Ιστορικό νομοσχέδιο: Διόρθωση φύλου από τα δεκαέξι 

Ένα ιδιαίτερα σπουδαίο βήμα έγινε για τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα της Κύπρου, αφού πλέον θα μπορεί να γίνεται αλλαγή φύλου στα επίσημα έγγραφα με μία μόνο αίτηση. Αυτό πρακτικά προβλέπεται από το νομοσχέδιο που κατατέθηκε πρόσφατα στη Βουλή από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και το οποίο έτυχε διαβούλευσης.

Η διόρθωση φύλου, όπως είναι ο σωστότερος όρος, θα μπορεί να γίνεται από την ηλικία των 16 ετών και άνω (νοουμένου ότι θα έχουν τη συγκατάθεση των γονέων τους), με το δικαίωμα της ελεύθερης βούλησης και χωρίς να υποβάλλεται το ενδιαφερόμενο άτομο σε οποιαδήποτε ιατρική χειρουργική επέμβαση ή ψυχιατρική γνωμάτευση. Πρόκειται για μία πραγματικά σημαντική κατοχύρωση της κοινότητας, αφού μέσω της καινοτομίας και της πρωτοτυπίας του συγκεκριμένου νομοσχεδίου δίνεται ουσιαστικά το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού, δηλαδή το δικαίωμα τού να μπορεί ο καθένας να καθορίσει το φύλο με το οποίο νιώθει άνετα.

Δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού

Αξίζει να επισημανθεί ότι το νομοσχέδιο ετοιμάστηκε εδώ και 2-3 χρόνια από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και η επίτροπος Νομοθεσίας Λουίζα Ζαννέτου συνεργάστηκε στενά μαζί τους και με τον σύμβουλο της Δημοκρατίας για την Πολυπολιτισμικότητα και αποδοχή της Διαφορετικότητας, αφού ενδιαφέρει βέβαια την κοινότητα LGBTQ+ ατόμων. Όπως είχε αναφέρει παλαιότερα η κ. Ζαννέτου, με αυτόν τον νόμο θα μπορεί κάποιος να υποβάλει μια αίτηση για να αλλάξει το φύλο του. «Δηλαδή, από άντρας να γίνω γυναίκα ή από γυναίκα να γίνω άντρας. Αυτό το νομοσχέδιο βασίζεται σε αυτό που έχουν εισάξει οι περισσότερες χώρες για αυτοπροσδιορισμό, ότι δηλαδή εγώ ο ίδιος μπορώ να αυτοπροσδιορίσω το πώς νιώθω. Δεν επηρεάζονται τα παιδιά και δεν χρειάζεται να προβεί κάποιος σε εγχείρηση για να υποβάλει την αίτηση και το φύλο το οποίο θα δηλώσει ότι νιώθει».

Τα κυριότερα σημεία του νομοσχεδίου:

«Δικαίωμα αναγνώρισης ταυτότητας φύλου» σημαίνει το δικαίωμα κάθε προσώπου αυτοπροσδιορισμού της ταυτότητας φύλου του, ως στοιχείου της προσωπικότητάς του.

«Ταυτότητα φύλου» σημαίνει ο τρόπος με τον οποίο το ίδιο το πρόσωπο βιώνει το φύλο του, ανεξάρτητα από το φύλο που καταχωρίστηκε, με βάση τα βιολογικά του χαρακτηριστικά κατά τη γέννησή του, και περιλαμβάνει την προσωπική αίσθηση του σώματος, που δυνατό να συνδέεται και με αλλαγές που οφείλονται σε ιατρική αγωγή ή άλλες ιατρικές επεμβάσεις που επιλέχθηκαν ελεύθερα με τη συγκατάθεση του ίδιου του προσώπου, καθώς και την κοινωνική και εξωτερική έκφραση ταυτότητας φύλου, που αντιστοιχούν στην ελεύθερη βούληση του προσώπου.

«Χαρακτηριστικά φύλου» σημαίνει τα χρωμοσωμικά, γονιδιακά και ανατομικά χαρακτηριστικά του προσώπου, τα οποία συμπεριλαμβάνουν βιολογικά πρωτογενή χαρακτηριστικά, όπως τα αναπαραγωγικά όργανα, και δευτερογενή χαρακτηριστικά, όπως η μυική μάζα, η ανάπτυξη μαστών ή τριχοφυίας, συμπεριλαμβανομένων απροσδιόριστων χρωμοσωμικών, γονιδιακών και ανατομικών χαρακτηριστικών που φέρουν συγκεκριμένα άτομα κατά τη γέννηση.

«Πρόσωπο» σημαίνει πολίτη της Κυπριακής Δημοκρατίας ή αναγνωρισμένο πρόσφυγα.

Υπενθυμίζεται ότι το πρώτο μεγάλο βήμα για τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα της Κύπρου είχε γίνει τον Δεκέμβριο του 2015, όταν και κατοχυρώθηκε νομικά το σύμφωνο συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια. Επόμενο βήμα, σύμφωνα με την Accept ΛΟΑΤΚΙ Κύπρου, είναι η διεκδίκηση στην ισότητα στον γάμο.

Δυσφορία φύλου

Σημειώνεται ότι εκατοντάδες χιλιάδες άτομα παγκοσμίως αισθάνονται ότι το ανατομικό τους φύλο δεν τους ταιριάζει, με αποτέλεσμα κάποια από αυτά να προχωρούν σε διαδικασία αλλαγής του. Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι το γεγονός ότι η αλλαγή του φύλου είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που διαφέρει από άτομο σε άτομο. Κάποια άτομα επιλέγουν μόνο τη θεραπεία με ορμόνες, ενώ άλλα προχωρούν σε μεγάλα χειρουργεία για να κάνουν τη μετάβαση στο άλλο φύλο. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία, υπάρχει μια διαταραχή που ονομάζεται «δυσφορία φύλου», με την οποία έχουν διαγνωσθεί μερικοί transgender, ειδικά όταν ζητούν ορμονική θεραπεία ή χειρουργική επέμβαση. Γενικότερα, όμως, το να είναι κανείς τρανς, δεν είναι διαταραχή, είναι μια ταυτότητα. Η αλλαγή φύλου στην Κύπρο παλαιότερα αποτελούσε ταμπού, όμως τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι έφηβοι και νεαροί ενήλικες νιώθουν πιο άνετα να πάρουν την απόφαση να ζητήσουν ιατρική βοήθεια και περίθαλψη για να κάνουν αλλαγή φύλου.