Στις 14 Αυγούστου 2023, η υπουργός Υγείας Πόπη Κανάρη σε συνέντευξη που παραχώρησε στον «Π» είχε δηλώσει ότι ενώ το νομοσχέδιο για τα ασθενοφόρα, για τη δημιουργία δηλαδή μιας Εθνικής Υπηρεσίας Ασθενοφόρων, η οποία θα βρίσκεται κάτω από την εποπτεία του Υπουργείου Υγείας, είναι έτοιμο, εντούτοις το Υπουργείο Οικονομικών δεν δέχεται να επωμιστεί το κόστος μιας τέτοιας υπηρεσίας. Η υπουργός τότε είχε εκφράσει την πεποίθηση ότι το ΥΠΟΙΚ θα αντιληφθεί τα οφέλη της δημιουργίας μιας ανεξάρτητης αρχής, και ότι το νομοσχέδιο θα οδηγείτο εκ νέου στο Υπουργικό Συμβούλιο τέλη Αυγούστου αρχές Σεπτεμβρίου. Κάτι τέτοιο δεν κατέστη δυνατό. Δύο μήνες τώρα το νομοσχέδιο έχει σκαλώσει στο ΥΠΟΙΚ, το οποίο «ψηφίζει» όπως μείνει η Υπηρεσία Ασθενοφόρων στον ΟΚΥπΥ, προκειμένου να μην επωμιστεί το κράτος οποιοδήποτε επιπλέον κόστος.

Ποιο κόστος;

Απαντώντας σε ερώτηση του «Π» για το αν οι αντιρρήσεις του ΟΚΥπΥ σχετίζονται με πιθανή αύξηση του κρατικού προϋπολογισμού, η δρ Κανάρη είχε πει τότε ότι, «για υπηρεσίες, όπως η Υπηρεσία Ασθενοφόρων και η Πυροσβεστική, που είναι αναγκαίες για το κράτος, δεν πρέπει να τίθεται θέμα κόστους, το οποίο έτσι και αλλιώς το πληρώνει και τώρα το Υπουργείο Υγείας». Ένα μεγάλο ποσοστό των πληρωμάτων που στελεχώνουν τα ασθενοφόρα είναι υπάλληλοι του Υπουργείο Υγείας, πληρώνονται από το υπουργείο, και έχουν αποσπαστεί στον ΟΚΥπΥ. Συγκεκριμένα, όπως λέχθηκε και την Πέμπτη στην Επιτροπή Υγείας της Βουλής, από τους 70 διασώστες που υπάρχουν σε παγκύπρια βάση, οι 50 είναι υπάλληλοι του Υπουργείου Υγείας, οι οποίοι έχουν αποσπαστεί στον ΟΚΥπΥ. Εκτός αυτού, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει ο «Π», ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ) αποζημιώνει τον ΟΚΥπΥ περίπου 12 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο για υπηρεσίες ασθενοφόρων. Όσο και αν κοστίζει η υπηρεσία στο κράτος, από τη στιγμή που μιλάμε για υπηρεσίες που παρέχονται στους πολίτες μέσω του ΓεΣΥ, τότε θα αποζημιώνεται από τον ΟΑΥ. Ήδη ο ΟΑΥ έχει ενημερώσει γραπτώς, εδώ και αρκετό καιρό, το Υπουργείο Υγείας ότι δεν έχει κανένα πρόβλημα να συνάψει συμφωνία με κάποια ανεξάρτητη Αρχή, την Εθνική Υπηρεσία Ασθενοφόρων.

Δικαίωμα επιλογής

Το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχει ψηφιστεί η νομοθεσία για τα ασθενοφόρα λειτουργεί ως τροχοπέδη στην ένταξη ιδιωτικών ασθενοφόρων στο ΓεΣΥ. Με λίγα λόγια, αυτή τη στιγμή λειτουργεί εντός του ΓεΣΥ ένα ΤΑΕΠ, αυτό του Mediterranean, και εντός των επόμενων ημερών εντάσσονται άλλα δύο (Απολλώνειο, και Πολυκλινική «Υγεία»), αλλά δεν μπορούν να εντάξουν τα ασθενοφόρα τους. Έχουν ΤΑΕΠ, αλλά δεν έχουν ασθενοφόρα. Σε δηλώσεις του αναφορικά με το ζήτημα των ασθενοφόρων των Πρώτων Βοηθειών που καλούνται να παραλάβουν τους ασθενείς, ο διευθυντής του ΟΑΥ Αντρέας Παπακωνσταντίνου, είπε πως το ασθενοφόρο οφείλει να μεταφέρει τον ασθενή στο πλησιέστερο ΤΑΕΠ ώστε να εξυπηρετηθεί. Ερωτηθείς αν ο ασθενής μπορεί να επιλέξει σε ποιο ΤΑΕΠ θα πάει, ο κ. Παπακωνσταντίνου είπε ότι αν έχει τις αισθήσεις του ο ασθενής και ιατρικά μπορεί να αντέξει, έχει το δικαίωμα να επιλέξει εάν θέλει να πάει σε δημόσιο ή ιδιωτικό ΤΑΕΠ εντός του ΓεΣΥ. Σημείωσε ότι εάν ο ασθενής δεν έχει τις αισθήσεις του, τότε το ασθενοφόρο πρέπει να τον μεταφέρει στο κοντινότερο ΤΑΕΠ. Δεδομένου ωστόσο ότι υπηρεσίες μεταφοράς ασθενών εντός του ΓεΣΥ παρέχονται μόνο από τα ασθενοφόρα του Δημοσίου, δεν μπορεί να διασφαλιστεί ότι δίνεται όντως το δικαίωμα επιλογής στον ασθενή. Πάει το ασθενοφόρο το οποίο ανήκει στον πάροχο υπηρεσιών εντός του ΓεΣΥ, που λέγεται ΟΚΥπΥ, να μεταφέρει ασθενή σε άλλον ιδιώτη πάροχο; Όπως είχε πει εξάλλου και η ίδια η υπουργός Υγείας, «ο ΟΚΥπΥ είναι ένας από τους παρόχους υπηρεσιών υγείας εντός του ΓεΣΥ, δεν μπορεί να διαχειρίζεται και την Υπηρεσία Ασθενοφόρων. Η Υπηρεσία των Ασθενοφόρων υπηρετεί και τα δημόσια και τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια, δεν μπορεί να υπάγεται στον ΟΚΥπΥ, διότι έτσι θα αδικούνται τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια». Εκτός αυτού, στο νομοσχέδιο το οποίο συζητιέται αυτή τη στιγμή υπάρχει πρόνοια για αδειοδότηση των ασθενοφόρων και έλεγχό τους από την Εθνική Αρχή. Αν η Υπηρεσία παραμείνει στον ΟΚΥπΥ, οι άδειες των ιδιωτικών ασθενοφόρων θα εξαρτώνται από τον ανταγωνιστή τους.

Να παρέμβει ο ΠτΔ

Την καθυστέρηση που υπάρχει στην προώθηση του νομοσχεδίου για τα ασθενοφόρα σχολίασε σε δηλώσεις του στον «Π» ο επίτιμος πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου (ΟΣΑΚ), Μάριος Κουλούμας. Ο ίδιος ανέφερε ότι είναι απαράδεκτο σε θέματα υγείας να μπαίνουν οικονομικά κριτήρια, σημειώνοντας ότι θα πρέπει επιτέλους το Υπουργείο Οικονομικών να καταλάβει ότι η υγεία δεν κοστολογείται και ότι πρέπει να εξυπηρετούνται οι ανάγκες των ασθενών. Επίσης, ο κ. Κουλούμας σημείωσε ότι θα πρέπει να αντιληφθούν οι αρμόδιοι ότι η Υπηρεσία Ασθενοφόρων είναι πολύ περισσότερα από μια ambulance, η οποία απλά παίρνει και φέρνει ασθενείς. «Είναι ολόκληρη υπηρεσία, με συντονιστικό κέντρο, η οποία αναλαμβάνει τη μεταφορά ασθενών, και η οποία πρέπει να αναβαθμιστεί και να αυτονομηθεί», υπογράμμισε. Ο κ. Κουλούμας κάλεσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, να παρέμβει, καθώς, όπως ανέφερε, αυτός είναι που διοικεί το κράτος και όχι το Υπουργείο Οικονομικών. «Σε συνάντηση που είχαμε ως ΟΣΑΚ με τον ΠτΔ και την υπουργό Υγείας, η κ. Κανάρη μας ενημέρωσε ότι υιοθέτησε τη θέση μας για δημιουργία Εθνικής Υπηρεσίας Ασθενοφόρων, κάτω από το Υπουργείο Υγείας, και ότι θα προχωρούσε στην προώθηση του νομοσχεδίου στο Υπουργικό Συμβούλιο, με τον κ. Χριστοδουλίδη να δείχνει ότι συμφωνεί», ανέφερε ο κ. Κουλούμας, απευθύνοντας έκκληση στον ΠτΔ να λάβει υπόψη του το καλό των ασθενών.