην καταπολέμηση του ιού, πολλές κυβερνήσεις έχουν επωφεληθεί από την κρίση υγείας για να κλιμακώσουν τη λογοκρισία, να παραβλέψουν ή να επιτρέψουν κακομεταχείριση δημοσιογράφων και να επιβάλουν περιορισμούς στη σιωπή της ελεύθερης έκφρασης. Κατά το παρελθόν έτος, δημοσιογράφοι σε όλο τον κόσμο εκφοβίστηκαν, απειλήθηκαν, τους επιβλήθηκαν πρόστιμα, φυλακίστηκαν, τους επιτέθηκαν και ακόμη και σκοτώθηκαν επειδή έκαναν τη δουλειά τους", σημειώνει.

"Η πανδημία COVID-19 συνεχίζει επίσης να συνοδεύεται από μια `infodemic` - μια μαζική εξάπλωση παραπληροφόρησης σχετικά με τον ιό και τις προσπάθειες για την καταπολέμησή του. Πολλοί παράγοντες - κρατικοί και μη κρατικοί - έχουν επωφεληθεί από τους φόβους των ανθρώπων για να προωθήσουν την πολιτική ή οικονομική τους ατζέντα, εις βάρος της παγκόσμιας μάχης κατά της πανδημίας. Παρακολουθούμε στενά και εκθέτουμε αυτές τις εκστρατείες παραπληροφόρησης, όταν στοχεύουν στην ΕΕ", αναφέρει.

"Η υποστήριξη και η προστασία ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης δεν ήταν ποτέ πιο σημαντική. Για να κάνουν οι πολίτες μια τεκμηριωμένη επιλογή μεταξύ διαφορετικών πολιτικών επιλογών, πρέπει πράγματι να γνωρίζουν ακριβώς για τα γεγονότα στα οποία βασίζουν τις επιλογές τους. Εάν δεν διατίθενται δωρεάν και ακριβείς πληροφορίες για όλους, η δημοκρατία δεν μπορεί να λειτουργήσει. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να είμαστε σταθεροί για την ελευθερία του Τύπου και να καταπολεμήσουμε την παραπληροφόρηση", σημειώνει.

ΚΥΠΕ / ΑΠΕ-ΜΠΕ