Oι νεοναζιστικές ομάδες και το ποδόσφαιρο ως χώρος στρατολόγησης - Ανάλυση από τον Δρα Γιάννο Κατσουρίδη

Παρά τη γενική άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη, νεοναζιστικές ομάδες παραμένουν περιθωριοποιημένες, βρίσκοντας διέξοδο, μεταξύ άλλων, στο ποδόσφαιρο, που είναι κατεξοχήν χώρος στρατολόγησης, είπε στο ΚΥΠΕ ο Επίκουρος Καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Γιάννος Κατσουρίδης, με αφορμή τη δολοφονία του φιλάθλου της ΑΕΚ, Μιχάλη Κατσουρή, από Κροάτες νεοναζιστές χούλιγκανς της Ντιναμό Ζάγκρεμπ.

Η ακροδεξιά στην Ευρώπη, σημείωσε, δεν έχει διαχρονική σταθερότητα, αλλά περιοδικούς κύκλους στους οποίους ευνοείται και ανεβαίνει ή είναι σε ύφεση. Τα τελευταία 10-15 χρόνια, υπάρχει μια σταθερή κατάσταση σε πάρα πολλές χώρες, αλλά όχι ταυτόχρονη, κατά την οποία έχουν άνοδο διαφόρων μορφών ακροδεξιά κόμματα και κινήματα.

Διευκρινίζοντας ότι είναι άλλο η Λε Πεν και άλλο η Χρυσή Αυγή και ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι διαφορές ανάμεσα στις διάφορες μορφές ακροδεξιάς, ο Δρ Κατσουρίδης επισήμανε ότι αυτό στο οποίο υπάρχει μια συναίνεση, είναι ότι τα πιο πετυχημένα κόμματα αυτής της οικογένειας πλέον δεν είναι εκείνα τα οποία βγαίνουν ανοιχτά ναζιστικά, αλλά αυτά που μετεξελίχθηκαν σε "alt right", τα οποία είναι πιο ήπιας μορφής ακροδεξιά.

"Τα πιο πετυχημένα μοντέλα είναι η Λε Πεν μετά που μετεξελίχθηκε, ο Σαλβίνι που έβαλε κι άλλα στοιχεία στο πρόγραμμα, το UKIP στην Αγγλία που δεν έβγαινε ποτέ νεοναζιστικά, αλλά εθνικιστικά, ακροδεξιά, αντιμεταναστευτικά, αλλά όχι με ναζιστικούς χαιρετισμούς", διευκρίνισε.

Στη μεγάλη εικόνα τα ακροδεξιά κόμματα αυξάνονται, ανέφερε ο Δρ Κατσουρίδης, αναφέροντας ως παράδειγμα το AFD στη Γερμανία, τα κυβερνόντα κόμματα σε Ουγγαρία, Πολωνία, και τις περιπτώσεις Ιταλίας, Σουηδίας, Φινλανδίας, Γαλλίας, Ισπανίας, Πορτογαλίας. «Είναι παντού: με αυξομειώσεις, ανεβαίνουν», είπε.

Το μόνο κόμμα που ήταν νεοναζιστικό, το οποίο εκλογικά πήγαινε καλά τα τελευταία 10-15 χρόνια ήταν η Χρυσή Αυγή, σημείωσε. Σε όλες τις υπόλοιπες χώρες αυτά ήταν στο περιθώριο: «από το Βρετανικό Εθνικό Κόμμα, σε άλλα μικρομορφώματα, όπως το CasaPound στην Ιταλία, αυτοί που ήταν ακραίοι και νεοναζιστές είναι πιο περιθωριακοί», σημείωσε.

Ωστόσο, και τα νεοναζιστικά μορφώματα ευνοούνται από αυτή την άνοδο της ακροδεξιάς. «Είναι μεν πιο περιθωριοποιημένα, μπορεί να μην τους ενδιαφέρει τόσο το εκλογικό πολλές φορές, αλλά διατηρούν έναν σκληρό πυρήνα και τον διατηρούν παντού», ανέφερε ο καθηγητής.

Από την ώρα που είτε συνειδητά, είτε επειδή δεν μπορούν να διοχετεύσουν εκλογική δράση, αυτό κατευθύνεται αλλού, ανέφερε, σημειώνοντας ότι ένας από τους πιο σταθερούς χώρους μέσα από τους οποίους και στρατολογούν και στοχεύουν να επηρεάσουν είναι ο χώρος του ποδοσφαίρου: «το πιο μαζικό άθλημα, ειδικά στην Ευρώπη, με κερκίδες που για πολλούς και ιστορικούς λόγους είναι πολιτικοποιημένες σε όλες τις χώρες», σημείωσε.

Αυτές οι ομάδες, λοιπόν, χρησιμοποιούν το ποδόσφαιρο και για να στρατολογήσουν και για να επηρεάσουν και για να ασκήσουν πολιτική, λέει ο Δρ Κατσουρίδης. «Μπορεί να είναι πιο περιθωριακές ομάδες, αλλά πολλές φορές τραβούν όλους τους άλλους μαζί τους αν αναγάγουν ένα θέμα σε μεγάλο», σημειώνει, διευκρινίζοντας ότι δεν μπαίνουν μέσα κατ’ ανάγκη για το ποδόσφαιρο, αλλά με κάλυψη το ποδόσφαιρο. «Είναι πιο εύκολο να πουλήσουν το προϊόν τους, τις ιδέες τους μέσα από το ποδόσφαιρο, παρά να κάνουν ένα πολιτικό κίνημα. Στο ποδόσφαιρο λειτουργείς μέσα στους δρόμους, λειτουργείς έξω, τρομοκρατείς. Πολλές από αυτές είναι και εγκληματικές οργανώσεις», σημείωσε.

«Το ποδόσφαιρο είναι κατεξοχήν χώρος στρατολόγησης», ανέφερε, σημειώνοντας ότι υπάρχουν πολλά βιβλία σε πολλές χώρες για το πώς χρησιμοποιείται για αυτό τον σκοπό, είτε για ακροδεξιούς ή για αριστερούς ή και καθαρά για εγκληματικές οργανώσεις, που, «επειδή εκεί έχει κόσμο, θα διοχετεύσουν δράση εκεί και θα την καλύψουν πίσω από το ποδόσφαιρο και τις κερκίδες», είπε.

Εξάλλου, σημείωσε, η σύνδεση με το οργανωμένο έγκλημα, έχει τεκμηριωθεί, σε κάποιες χώρες, όπου οργανωμένοι οπαδοί συνεργάζονται με εγκληματικές φατρίες. «Τώρα ποιος στρατολογεί ποιον και ποιος λειτουργεί ως ο ισχυρός της υπόθεσης, μπορεί να εναλλάσσεται», σημείωσε, προσθέτοντας ότι «πολλές φορές μπορεί οι εγκληματικές οργανώσεις να στρατολογούν από αυτόν τον χώρο της ακροδεξιάς, για να τους βάλουν στη δούλεψή τους για διακινήσεις ή για προστασία ή μπορεί και αυτοί να λειτουργούν με αυτούς τους τρόπους. Στην Αργεντινή, για παράδειγμα, οι περίφημες συμμορίες των οπαδών λένε όλοι τώρα ότι είναι κατά βάση εγκληματικές συμμορίες που χρησιμοποιούν το ποδόσφαιρο. Παν εκεί, πουλούν προστασία, διακινούν ναρκωτικά και το κάνουν κάτω από τον οπαδικό μανδύα», ανέφερε.

Νεοναζιστικές ομάδες και ποδόσφαιρο στην Αν. Ευρώπη

Για την Ανατολική Ευρώπη, είπε ότι αυτές οι ομάδες ενισχύθηκαν από την αναβίωση του εθνικισμού μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και της Γιουγκοσλαβίας. «Ολόκληρος εμφύλιος, θεωρείται ότι το έναυσμα ήταν το παιχνίδι με τον Ερυθρό Αστέρα και τη Ντιναμό Ζάγκρεμπ, υπό το κάλυμμα των οπαδών, που από τη μια μεριά ήταν οι Σέρβοι του πολέμαρχου του Αρκάν, που ύστερα έκαναν τις φρικαλέες πράξεις στον πόλεμο και από την άλλη στους Κροάτες ήταν οι αντίστοιχοι νεοναζιστές του Ustaše, που συνεργαζόταν με τους ναζί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μπήκαν στο ποδόσφαιρο για να έχουν κάλυψη σε αυτό που προσπαθούσαν να κάνουν», ανέφερε σχετικά με τον εμφύλιο της Γιουγκοσλαβίας.

Επιπλέον, σημείωσε ότι σε χώρες όπως η Πολωνία, ή οι Βαλτικές δημοκρατίες, υπήρχε πάντα ένα μεγάλο απόθεμα εθνικισμού και αντικομμουνισμού, ακόμα και όταν ήταν υπό κομμουνιστικό καθεστώς. «Με την ανατροπή το ’89-90, αυτό κυριάρχησε. Και όταν κυριάρχησε από τη μια μέρα στην άλλη, καταλαβαίνεις ότι είχε μεγάλο υπόστρωμα, το οποίο εκφράζεται και σε αντιρωσισμό, και σε αντικομμουνισμό. Εξ ου και αυτές οι χώρες, οι τρεις βαλτικές, η Πολωνία και μερικές άλλες, έχουν πολύ σκληρές νομοθεσίες ενάντια και στα κομμουνιστικά κόμματα», σημείωσε.