Την έδιωξαν επειδή δεν είχε 30 ευρώ και έχασε δίδυμα - Έρευνα στο Μακάρειο διέταξε ο Χατζηπαντέλα

Είναι Αύγουστος και μέσα στη ζέστη του μεσημεριού μια γυναίκα, αφρικανικής καταγωγής, έγκυος στον τρίτο μήνα της εγκυμοσύνης της, ζητά βοήθεια από το προσωπικό του Μακάρειου Νοσοκομείου. Είναι φοβισμένη. Αισθάνεται πόνο στην κοιλιά και έχει 39 πυρετό. Ζητά βοήθεια από δύο νοσοκόμες, οι οποίες της γυρίζουν την πλάτη, ενώ δεν της επιτρέπουν να δει τον γιατρό. Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο, με τη γυναίκα να έχει ήδη αποταθεί κοντά τους άλλες τρεις φορές. Η τέταρτη ήταν όμως η μοιραία, με τη γυναίκα να χάνει τα δίδυμα που κυοφορούσε. Και όλα αυτά διότι, σύμφωνα με τα λεγόμενά της, δεν είχε τα 30 ευρώ που χρειάζονταν για την επίσκεψη. Φοβισμένη αλλά και θυμωμένη απευθύνθηκε μέσω ενός ιερέα της αγγλικανικής εκκλησίας στη Λευκωσία στον «Πολίτη». Την περασμένη Πέμπτη βρεθήκαμε όλοι στο γραφείο του υπουργού Υγείας Μιχάλη Χατζηπαντέλα, παρουσία της γενικής διευθύντριας Χριστίνας Γιαννάκη.

Η μητέρα δεν είναι αιτήτρια πολιτικού ασύλου αλλά αναγνωρισμένη πρόσφυγας, γεγονός που δηλώνει πως έχει τα ίδια δικαιώματα με έναν Κύπριο πολίτη. Αυτό τουλάχιστον λέει η νομοθεσία, αν και η πραγματικότητα απέχει κατά πολύ. Βάσει νόμου από τη στιγμή που ένα άτομο αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας δικαιούται δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να συμβαίνει στην Κύπρο, με τα άτομα που έχουν αναγνωριστεί ως πρόσφυγες να καλούνται να πληρώσουν ούτως ώστε να λάβουν τις στοιχειώδεις υπηρεσίες υγείας. Αν δεν έχουν να πληρώσουν, βρίσκονται στο έλεος των μη κυβερνητικών οργανώσεων, οι οποίες αποτείνονται στο Υπουργείο Υγείας και στους αρμόδιους φορείς για να εξασφαλίσουν τα στοιχειώδη. Η γυναίκα αυτή δεν έχει εξασφαλίσει ακόμα την κάρτα παραμονής της, καθώς πρόκειται για μια διαδικασία που παίρνει μήνες, με τα άτομα αυτά να μην έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας. Kαι δεν μιλάμε απλώς για αριθμούς, αλλά για ανθρώπινες ζωές, οι οποίες κινδυνεύουν. Στην προκειμένη περίπτωση όμως δεν μιλάμε μόνο για μη τήρηση της νομοθεσίας αλλά και για κακή αντιμετώπιση από πλευράς του Μακάρειου Νοσοκομείου, με το Υπουργείο Υγείας να διερευνά ήδη το ζήτημα.

Ο φόβος του στιγματισμού

Για την περίπτωση της γυναίκας που έχασε τα δίδυμά της μίλησε στον «Π» ο κοσμήτορας του αγγλικανικού καθεδρικού ναού του Αγίου Παύλου στη Λευκωσία Jeremy Crocker. Ο ίδιος θέλησε να καταγγείλει τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκαν την εν λόγω περίπτωση οι αρμόδιες αρχές, μιας και επρόκειτο για μέλος της εκκλησίας του, η οποία, όπως σημείωσε, υποφέρει εξαιτίας της γραφειοκρατίας και της μη τήρησης του νόμου. Ο «Π» ήρθε σε επαφή τόσο με την ίδια την κοπέλα όσο και με άτομα τα οποία τη βοήθησαν και συνεχίζουν να τη βοηθούν, τα οποία δέχθηκαν να μιλήσουν, χωρίς ωστόσο να αποκαλύψουν την πραγματική τους ταυτότητα. Η γυναίκα, όπως εξηγεί, φοβάται τον στιγματισμό. Ακόμη δεν έχει περάσει καλά-καλά ένας μήνας από το περιστατικό, με την ίδια να έχει κλονιστεί ψυχολογικά και σωματικά, θεωρώντας ότι η αποβολή των διδύμων οφείλεται στην έλλειψη παροχής ιατρικής περίθαλψης. Φοβάται επίσης για την αντιμετώπιση που θα έχει στη συνέχεια από τα μέλη του προσωπικού του Μακάρειου Νοσοκομείου, καθώς έχει άλλα δύο μικρά παιδιά, και στο μέλλον ίσως χρειαστεί να επισκεφθεί εκ νέου το νοσηλευτήριο. Ο φόβος της ωστόσο δεν ήταν αρκετός για να την κρατήσει πίσω από το να καταγγείλει το περιστατικό, με την ίδια να ζητά αλλαγή της υφιστάμενης κατάστασης και τήρηση της νομοθεσίας που ισχύει για τα άτομα που βρίσκονται στη χώρα μας και έχουν αναγνωριστεί ως πρόσφυγες.

Η υπόσχεση του υπουργού

Ο «Π» γνωρίζοντας τη σοβαρότητα του θέματος ήρθε σε επικοινωνία με τον υπουργό Υγείας Μιχάλη Χατζηπαντέλα, ο οποίος εξέφρασε από την αρχή την πρόθεσή του να βοηθήσει, ενώ θέλησε να γνωρίσει τη γυναίκα. Η συνάντηση των δύο πλευρών πραγματοποιήθηκε στα μέσα της περασμένης εβδομάδας, με τον υπουργό και τη γενική διευθύντρια του Υπουργείου Υγείας Χριστίνα Γιαννάκη να ακούν προσεκτικά όλα όσα είχε να τους πει η νεαρή γυναίκα. Η ίδια δεν μπόρεσε να συγκρατήσει τα δάκρυά της αναφερόμενη στα όσα βίωσε τον τελευταίο μήνα αλλά και να εκφράσει τον φόβο που τη διακατέχει τόσο για το μέλλον το δικό της όσο και για των παιδιών της. Ο υπουργός ακούγοντας όλα όσα είχε να πει, τη ρώτησε κατά πόσο θέλει να καταγγείλει το περιστατικό στην Αστυνομία, ενώ στην παρουσία του «Π» της υποσχέθηκε ότι θα διεξάγει διοικητική ερεύνα ούτως ώστε να τιμωρηθεί όποιος ευθύνεται. Ο ίδιος επισήμανε ότι δεν θα χαριστεί σε κανέναν, ενώ έδωσε οδηγίες στη γενική διευθύντρια να αρχίσει αμέσως τη διερεύνηση του περιστατικού. Παράλληλα, τη διαβεβαίωσε ότι από εδώ και στο εξής θα έχει δωρεάν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας. Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από την παρέμβαση του υπουργού στη γυναίκα είχε δοθεί προσωρινή κάρτα νοσηλείας από το Μακάρειο Νοσοκομείο, η οποία αφορά μόνο τις επισκέψεις που έχουν προγραμματιστεί μετεγχειρητικά. Θέλοντας μάλιστα να δείξει στη γυναίκα ότι δεν υπάρχει λόγος να φοβάται, της ζήτησε να τον ενημερώσει για την ημέρα και την ώρα του επόμενου ραντεβού της στο νοσοκομείο για να τη συνοδεύσει ο ίδιος. Η κοπέλα του ζήτησε να κάνει κάτι για να αλλάξει αυτή η κατάσταση, μιας και δεν είναι η μόνη που ταλαιπωρείται εξαιτίας της γραφειοκρατίας, με τον υπουργό να υπόσχεται πως θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι του.

Τα γεγονότα

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του ο «Π», η συγκεκριμένη γυναίκα αναγνωρίστηκε ως πρόσφυγας στα μέσα Φεβρουαρίου του 2022. Εντός Απριλίου χρειάστηκε να νοσηλευθεί, έχοντας στην κατοχή της την κάρτα νοσηλείας, η οποία εκδόθηκε όταν ήταν ακόμα αιτήτρια ασύλου. Η κάρτα είχε ημερομηνία λήξης το 2029, με το προσωπικό του νοσοκομείου να προβαίνει σε ακύρωσή της και να ενημερώνει τη γυναίκα ότι θα χρεωθεί για την περίθαλψη. Στις αρχές Αυγούστου, συγκεκριμένα στις 9 του μηνός, η γυναίκα νοσηλεύτηκε εκ νέου στο Μακάρειο Νοσοκομείο λόγω λοίμωξης, με τους γιατρούς να την ενημερώνουν ότι είναι έγκυος 10 εβδομάδων και ότι κυοφορούσε δίδυμα. Την επόμενη κιόλας ημέρα αρμόδια λειτουργός του Κυπριακού Συμβουλίου για τους πρόσφυγες έστειλε επιστολή στο Υπουργείο Υγείας για κατ’ εξαίρεση έκδοση κάρτας νοσηλείας. Το υπουργείο, όπως φαίνεται και από σχετική επιστολή που στάλθηκε προς όλους τους αρμόδιους φορείς, εξέδωσε την κάρτα στις 12 Αυγούστου 2022. Δέκα μέρες αργότερα η γυναίκα βρέθηκε ξανά στο Μακάρειο Νοσοκομείο λόγω αδιαθεσίας. Ενώ παρουσίασε τη νέα κάρτα νοσηλείας της, από το νοσοκομείο φαίνεται ότι δεν τη δέχθηκαν με τη δικαιολογία ότι επειδή πρόκειται για αναγνωρισμένη πρόσφυγα θα έπρεπε να έχει πρόσβαση στο ΓεΣΥ. Προηγουμένως, η γυναίκα είχε απευθυνθεί άλλες τέσσερις φορές στο νοσηλευτήριο με πόνους στην κοιλιά, με μια νοσοκόμα να τη διώχνει και τις τέσσερις φορές. Σύμφωνα με τα όσα η ίδια καταγγέλλει, της είπαν ότι αφού δεν έχει ραντεβού και δεν έχει λεφτά για να πληρώσει το ραντεβού τότε θα πρέπει να αποταθεί στο Τμήμα Ατυχημάτων και Επειγόντων Περιστατικών του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας. Η γυναίκα, σύμφωνα με τα όσα καταγγέλλει, αποτάθηκε στις Πρώτες Βοήθειες αφού δεν τη δέχθηκαν στο Μακάρειο. Στο ΤΑΕΠ του ΓΝ Λευκωσίας φαίνεται να της είπαν ότι δεν παρέχουν υπηρεσίες σε εγκυμονούσες και ότι πρέπει να πάει στο Μακάρειο, με τη γυναίκα να επιστρέφει εκεί στις 22 Αυγούστου και να ενημερώνει τις νοσοκόμες για τα όσα τις είπαν στο ΤΑΕΠ. Από το Μακάρειο της ζήτησαν βεβαίωση ότι δεν είναι εγγεγραμμένη στο ΓεΣΥ, με λειτουργό του νοσοκομείου να την ενημερώνει ότι εφόσον δεν έχει την απαραίτητη βεβαίωση θα της παρέχουν υπηρεσίες μόνο αν πληρώσει. Αφού δεν είχε χρήματα, δεν την άφησαν να δει τον γιατρό και την έστειλαν στο σπίτι της. Την ίδια κιόλας ημέρα, κοινωνική σύμβουλος του Κυπριακού Συμβουλίου για τους πρόσφυγες επικοινώνησε με το ΓεΣΥ, όπου ενημερώθηκε ότι θα πρέπει να αποστείλει μέσω email το αίτημά της. Η βεβαίωση έφτασε κοντά της στις 25 Αυγούστου 2022 και αμέσως διευθετήθηκε ραντεβού με τον γιατρό για την επόμενη ημέρα. Όταν η γυναίκα επισκέφθηκε τον γιατρό, εκείνος την ενημέρωσε ότι τα έμβρυα είχαν πεθάνει.

Για 30 ευρώ

Τα παραπάνω στοιχεία έχουν αποσταλεί σε φορείς όπως το Υπουργείο Υγείας, ο Οργανισμός Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ), η Υπηρεσία Ασύλου, η επίτροπος Διοικήσεως και το Αρχείο Πληθυσμού και Μετανάστευσης στις 5 Σεπτεμβρίου 2022. Από τότε έχουν περάσει σχεδόν δύο βδομάδες και σχεδόν κανένας αρμόδιος, πλην του Υπουργείου Υγείας που παρενέβη ύστερα από επικοινωνία με τον «Π», δεν έχει ενδιαφερθεί να απαντήσει, πόσω μάλλον για την υγεία της γυναίκας. Αξιοσημείωτο είναι βέβαια το γεγονός ότι σύμφωνα με τα όσα καταγγέλλει τόσο η παθούσα όσο και άτομα από το περιβάλλον της, η αντιμετώπιση που έλαβε από το προσωπικό του Μακάρειου Νοσοκομείου δεν ήταν η ενδεδειγμένη. Κατά την ίδια, μετά που έμαθε ότι ήταν έγκυος, μέχρι και την επίσκεψή της στον γιατρό, στην οποία της ανακοινώθηκαν τα δυσάρεστα, είχε δύο προγραμματισμένα ραντεβού στα οποία δεν κατάφερε να πάει μιας και δεν είχε να πληρώσει. Έπρεπε να πληρώσει 30 ευρώ για την επίσκεψη και περισσότερα από 300 ευρώ για αναλύσεις, εξετάσεις και άλλα πολλά. Να σημειωθεί ότι η γυναίκα είναι άνεργη, μητέρα δύο παιδιών, με τον γιατρό να της βάζει τις φωνές για τα ραντεβού που έχασε, λίγα λεπτά αφού της ανακοίνωσε πως τα έμβρυα είναι νεκρά. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στη νοσοκόμα, η οποία φαίνεται να απέτρεψε τη γυναίκα από το να δει τον γιατρό. Η κοπέλα ανέφερε ότι και τις τέσσερις φορές που επισκέφθηκε το νοσηλευτήριο η νοσοκόμα δεν της επέτρεψε να δει τον γιατρό, καθώς δεν είχε προγραμματισμένο ραντεβού, ενώ της είχε αναφέρει πολλάκις ότι δεν αισθάνεται καλά, νιώθει πόνους στην κοιλιά, ενώ ανέπτυξε και πυρετό. Την τέταρτη φορά που κατά τα λεγόμενά της την έδιωξαν από το νοσοκομείο, ήταν δύο οι νοσοκόμες που βρέθηκαν στον δρόμο της. Η μία ήταν πρόθυμη να τη βοηθήσει, ενώ η άλλη την έστειλε στο σπίτι της. Άτομο που επισκέπτεται συχνά το Μακάρειο Νοσοκομείο και το εν λόγω τμήμα ανέφερε στον «Π» ότι η συγκεκριμένη κυρία έτσι συμπεριφέρεται στις αλλοδαπές που δεν είναι εγγεγραμμένες στο ΓεΣΥ, με τους ισχυρισμούς αυτούς να διερευνώνται περαιτέρω από τον Πολίτη. Το όνομα της συγκεκριμένης νοσοκόμας το κατέχει ο «Π» και έχει δοθεί στο Υπουργείο Υγείας. Με βάση τα λεγόμενα της γυναίκας, η σωματική και ψυχική ταλαιπωρία που υπέστη είναι αποτέλεσμα τόσο της αφαίρεσης της κάρτας νοσηλείας που είχε προηγουμένως ως αιτήτρια πολιτικού ασύλου όσο και λόγω του ότι δεν είχε να πληρώσει τα 30 ευρώ της επίσκεψης. Τα λεγόμενά της χρήζουν διερεύνησης, με τον υπουργό Υγείας και τη γενική διευθύντρια Χριστίνα Γιαννάκη να διενεργούν έρευνα επί του θέματος.

Τι θα είχε απογίνει;

Με βάση τα όσα καταγγέλθηκαν, η γυναίκα αυτή αναγνωρίστηκε ως πρόσφυγας στα μέσα Φεβρουαρίου, συγκεκριμένα στις 14 Φεβρουαρίου 2022, και βάσει του Περί Προσφύγων Νόμου έχει δικαίωμα από τη συγκεκριμένη ημέρα σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, την ίδια που δικαιούται κάθε πολίτης που διαμένει στην Κυπριακή Δημοκρατία. Με το δικαίωμά της να καταπατάται, η γυναίκα αυτή υπό περιστάσεις επείγουσες ως εγκυμονούσα σε υψηλού ρίσκου εγκυμοσύνη δεν έλαβε την περίθαλψη που δικαιούτο λόγω γραφειοκρατίας και διοικητικών εμποδίων. Η εν λόγω γυναίκα είχε και συνεχίζει να έχει την απαραίτητη στήριξης από ΜΚΟ που ασχολούνται με τα δικαιώματα των προσφύγων και από το Κυπριακό Συμβούλιο για τους πρόσφυγες. Ακούγοντας την ιστορία της, και τα όσα η ίδια ισχυρίζεται, αναρωτιέται κανείς τι θα είχε απογίνει αυτή η γυναίκα εάν δεν είχε αποταθεί σε ΜΚΟ, αλλά και πώς αντιμετωπίζονται και τι προβλήματα αντιμετωπίζουν όλοι εκείνοι οι πρόσφυγες που δεν βρίσκονται σε επαφή με κάποια οργάνωση αλλά χρειάζονται ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Παροχές που δικαιούνται βάσει νόμου, αλλά λόγω γραφειοκρατίας και αδιαφορίας των αρμοδίων δεν τις λαμβάνουν.

Διαβάστε αύριο στον Πολίτη:

Συνέχεια της έρευνάς μας για την αντιμετώπιση προσφύγων στα νοσοκομεία.

Πόσοι άλλοι βρίσκονται στη θέση της Αφρικανής μητέρας;