Έθιμο και στην άλλη πλευρά, αλλά πρωτοχρονιάτικο το δέντρο των Τ/Κ

Το δέντρο των Χριστουγέννων ξεκίνησε ως σύμβολο της ευτυχίας των ανθρώπων και της χαράς της φύσης από τη γέννηση του Θεανθρώπου. Το έλατο, το κατ' εξοχήν δέντρο των Χριστουγέννων, καταπράσινο και ζωντανό μέσα στην καρδιά του χειμώνα, συμβολίζει την αιώνια ζωή του Χριστού που αναμένουμε να γεννηθεί.

Ένα δυτικό έθιμο που έχει τις ρίζες του στους προϊστορικούς λαούς της Ευρώπης, οι οποίοι γιόρταζαν την ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου φυτεύοντας και στολίζοντας αειθαλή δέντρα και προσφέροντας δώρα στα μικρά παιδιά, και το οποίο αφού εξελίχθηκε στην πορεία των αιώνων μεταφέρθηκε μέχρι τις μέρες μας.

Σύμφωνα με ερευνητές, το πρώτο στολισμένο δέντρο, το δέντρο του παραδείσου όπως ονομαζόταν, εμφανίστηκε στη Γερμανία στα μέσα του 16ου αιώνα. Αρχικά, κρεμούσαν πάνω του λεπτά μπισκότα που συμβόλιζαν την όστια, τον αγιασμένο άρτο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, τα οποία αργότερα αντικαταστάθηκαν από μπισκότα σε διάφορα σχήματα.

Στην πορεία των χρόνων προστέθηκαν στολίδια από ρούχα, κεριά και κάθε λογής στολίδια και λαμπάκια του εμπορίου.

Η οικογένεια του Mehmet δεν στόλισε φέτος δέντρο. Στόλισαν όμως οι φίλοι του απ' όπου και οι φωτογραφίες που μας έστειλε.

Το χριστουγεννιάτικο δέντρο αποτελεί σήμερα ένα διεθνές έθιμο. Παρότι φέρει χριστιανική σφραγίδα, το λέει και το όνομά του, στολίζονται δέντρα και σε μη χριστιανικές χώρες. Ούτως ή άλλως κανείς δεν αναρωτιέται πια για τον συμβολισμό του. Μόνο και μόνο η πολύχρωμη παρουσία του στα σπίτια μας δίνει χαρά και ανοίγει τις καρδιές μας, αφήστε που ο Άγιος Βασίλης δεν φέρνει δώρα σε όσους δεν στολίσουν χριστουγεννιάτικο δέντρο...

Προάγγελος του νέου χρόνου

Μέσα σε αυτό το πνεύμα και οι Τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας στην άλλη πλευρά στολίζουν εδώ και πολλά χρόνια τα δικά τους χριστουγεννιάτικα δέντρα.
"Μόνο που δεν το ονομάζουμε χριστουγεννιάτικο δέντρο, αλλά δέντρο της Πρωτοχρονιάς", μας λέει ο φίλος Mehmet Yigiter, δάσκαλος μουσικής και ακορντεόν, μέλος της δικοινοτικής ορχήστρας ακορντεόν.

"Πολλοί Τουρκοκύπριοι συνηθίζουν πλέον να στολίζουν δέντρο χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχει να κάνει με τη θρησκεία ή την πίστη. Είναι ένας προάγγελος του ερχομού του νέου χρόνου, ένα στοιχείο που εξιτάρει οπτικά τους ανθρώπους που αδημονούν γι' αυτό το χαρμόσυνο γεγονός της αλλαγής του χρόνου".

Όπως μας λέει ο Mehmet, οι Τουρκοκύπριοι στολίζουν δέντρα εδώ και πολλά χρόνια. Πολύ πριν ανοίξουν τα οδοφράγματα, επισημαίνει, απαντώντας στο ερώτημά μας κατά πόσον υπήρξε κάποια επιρροή. "Από την άλλη, οι δύο κοινότητες ζούσαν μαζί εδώ και αιώνες. Φυσικά πιστεύω ότι υπάρχουν αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους και αυτό το βρίσκω πολύ νορμάλ".

Και η ανταλλαγή δώρων την Πρωτοχρονιά, συνεχίζει ο Mehmet, έχει γίνει παράδοση για πολλούς Τουρκοκύπριους. Όχι για όλους, αλλά για την πλειονότητα.
Ρωτήσαμε τον Mehmet κατά πόσον ανταλλάσσει ευχές με φίλους του Ελληνοκύπριους τις μέρες των Χριστουγέννων.

"Από τότε που άρχισα να έχω επαφές και φιλίες με τους Ελληνοκύπριους φυσικά και γιορτάζω μαζί τους τα δικά τους Χριστούγεννα, τις ονομαστικές τους εορτές και την Πρωτοχρονιά. Είναι μια ένδειξη εκτίμησης και σεβασμού και πιστεύω πως και οι δύο κοινότητες δέχονται με σεβασμό τις θρησκευτικές εορτές η μία της άλλης εδώ και πολλά χρόνια".

Σαν νύχτα Μπαϊραμιού

Η φίλη Duygu Goze Ergoknil, η οποία εργάζεται ως φωτογράφος στο δικοινοτικό πρόγραμμα της εκταφής και ταυτοποίησης αγνοουμένων, συμφωνεί με τον Mehmet πως οι Τουρκοκύπριοι ξεκίνησαν πριν από το άνοιγμα των οδοφραγμάτων να στολίζουν δέντρο τέτοια εποχή. Ίσως, μας λέει, οι άνθρωποι που ζούσαν μαζί τις παλιές εποχές να είχαν παρόμοιους τρόπους για να γιορτάζουν σε κάθε περίσταση. Αλλά σήμερα το δέντρο αποτελεί ένα παγκόσμιο έθιμο.

Το δέντρο της Πρωτοχρονιάς που στολίζει φέτος το σπίτι της Duygu.

"Δεν έτυχε ποτέ να γιορτάσω με Ελληνοκύπριους φίλους μου τα δικά τους Χριστούγεννα. Ωστόσο, επειδή δουλεύω στο δικοινοτικό πρόγραμμα, ανταλλάζουμε δώρα μεταξύ μας και κατά κάποιο τρόπο γιορτάζουμε μαζί. Η παραμονή της Πρωτοχρονιάς είναι για μας ένα είδος Μπαϊραμιού", μας εξηγεί, "με την έννοια ότι έτσι την αισθανόμαστε. Είναι μια σύναξη οικογενειακή, στην οποία τρώμε, πίνουμε και απολαμβάνουμε τη συντροφιά. Σε αυτό το κλίμα ταιριάζει και το δέντρο που στολίζουμε"...