Κάπνισμα και παχυσαρκία παιδιών πρόβλημα για τη δημόσια υγεία

Οι συμπεριφορικοί παράγοντες κινδύνου αποτελούν σημαντικούς καθοριστές της καλής κατάστασης της υγείας.

Η σχετικά καλή κατάσταση της υγείας του πληθυσμού στην Κύπρο συνδέεται με μια σειρά παραγόντων καθοριστικών για την υγεία όπως, μεταξύ άλλων, οι κατά κανόνα καλές συνθήκες διαβίωσης και ο σχετικά μικρός επιπολασμός πολλών συμπεριφορικών παραγόντων κινδύνου.

Εντούτοις, βάσει των εκτιμήσεων του Ινστιτούτου Μέτρησης και Αξιολόγησης της Υγείας (IHME), το ένα τέταρτο σχεδόν (24 %) του συνολικού φορτίου νοσηρότητας στην Κύπρο το 2015 (σε σταθμισμένα λόγω αναπηρίας έτη ζωής) μπορεί να αποδοθεί σε συμπεριφορικούς παράγοντες κινδύνου, κυρίως δε στο κάπνισμα, αλλά και σε παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την κακή διατροφή και την ελλιπή σωματική άσκηση (IHME, 2016).

Το κάπνισμα παραμένει σημαντικό πρόβλημα για τη δημόσια υγεία στην Κύπρο

Το ποσοστό των ενηλίκων που ανέφεραν ότι καπνίζουν σε καθημερινή βάση στην Κύπρο το 2014 παρέμεινε πολύ υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (26 % στην Κύπρο έναντι 21 % στην ΕΕ κατά μέσο όρο), και ήταν το τέταρτο υψηλότερο συνολικά.

Οι άνδρες είναι αρκετά πιο πιθανό να καπνίζουν από ό,τι οι γυναίκες (38 % για τους άνδρες έναντι 14 % για τις γυναίκες).

Σύμφωνα με στοιχεία της έρευνας EHIS, το κάπνισμα στην Κύπρο είναι συχνότερο στα άτομα υψηλού μορφωτικού επιπέδου. Αυτό δεν είναι πολύ συχνό φαινόμενο στα κράτη μέλη της ΕΕ (όπου το ποσοστό καπνίσματος είναι κατά κανόνα υψηλότερο στα άτομα χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου).

Σε μια προσπάθεια να μειωθούν τα ποσοστά καπνίσματος επιβλήθηκε απαγόρευση του καπνίσματος σε εσωτερικούς χώρους.

Η κατανάλωση αλκοόλ είναι χαμηλότερη από ό,τι στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ

Η κατανάλωση αλκοόλ, μετρούμενη είτε ως συνολική κατανάλωση αλκοόλ είτε ως ποσοστό των ενηλίκων που αναφέρουν επεισοδιακή υπερκατανάλωση αλκοόλ, είναι χαμηλή συγκριτικά με την πλειονότητα των υπόλοιπων χωρών της ΕΕ.

Η συνολική κατανάλωση αλκοόλ ήταν περίπου 9 λίτρα ανά ενήλικο το 2014, 1 λίτρο λιγότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ. Το ποσοστό των Κυπρίων ενηλίκων που ανέφεραν επεισοδιακή υπερκατανάλωση αλκοόλ το 2014 ήταν το χαμηλότερο στο σύνολο των χωρών της ΕΕ (μόλις 5 % συγκριτικά με 20 % κατά μέσο όρο στην ΕΕ).

Η μεγάλη αύξηση της παχυσαρκίας στα παιδιά είναι ανησυχητική

Βάσει αυτοαναφερόμενων δεδομένων (τα οποία υποεκτιμούν τον πραγματικό επιπολασμό της παχυσαρκίας), περίπου ένας στους επτά ενήλικες στην Κύπρο ήταν παχύσαρκος το 2014, αναλογία που κινείται στον μέσο όρο της ΕΕ (15 %).

Ωστόσο, υπάρχουν μεγάλες διαφορές στα ποσοστά παχυσαρκίας ανάλογα με το μορφωτικό επίπεδο: τα άτομα με κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχουν διπλάσιες πιθανότητες να είναι παχύσαρκα συγκριτικά με τα άτομα πανεπιστημιακής εκπαίδευσης (18 % έναντι 9 % το 2014).

Από σχετική μελέτη προκύπτει ότι το 25 % και πλέον των εφήβων ηλικίας 12 ως 17 ετών στην Κύπρο ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι το 2009–2010 (το πιο πρόσφατο έτος για το οποίο υπάρχουν στοιχεία), βάσει μετρήσεων ύψους και βάρους (στοιχεία που εξασφαλίζουν πιο ακριβή μεγέθη αλλά δεν είναι συγκρίσιμα με
τους διαθέσιμους μέσους όρους της ΕΕ).

Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε σημαντική αύξηση σε σχέση με τις προ δεκαετίας εκτιμήσεις. Τα προβλήματα υπερβολικού βάρους και παχυσαρκίας στα παιδιά και τους εφήβους αυξάνουν κατά πολύ τον κίνδυνο ανάλογων προβλημάτων στην ενήλικη ζωή.

Μολονότι σχετικά υψηλό ποσοστό των Κυπρίων ενηλίκων ανέφερε ότι καταναλώνει φρούτα και λαχανικά κάθε μέρα, μικρότερο ποσοστό ανέφερε ότι ασκείται σε τακτική βάση συγκριτικά με άλλες χώρες της ΕΕ.