Έρευνα «Π» για γυναίκες θύματα βίας: Ουδείς είδε ουδείς άκουσε

«Έμαθα να παρατηρώ τις μελανιές. Να διαβάζω το χρώμα τους. Στην αρχή είχαν χρώμα κοκκινωπό. Μετά άλλαζε σε μπλε μαβί. Μετά πράσινο, κίτρινο και χανόταν. Έμαθα τις αλλαγές. Και έμαθα να μετράω τις μέρες μέχρι να φύγουν. Αν ήταν στα χέρια έφευγαν νωρίτερα. Κρύβονταν. Και τις μέσα μελανιές έμαθα να τις κρύβω. Δεν είναι δύσκολο ξέρετε. Φοράτε το καλό σας το χαμόγελο. Και όλα είναι εντάξει».

Απόσπασμα από το θεατρικό έργο της Γκέμμα-Μαρίας Ιωάννου «Το όνομά μου: Ευδοκία, Βασιλική, Άννα, Μαρία... Εσύ!» το οποίο ανέβηκε σε μία μόνο παράσταση στις 4/12/2018 με τη στήριξη του Συνδέσμου Πρόληψης και Αντιμετώπισης Βίας στην Οικογένεια (ΣΠΑΒΟ). «Το μόνο που δεν κατάφερα ήταν να μην φοβάμαι. Φοβάμαι πολύ. Δεν θέλω να μείνω μόνη» συνεχίζει η Γεωργία, με τον μονόλογο του θεατρικού (βασισμένο σε πραγματικές ιστορίες) να επαναλαμβάνεται σαν μοτίβο στα όσα μας εκμυστηρεύτηκαν όλες οι γυναίκες, ασχέτως κοινωνικής μόρφωσης, οικονομικής κατάστασης, ηλικίας, καταγωγής με τις οποίες μιλήσαμε μέσω του ΣΠΑΒΟ. Η επαναλαμβανόμενη λέξη-κλειδί για την όλη έρευνα του «Π» συνεχίζει να λείπει: Ασφάλεια! «Στην αρχή με κτυπούσε παντού, μετά μόνο στο τριχωτό της κεφαλής». Το μοτίβο από πλευράς του θύτη που μαθαίνει, σε κάθε μια από τις ιστορίες που ακούσαμε. Του θύτη που μαθαίνει πού να κτυπά για να παραμένει κύριος στα μάτια τρίτων, που μαθαίνει πώς να βγάζει τρελό το θύμα και πώς να στρέφει ενίοτε και τα παιδιά εναντίον της μητέρας τους.

Διαβάστε επίσης:

Έρευνα «Π» για γυναίκες θύματα βίας: Το make up της συγ-κάλυψης

Η Μαρία δραπέτευσε από τη βία - Θέλουμε δομές για ασφάλεια (Web TV)

Πόσο χειρότερα;
«Θα ακούσεις πράγματα που δεν ξανάκουσες μέχρι τώρα, ίσως να μην με πιστέψεις». Η Γεωργία με προϊδεάζει σε εκείνη τη συνάντησή μας στον ΣΠΑΒΟ. Τι θα μπορούσε να μου πει και να μην πιστέψω έχοντας πλέον λάβει γνώση για την κόλαση της Μαρίας, της οποίας ο δίχρονος γιος εκεί που την αγκαλιάζει μέχρι σήμερα, την κτυπάει στο κεφάλι και τη βρίζει, μιμούμενος τον πατέρα του; Για τη Μαρία για την οποία ουδείς ενδιαφέρθηκε και η οποία ντρέπεται για το μαρτύριο στο οποίο υπέβαλλε την κόρη της –από άλλο γάμο– για μήνες ολόκληρους. Μέχρι που ο σύζυγός της άφησε με τα κτυπήματά του και τη μάνα της αιμόφυρτη. «Είχε έρθει η στιγμή, μου τη φύλαγε ο Θεός μιας και κάθε νύχτα προσευχόμουν και διερωτόμουν πώς να ένιωθε η κόρη μου για όλα αυτά που έζησε. Και κατάλαβα! Βλέποντας τη μητέρα μου κάτω μες στα αίματα αβοήθητη, ανήμπορη και εγώ να τη βοηθήσω, κατάλαβα! Αυτό που πέρασα εγώ μια φορά με το περιστατικό με τη μάμα μου, η κόρη μου το περνούσε σχεδόν κάθε μέρα. Και θέλω να πεθάνω ξανά...». Τι μπορούσε λοιπόν να μου πει η Γεωργία;

«Κατάγομαι από χωριό. Σε νηπιακή ηλικία έχασα τον πατέρα μου. Ζούσα με τη μητέρα μου η οποία δεν με αγαπούσε και με... έστελλε στον πατέρα μου! Ντρέπομαι που το λέω αλλά η μητέρα μου έβγαινε με διάφορους άντρες και όταν ήμουν μικρή την είδα στο κρεβάτι με συγγενικό πρόσωπο του πατέρα μου. Μόλις ενηλικιώθηκα με ανάγκασε να αρραβωνιαστώ και μετά να παντρευτώ έναν άντρα που με κτυπούσε από τις πρώτες μέρες που αρραβωνιαστήκαμε. Όταν ήμουν έγκυος στο δεύτερό μου μωρό τους είδα μαζί στο κρεβάτι. Ναι, τον άντρα μου με τη μητέρα μου (σ.σ. μου διευκρινίζει ποιους είδε μαζί στο κρεβάτι. Κατάλαβε από το σοκ μου, το οποίο προφανώς εκδηλώθηκε σωματικά πως έπρεπε να μου το διευκρινίσει, στο πλαίσιο του ’ίσως να μην με πιστέψεις’). Αλλά το υποψιαζόμουν από πριν ότι κάτι έτρεχε μεταξύ τους. Δεν τους είπα ποτέ τίποτα. Φοβάμαι μέχρι σήμερα πολύ τη μάνα μου. Είναι αδίστακτη. Είναι ικανή να πληρώσει κάποιον ακόμη για να με σκοτώσει». Η Γεωργία μου εξηγεί πως εκείνη τη μέρα, όταν είδε τους δυο πιο κοντινούς της ανθρώπους στο κρεβάτι «σηκώθηκα το πρωί και είχα αιμορραγίες. Και έφυγαν και με άφησαν σε αυτή την κατάσταση για τέσσερις ώρες». Η Γεωργία τότε δεν ήξερε να οδηγεί, δεν είχε ούτε κινητό (σταθερό δεν υπήρχε). «Ήρθε εκείνος και με έπιασε το μεσημέρι» συνεχίζει, και την πήγε στο νοσοκομείο. Εκτός από την αιμορραγία οι μώλωπες στο κορμί της καταμαρτυρούσαν τη βία που υφίστατο. Μα στο νοσοκομείο κανείς δεν πρόσεξε, δεν είδε ή δεν ήθελε να δει...

Ένα κομμάτι κρέας
Η Γεωργία, η οποία έφυγε από την κόλαση της συμβίωσης με τη μητέρα της, βρέθηκε σε μια δεύτερη χειρότερη. Γέννησε πρόωρα το δεύτερο παιδί της. Απαντώντας όπως και η Μαρία χθες στο ερώτημα «γιατί δεν έφυγες πιο νωρίς» που υποβάλλει –στο πλαίσιο του «δεν θέλω να δω πίσω από το make up»– η κοινωνία, εξηγεί πως «μέχρι να ολοκληρωθεί το παζλ έπρεπε να περάσουν πολλά χρόνια. Δεν μπορούσα. Ήμουν σε έναν κλοιό όπου με κτυπούσαν και οι δύο αλύπητα. Ήμουν 40 χρονών και η μάνα μου με κτυπούσε. Και ο άντρας μου μού συμπεριφερόταν σαν να ήμουν ένα σκουπίδι. Μου έλεγε πως με μάζεψε από τους δρόμους και με έκανε γυναίκα και έπρεπε να του είμαι υπόχρεη». Έπειτα ήταν και η ανάγκη «να μην χάσω τα παιδιά μου. Με τα όσα βίωσα στην παιδική μου ηλικία, που δεν με ήθελε η μάμα μου, που δεν ήταν δίπλα μου… Φοβόμουν να μην με δουν τα παιδιά μου όπως εγώ τη δική μου». Τα δεδομένα της ανείπωτης ιστορίας της Γεωργίας δεν τελειώνουν εδώ. Ούτε η βία που δεχόταν από τη μάνα και τον άντρα της. «Ντρέπομαι που το λέω αλλά τα παιδιά μου είναι ίδια ο πατέρας τους. Δυστυχώς έμαθαν βλέποντας τον πατέρα τους να με κτυπούν όπως εκείνος. Κάθε βράδυ έκανα κομποσκοίνι για να ζήσω την επόμενη μέρα. Διότι δεν ήξερα αν θα ξημέρωνε για μένα επόμενη μέρα. Από μένα ήθελαν μόνο λεφτά».

Το ένα παιδί της Γεωργίας στην εφηβεία του τη κτύπησε ακόμη και μπροστά σε αστυνομικό. «Ο μεγάλος μου γιος με κατηγόρησε πως τον παρενοχλούσα σεξουαλικά. Και ο μικρός πήγε στο δικαστήριο και έκανε ένορκη δήλωση για να με εξετάσει ψυχίατρος και να με βγάλει τρελή» προσθέτει. «Έτσι με εξανάγκασαν να αποσύρω και τις καταγγελίες που εγώ έκανα». Σε μια άλλη περίπτωση «καθυστέρησα να πάρω ένα από τα παιδιά μου στα ιδιαίτερα. Μου έπιασε την κεφαλή και μου τη χτύπησε στο τιμόνι». Το παιδί της! Η Γεωργία δεν ένιωσε ποτέ γυναίκα με τον σύζυγό της. Τα τραύματα που κουβαλά αποτυπώνονται στον τρόπο με τον οποίο εκφράζεται για όλους τους άντρες. «Βλέπω άντρες και νομίζω ότι είναι τέρατα. Όπως ένιωθα όταν ήμουν μικρή φόβο για τους Τούρκους έτσι νιώθω τώρα για τους άντρες. Με προσέγγισαν διάφοροι για να ξαναφτιάξω τη ζωή μου. Δεν έχω βγει με κανέναν. Και το δείχνω και στη δουλειά που είμαι. Το λέω. Αν ήταν στο χέρι μου θα γινόμουν ο Ηρώδης των αντρών. Και δεν θα άφηνα άντρα για άντρα».

Κανείς δεν είδε
Η Γεωργία εργάζεται χρόνια σε καλή δουλειά. «Εκείνος δεν μου έδινε ποτέ λεφτά. Επειδή δεν έζησα με άντρα στο σπίτι ποτέ, ούτε όταν ήμουν μικρή, νόμιζα ότι έτσι συμβαίνει σε κάθε οικογένεια. Πήγαινε και στη Συνεργατική και απαιτούσε να μάθει τα πάντα. Για χρόνια δεν κρατούσα ούτε σεντ πάνω μου. Τη μέρα που εργαζόμασταν και απόγευμα, όλοι στη δουλειά έτρωγαν σουβλάκια και εγώ έμενα νηστική. Έγινα 41 χρονών να πάω καφετέρια, σινεμά. Εκτός από τους γάμους δεν πήγαινα πουθενά αλλού». Συνεχίζει: «χρόνια με κτυπούσαν όλοι. Το ήξερε όλο το χωριό. Έβλεπαν ότι τα μωρά με κακοποιούσαν και τα ίδια. Ο πρώην μου έβαζε τα μωρά και με λιθοβολούσαν. Και εγώ προσπαθούσα να πάω από την άλλη μεριά του βουνού για να γλυτώσω. Το σπίτι μου ήταν απόμερο. Μια φορά που με έδερναν επί μία ώρα ο άντρας και τα παιδιά μου, οι χωριανοί στάθηκαν περιμετρικά και άκουγαν αλλά φοβούνταν να έρθουν να με σώσουν. Σε κάποια στιγμή κάποιος τηλεφώνησε στον αδερφό της μάνας μου και ένα άλλο συγγενικό πρόσωπο. Ήρθαν και με χλεύαζαν. Γιατί να θέλω να φύγω; ’Αφήστε με να φύγω’, φώναζα. Είχα πρόβλημα σοβαρό υγείας με υψηλή προλακτίνη και ένα καρούμπαλο συνεπεία τούτου που διογκωνόταν στο κεφάλι. Πάντα με κτυπούσε στο κεφάλι και εκεί. Πάνω στον τοίχο και στο πάτωμα. Είχα και πίεση. Από τα 28 άρχισα να πίνω χάπια της πίεσης. Ε, πόσα να αντέξει μια ψυχή. 20 χρόνια να σε κτυπούν και άλλα τόσα χρόνια η μάνα μου». Και δεν ήταν μόνο η μάνα, ο σύζυγος, τα παιδιά. Ήταν όπως προκύπτει στη συνέχεια της ιστορίας και η θεία και άλλα μέλη της οικογένειας.

#ΒeTheirVoiceCY2

«Είσαι μάνα εσύ να αφήνεις τα παιδιά σου;» - Μόνο ο ΣΠΑΒΟ στάθηκε στη Γεωργία - ΥΚΕ απούσες, επικριτικοί οι αστυνομικοί

H Γεωργία έχει να δει την οικογένειά της πέντε χρόνια. Τα παιδιά τα είδε στις αποφοιτήσεις τους από μακριά. Μου εκμυστηρεύεται ωστόσο πως και σήμερα να τους δει «θα γίνω Κεντέρης. Τόσο τους τρέμω». Είχε κάνει μια πρώτη απόπειρα να φύγει και τέσσερα χρόνια πριν την καθοριστική εκείνη μέρα που την έκανε να κλείσει την πόρτα μια για πάντα. Μα επέστρεψε γιατί τα παιδιά της ήταν μικρά. «Το 2008 να σας πω την αλήθεια μου συμπαραστάθηκαν στον αστυνομικό σταθμό. Δεν ξέρω ποιος ήταν ο σταθμάρχης. Έφυγα γιατί κατάλαβα ότι θα με σκότωναν. Ήταν απόγευμα μετά από μια ακόμη επίθεση. Ήρθε εκείνος και ήθελε να μπει στον αστυνομικό σταθμό και έκανε ολόκληρο σαματά. Ήρθε η κουμέρα μου και με έπιασε. Έμεινα 15-20 ημέρες σπίτι της». Στα τέσσερα χρόνια που μεσολάβησαν «πέρασα την κακοποίηση στο μέγιστο. Με βίαζε και έλεγε στα παιδιά μας τι μου έκανε...». Όπως προκύπτει από τα λεγόμενα της Γεωργίας μόνο ο πνευματικός της και ο ΣΠΑΒΟ στάθηκαν δίπλα της. Η τηλεφωνική γραμμή 1440 ήταν για χρόνια η παρηγοριά και η δύναμή της. Αγόρασε κρυφά δεύτερη κάρτα και έμπαινε κάτω από τα σκεπάσματα για να μιλήσει... «Όλα τα οφείλω στον ΣΠΑΒΟ. Εδώ. Στους μόνους που βρήκα βοήθεια και αγάπη εδώ. Πουθενά αλλού». Είχε αποταθεί και στις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας και στην Αστυνομία.

«Την τελευταία φορά με έπιασε ο γιος μου να με πνίξει. Και αν δεν έρχονταν συγγενείς του πρώην άντρα μου να με γλυτώσουν δεν θα ζούσα σήμερα. Έφυγα για να προστατέψω τον γιο μου. Να μην μπει στη φυλακή ως φονιάς». Εκείνη η μέρα την ανάγκασε να πάει ξανά στον πλησιέστερο αστυνομικό σταθμό (γειτονικού χωριού) όπως προστάζει ο νόμος για να κάνει καταγγελία. Επί μια βδομάδα το πάλευε και ο αστυνομικός που ήταν γνωστός με τον γαμπρό της δεν δεχόταν. «Είσαι μάνα εσύ να αφήνεις τα παιδιά σου;» Αναγκάστηκε να αποταθεί στο Αρχηγείο για να υποβληθεί η καταγγελία. Η Γεωργία δεν βρήκε στήριξη ούτε από τις ΥΚΕ μα ούτε και από δικηγόρους. «Έφυγα καλοκαίρι από το σπίτι και έγινε χειμώνας να πιάσω τα ρούχα από το σπίτι μου. Πήγαινα στη δουλειά με τα καλοκαιρινά. Δεν είχα ρούχα να φορέσω. Δεν είχα για μήνες να φάω». Η Γεωργία ζει σήμερα εντελώς μόνη. «Σαν τώρα έρχονται γιορτές. Δεν έχεις κάπου να πας. Για μένα οι γιορτές είναι μια καταδίκη. Παρακαλούσα τον Θεό να γεμίσω όγκους να πεθάνω, να με πάρει ο Θεός. Και τώρα όταν απελπίζομαι λέω γιατί να πεθάνει ο τάδε και όχι εγώ που δεν έχω κανέναν». Η Γεωργία κουράστηκε να παλεύει, κάποιες φορές λυγίζει. Ζει για εκείνη την αγκαλιά από τα παιδιά της που ξέρει ωστόσο πως δεν πρέπει να αναμένει...