Τρία χρόνια κολλημένη η ιατρική κάνναβη - Ασθενείς καταφεύγουν στην παρανομία

Εκατοντάδες ασθενείς στην Κύπρο που ταλαιπωρούνται με χρόνιες παθήσεις καταφεύγουν σε γειτονικές χώρες, ή ακόμα και σε παράνομες μεθόδους, προκειμένου να εξασφαλίσουν ιατρική κάνναβη. Μπορεί οι γιατροί που τους παρακολουθούν να κρίνουν ότι τη χρειάζονται, ωστόσο ανυπαρξία πρωτοκόλλου που να επιτρέπει την ελεγχόμενη συνταγογράφηση, σε συνδυασμό με την άγνοια για κατ’ εξαίρεση άδεια που δίνει το Υπουργείο Υγείας, αυξάνουν την ταλαιπωρία των ασθενών. Παρόλο που η νομοθεσία για την ιατρική κάνναβη έχει ψηφιστεί εδώ και τρία χρόνια, ακόμη αναζητούνται τρόποι για τη διευκόλυνση της προμήθειας σε όσους ασθενείς την έχουν πραγματικά ανάγκη. Η νομοθεσία που έχει ψηφιστεί περιελάμβανε και την παραγωγή της ιατρικής κάνναβης στην Κύπρο, η οποία φαίνεται να εμποδίζει τις διαδικασίες για την πρόσβαση των ασθενών σε αυτή. Οι διαδικασίες παραμένουν κολλημένες σε ζητήματα που αφορούν την παραγωγή και εμπορία της, με το Υπουργείο Υγείας να αναζητά εκ νέου συνεργάτες για να εκπονήσουν μελέτη η οποία θα απαντά σε συγκεκριμένα ερωτήματα. Στην παρούσα φάση, το Υπουργείο Υγείας έχει λάβει προσφορά για την εκπόνηση της παραπάνω μελέτης, η οποία και αξιολογείται, ενώ από πλευράς του υπουργού Υγείας, υπάρχει η διάθεση για διευκόλυνση των ασθενών. Ως εκ τούτου, το θέμα της πρόσβασης στην ιατρική κάνναβη θα συζητηθεί την ερχόμενη εβδομάδα σε σύσκεψη στο Υπουργείο Υγείας με τους οργανωμένους ασθενείς. Σημειώνεται ότι η νομιμοποίηση της φαρμακευτικής κάνναβης έχει γίνει εδώ και τρία χρόνια, ωστόσο παρατηρείται έλλειψη στην πρόσβαση των πολιτών, οι οποίοι τη χρειάζονται για σκοπούς καλύτερης διαχείρισης των προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζουν, όπως χρόνιο πόνο, διαχείριση σπαστικότητας και νευρολογικών παθήσεων κ.ά.

Χρονοβόρα διαδικασία

Όπως ανέφερε σε δηλώσεις του στον «Π» ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου (ΟΣΑΚ), Μάριος Κουλούμας, οι οργανωμένοι ασθενείς δεν τάσσονται ενάντια στη διαδικασία, αλλά στο γεγονός ότι τρία χρόνια μετά την ψήφιση της νομοθεσίας, ακόμη δεν έχει επιτευχθεί η ισότιμη πρόσβαση των ασθενών στην ιατρική κάνναβη. Κατά τον ίδιο, η διαδικασία που υπάρχει δεν είναι καθόλου βοηθητική για τους ασθενείς, και δεν ακολουθείται από όλους όσοι θα μπορούσαν να βοηθηθούν από αυτή. Βάσει της διαδικασίας που ακολουθείται στην παρούσα φάση, ο γιατρός πρέπει να συνταγογραφήσει, να πάει το αίτημα στον υπουργό Υγείας, να το εγκρίνει ο υπουργός και μετά να κινηθούν οι διαδικασίες για την προμήθεια του ασθενούς με το φάρμακο που χρειάζεται. Η διαδικασία αυτή δεν είναι καθόλου πρακτική, ενώ δεν είναι ευρέως διαδεδομένη, με τον κ. Κουλούμα να σημειώνει ότι υπάρχουν ασθενείς που δικαιούνται να λάβουν ιατρική κάνναβη αλλά δεν το γνωρίζουν. Ο ίδιος ανέφερε χαρακτηριστικά ότι δεν γίνεται όποιος ασθενής χρειάζεται το φάρμακό του, διότι η ιατρική κάνναβη φάρμακο είναι, να πρέπει να απευθύνεται στον υπουργό. Κατά τον πρόεδρο της ΟΣΑΚ, δεν είναι φυσιολογικό να συμβαίνει κάτι τέτοιο, καθώς όπως ο κάθε ασθενής μπορεί να λάβει ένα φάρμακο ή μια αντιβίωση, με συνταγή γιατρού, έτσι θα έπρεπε να συμβαίνει και με την ιατρική κάνναβη, η οποία έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής χρόνιων ασθενών. Ασθενείς με νευρολογικές παθήσεις, καρκινοπαθείς, ρευματοπαθείς που ζουν με τον πόνο ή τη σπαστικότητα, μένουν αβοήθητοι, με τη χρήση ιατρικής κάνναβης θα απελευθερωθούν από άλλες θεραπείες, και φάρμακα τα οποία μακροπρόθεσμα προκαλούν επιπλοκές στην υγεία τους. Κατά τον ίδιο, εκείνο που επιβάλλεται να γίνει είναι να εφαρμοστεί ένα πρωτόκολλο, αυστηρό και βασισμένο στα πρωτόκολλα που εφαρμόζονται σε πολλές άλλες χώρες, ούτως ώστε να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση των ασθενών στην ιατρική κάνναβη. Σχολιάζοντας το ενδεχόμενο ασθενείς να μην λαμβάνουν ιατρική κάνναβη εξαιτίας της άγνοιας που μπορεί να υπάρχει για τις διαδικασίες που ακολουθούνται από επαγγελματίες υγείας, ο κ. Κουλούμας ανέφερε ότι δεν αποκλείεται να συμβαίνει κάτι τέτοιο, λόγω του ότι δεν έχουν καθοριστεί πρωτόκολλα και κανονισμοί. Πρώτα θα πρέπει να καθοριστούν οι κανονισμοί, οι οποίοι θα διασφαλίσουν ότι δεν θα γίνεται χρήση ή κατάχρηση της ιατρικής κάνναβης από άτομα που δεν είναι χρόνιοι ασθενείς, και στη συνέχεια θα πρέπει να γίνει μια ενημέρωση-εκπαίδευση προς τους γιατρούς.

Οι προδιαγραφές

Με βάση τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι Φαρμακευτικές Υπηρεσίες, από τον Οκτώβρη του 2016 μέχρι και τον Ιούνιο του 2022 δόθηκαν πέραν των 600 εγκρίσεων σε ασθενείς για χρήση φαρμακευτικής κάνναβης, η οποία συνταγογραφείται στους ασθενείς ανά μήνα με την ευθύνη των θεραπόντων γιατρών. Η πλειοψηφία των εγκρίσεων αφορά καρκινοπαθείς. Φαρμακευτική κάνναβη λαμβάνουν και ασθενείς με σοβαρές επιληπτικές μορφές λόγω αυτισμού ή γενετικού συνδρόμου, με σοβαρή μορφή παρκινσονισμού και πολλαπλής σκλήρυνσης. Οι προδιαγραφές της ιατρικής κάνναβης διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό από την κοινή κάνναβη που διοχετεύεται μέσω παράνομου εμπορίου. Η ιατρική κάνναβη έχει συγκεκριμένη αναλογία δραστικών συστατικών. Η περιεκτικότητα σε cannabidiol (CBD) είναι για παράδειγμα μεγαλύτερη από την περιεκτικότητα σε tetrahydrocannabinol (THC). Η ουσία CBD εκτιμάται ότι έχει τις ανακουφιστικές ιδιότητες για σοβαρά νοσήματα και δεν προκαλεί την ευφορία που προκαλεί η ουσία THC, η οποία περιέχεται σε υψηλότερες ποσότητες στην κοινή κάνναβη. Η ιατρική κάνναβη καλλιεργείται σε ειδικά αδειοδοτημένες μονάδες κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες ώστε να διασφαλίζεται η περιεκτικότητά της σε ΤΗC και CBD και γενικότερα η ποιότητά της. Η ιατρική κάνναβη πρέπει να έχει χαμηλό βακτηριακό φορτίο λόγω του ότι ορισμένες μορφές λαμβάνονται με εισπνοή μέσω ειδικού εκνεφωτή και δεν καπνίζονται.