«Ο Γολγοθάς μας δεν τελειώνει με τη θεραπεία» - Άτομα που πέρασαν και ξεπέρασαν τον καρκίνο μιλούν στον "Π"

Συγκεκριμένα, όπως λέει η ίδια, οι γιατροί είχαν πει στη μητέρα της ότι δεν είχε περισσότερους από 3-4 μήνες ζωής. Δεκαπέντε χρόνια μετά, η Κατερίνα όχι μόνο τους διέψευσε, αλλά έχει καταφέρει να σπουδάσει και ετοιμάζεται σε λίγους μήνες να γεννήσει το πρώτο της παιδί. Ενώ για εκείνην ο καρκίνος αποτελεί μια κακή ανάμνηση, είναι κάτι που συνεχίζει να βρίσκει μπροστά της. «Ζω στο ενοίκιο γιατί ενώ πληρώ τα οικονομικά κριτήρια, δεν μπορώ να πάρω δάνειο, με τις ασφαλιστικές εταιρείες να μην με ασφαλίζουν». H Κατερίνα δεν είναι μόνη της. Πρόκειται για ένα πρόβλημα που ταλαιπωρεί τους επιβιώσαντες από καρκίνο, οι οποίοι διεκδικούν δικαίωμα στη λήθη.

Από τη μια, οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν τους ασφαλίζουν και από την άλλη, υπάρχουν άτομα που δυσκολεύονται να βρουν δουλειά. Δεδομένης της συνεχούς αύξησης των κρουσμάτων, αλλά και του υψηλού ποσοστού των επιζώντων, τα επόμενα έτη αναμένεται να αυξηθεί δραματικά ο αριθμός των ατόμων τα οποία πέφτουν θύματα διακρίσεων, με τις κυβερνήσεις να καλούνται να αναλάβουν άμεσα δράση. Το ζήτημα θα συζητηθεί για πρώτη φορά την Πέμπτη στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Υγείας.

Το στίγμα του καρκίνου

Το «Δικαίωμα στη Λήθη» ή αλλιώς «The Right to be Forgotten», αφορά στο δικαίωμα των ατόμων που προσβλήθηκαν από καρκίνο και κατάφεραν να επιβιώσουν, να προχωρήσουν στη ζωή τους χωρίς διακρίσεις, μιας και δεν είναι λίγες οι φορές που άτομα που έχουν αποθεραπευτεί, αντιμετωπίζουν εμπόδια. Η κατοχύρωση τού εν λόγω δικαιώματος προνοεί τη διαγραφή του καρκίνου από το ιατρικό ιστορικό των επιζώντων, ενώ ήδη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ζητήσει, το αργότερο μέχρι το 2025, όπως όλα τα κράτη μέλη να εγγυούνται το δικαίωμα στη λήθη για όλους τους καρκινοπαθείς, 10 χρόνια μετά το τέλος της θεραπείας τους, και 5 χρόνια μετά, αν είχαν διαγνωστεί πριν τα 18 τους χρόνια.

Σε κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Ολλανδία, η Γαλλία, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, που εφαρμόζεται η σχετική πρόνοια, έχει σημειωθεί πρόοδος, καθώς το περιθώριο για τους ασφαλιστές και τις τράπεζες κατά την εκτίμηση της πιστοληπτικής ικανότητας ή του ασφαλιστικού κινδύνου, έχει περιοριστεί. «Είναι απαράδεκτο εν έτη 2022, όταν οι πιθανότητες επιβίωσης του ατόμου από τον καρκίνο έχουν αυξηθεί τόσο πολύ, και όταν υπάρχει τόση γνώση και τόση πληροφορία, να μας συμπεριφέρονται λες και είμαστε ετοιμοθάνατοι», ανέφερε η Κατερίνα. Η ίδια, θέλοντας να δείξει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα άτομα που έχουν περάσει καρκίνο, επεσήμανε ότι για να μπορεί σήμερα να οδηγεί αυτοκίνητο και να μην εξαρτάται από τους άλλους, πληρώνει σχεδόν διπλάσια ασφάλεια, από ό,τι οι υπόλοιποι. Η ίδια μάλιστα θεωρεί σχεδόν προσβλητικό το γεγονός ότι για κάτι τόσο απλό και τόσο απαραίτητο, άτομα που κατά τα άλλα θεωρούνται «ήρωες», υφίστανται τέτοιου είδους διακρίσεις. «Αφού μας σέβονται και μας εκτιμούν τόσο πολύ για τον αγώνα που κάναμε, γιατί δεν μας βοηθούν να σταθούμε στα πόδια μας;», αναρωτήθηκε η 27χρονη, σημειώνοντας ότι για εκείνους ο Γολγοθάς δεν τελειώνει με τη θεραπεία. «Ο καρκίνος φεύγει αλλά το στίγμα του μένει», εξηγεί η ίδια, επισημαίνοντας ότι η κατάσταση αυτή επιβάλλεται να αλλάξει. Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το Υπουργείο Υγείας, ένας στους τέσσερις Κύπριους θα προσβληθεί από καρκίνο στη διάρκεια της ζωής του, ενώ περίπου 42 νέα περιστατικά παιδιών ηλικίας από 0 μέχρι 19 ετών διαγιγνώσκονται με καρκίνο και λευχαιμία ετησίως στη χώρα μας.

Δεδομένης της συνεχούς αύξησης των περιστατικών, αλλά και του υψηλού ποσοστού ίασης, το οποίο βρίσκεται στο 85% για τους ενήλικες και 95% για τον παιδικό καρκίνο, τα επόμενα χρόνια αναμένεται ότι θα αυξηθεί δραματικά ο αριθμός των ατόμων-θυμάτων διακρίσεων, εξαιτίας του ότι πέρασαν καρκίνο.

Οι αντιρρήσεις των ασφαλιστικών

Ενώ έχει ήδη ανοίξει σε ευρωπαϊκό επίπεδο η συζήτηση για κατοχύρωση του δικαιώματος, με αρκετές χώρες να αναλαμβάνουν δράση, οι ασφαλιστές φαίνεται να εντοπίζουν προβλήματα στις συστάσεις του CCD. Με νέο έγγραφο, η Insurance Europe παρουσιάζει τα βασικά μηνύματα του ασφαλιστικού κλάδου σχετικά με την εν εξελίξει αναθεώρηση της Οδηγίας για την Καταναλωτική Πίστη (CCD), ενώ τονίζει γιατί η εισαγωγή του δικαιώματος στη λήθη για άτομα με προηγούμενη διάγνωση ορισμένων μεταδοτικών και μη μεταδοτικών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, θα είχε σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στους καταναλωτές και τους ασφαλιστές τους. Εάν αυτό θα υιοθετηθεί στην τελική CCD, οι ασφαλιστές προβλέπουν:

Μειωμένη πρόσβαση στην ασφαλιστική προστασία για όλους τους καταναλωτές. Υπάρχει κίνδυνος αύξησης των μέσων ασφαλίστρων ή/και μείωσης της κάλυψης για όλους τους καταναλωτές λόγω της αβεβαιότητας που προκύπτει από τους δυνητικά υψηλότερους κινδύνους για τους ασφαλιστές.

Αυξημένος κίνδυνος ζημιάς των καταναλωτών.

Εξαφάνιση ορισμένων προϊόντων. Μακροπρόθεσμα, ορισμένα προϊόντα μπορεί να γίνουν εμπορικά μη βιώσιμα ή μη ελκυστικά για τους καταναλωτές, δημιουργώντας τον κίνδυνο υποασφάλισης σε πιο ευάλωτα τμήματα του πληθυσμού.

Αβεβαιότητα για τους καταναλωτές. Η συμπερίληψη πολλαπλών ασθενειών θα απαιτήσει περίπλοκη ιατρική ορολογία για τον ορισμό καθεμιάς από αυτές. Αυτό θα μπορούσε να καταστήσει εξαιρετικά δύσκολο για τους πελάτες, να γνωρίζουν εάν πρέπει να αποκαλύψουν μια προηγούμενη διάγνωση. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική αβεβαιότητα όσον αφορά τις αποζημιώσεις, επειδή η μη αποκάλυψη σημαντικών γεγονότων θα μπορούσε να οδηγήσει στην ακύρωση της ασφαλιστικής κάλυψης.

Αδιαφανές σύστημα. Οι σχετικές ασθένειες θα περιλαμβάνονται σε έναν εθνικό κατάλογο που βασίζεται σε απόψεις ειδικών και όχι σε επιστημονικά, στατιστικά και ιατρικά δεδομένα, που μπορούν αντικειμενικά να δείξουν τον κίνδυνο να συμβεί το ασφαλισμένο γεγονός και επομένως τη βιωσιμότητα της προσθήκης μιας ασθένειας στον κατάλογο.

Λιγότερη βεβαιότητα σχετικά με την ικανότητα των ασφαλιστών να πληρώνουν μελλοντικές αποζημιώσεις. Χωρίς πληροφορίες σχετικά με τους ασφαλιζόμενους κινδύνους, οι ασφαλιστές θα δυσκολευτούν να ανταποκριθούν στις ρυθμιστικές τους υποχρεώσεις και να δημιουργήσουν επαρκή αποθεματικά για την πληρωμή μελλοντικών αποζημιώσεων, καθώς δεν θα έχουν πλήρη πληροφόρηση για πιθανές μελλοντικές απαιτήσεις μέσα από τα βιβλία τους.

Η θέση της επιτρόπου

Μία εμπειρία καρκίνου δεν μπορεί και δεν πρέπει να στέκεται εμπόδιο στη δανειοδότηση και ευρύτερα στις χρηματοοικονομικές και πιστωτικές υπηρεσίες των ανθρώπων, που έχουν καταφέρει να τον νικήσουν, ανέφερε η Ευρωπαία επίτροπος Υγείας Στέλλα Κυριακίδου. Η Ευρωπαία επίτροπος Υγείας μίλησε πρόσφατα για τις ανισότητες στους καρκινοπαθείς και για τις νέες προτάσεις της Κομισιόν για προσυμπτωματικούς έλεγχους, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής στρατηγικής για την καταπολέμηση του καρκίνου. Η ίδια αναφέρθηκε στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι επιζώντες καρκινοπαθείς, κυρίως σε χρηματοοικονομικές και πιστωτικές υπηρεσίες. Καταδικάζοντας το συγκεκριμένο ζήτημα, η επίτροπος δήλωσε πως θα ήταν καλό τα κράτη μέλη να προβούν σε νομοθετικές αλλαγές. Η κ. Κυριακίδου χαρακτήρισε ως ανεπίτρεπτο το γεγονός ότι ένα άτομο που είχε μία εμπειρία καρκίνου στη ζωή του, δεν έχει πρόσβαση σε χρηματοοικονομικά και πιστωτικές υπηρεσίες.