Εβδομάδα Ευαισθητοποίησης από την Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής

Ποιες είναι οι ηθικές υποχρεώσεις στην Ιατρική; Υπάρχει φραγμός; Έχω δικαίωμα, θέλω να γνωρίζω τι μου επιφυλάσσει το DNA μου; Πού βρίσκεται η έρευνα στη φροντίδα της άνοιας στην Κύπρο; Πώς διαχειριζόμαστε τον θάνατο, ποιες είναι οι προκλήσεις του τέλους της ζωής ειδικά όσον αφορά σε παιδιά και νεογνά; Τι προβλέπει ο νέος γενικός κανονισμός της ΕΕ για τα προσωπικά δεδομένα σε ιατρικά θέματα; Πώς λαμβάνονται αποφάσεις σε συνθήκες ηθικού διλήμματος; Πού χωράνε σε όλα τα πιο πάνω οι εκτρώσεις και η ευθανασία; Έπειτα ποιος είναι ο ρόλος των ΜΜΕ σε όλα αυτά;

Η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής Κύπρου επιχειρεί τη βδομάδα που μπαίνει, εγκαινιάζοντας την πρώτη βδομάδα Ευαισθητοποίησης για τη Βιοηθική, Ιατρική Δεοντολογία και Επιστημονική Ευθύνη, να σπάσει πολλά ταμπού που απασχολούν όχι μόνο την κοινωνία ως σύνολο, αλλά και την ιατρική κοινότητα και την Εκκλησία ειδικότερα.

Βάζοντας στο ίδιο τραπέζι επιστήμονες, μέλη του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, λειτουργούς υγείας, εκπροσώπους της Εκκλησίας και του κράτους αλλά και το ευρύ κοινό, η Εθνική Επιτροπή στοχεύει να συγκεράσει απόψεις πάνω στα σύγχρονα βιοηθικά διλήμματα και τους δεοντολογικούς προβληματισμούς που αναφύονται από τις επιστημονικές και ιατρικές έρευνες, καθώς επίσης μέσα από τις εφαρμογές της σύγχρονης τεχνολογίας στην ιατρική και βιοϊατρική επιστήμη.

"Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα θέματα αυτά είναι εξαιρετικά σύνθετα και παρουσιάζουν όχι μόνο ιατρικό ενδιαφέρον, αλλά επίσης εμπερικλείουν νομικές, θεολογικές, κοινωνικές και ηθικές ανησυχίες" αναφέρει στον "Π" ο δρ Κωνσταντίνος Φελλάς, πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής και αντιπρύτανης Έρευνας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.

"Είναι σε τέτοιες περιπτώσεις που ο ρόλος της Βιοηθικής έρχεται να λειτουργήσει θεωρητικά και πρακτικά. Η Βιοηθική φωτίζει τα προβλήματα, φέρνει τον επιστήμονα και τεχνοκράτη ενώπιον των ευθυνών τους και δείχνει τι το πολύ ανθρώπινο διακυβεύεται με τις παρεμβάσεις τους, χαράζοντας ενίοτε κάποιες κατευθυντήριες γραμμές" προσθέτει.

Επίκεντρο των εκδηλώσεων που θα λάβουν χώρα σε αίθουσες πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, νοσοκομεία, σχολεία και αλλού μέχρι την Παρασκευή, θα είναι η ανάπτυξη και η συζήτηση σημαντικών κοινωνικών θεμάτων όπως η αναγκαιότητα βιοηθικής αξιολόγησης των ερευνητικών προγραμμάτων, η προστασία προσωπικών δεδομένων στην ερεύνα, τα βιοηθικά διλήμματα σε σχέση με το τέλος της ζωής, η χρήση της γενετικής πληροφορίας DNA, οι βιοηθικοί προβληματισμοί από ερευνητικά προγράμματα σε ανήλικους και άλλες ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, και τα προβλήματα που προκύπτουν από τη διάθεση φαρμάκων στο διαδίκτυο.

Να καταστεί θεσμός

Μιλώντας στον "Π" ο δρ Κωνσταντίνος Φελλάς, εξηγεί πως η πρόθεση είναι να καθιερωθεί η εβδομάδα ευαισθητοποίησης ως ετήσιος θεσμός με διαφορετική θεματολογία κάθε χρόνο, φέρνοντας στο προσκήνιο τα σημαντικά θέματα που απασχολούν τη βιοηθική.

"Ήδη για το 2018, στοχεύουμε να επικεντρωθούμε στα ζητήματα διαβίωσης των ατόμων της τρίτης ηλικίας" σημειώνει.

Τονίζει πως "η ηθική και η δεοντολογία αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της έρευνας που έχει να κάνει με τον άνθρωπο, από τη σύλληψη μιας ιδέας έως τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων. Οι ερευνητές οφείλουν να γνωρίζουν τις πιθανές αρνητικές συνέπειες των ερευνητικών διαδικασιών στην ανθρώπινη διαβίωση και να διατηρούν την ισορροπία ανάμεσα στην ανάγκη για εκμαίευση και χρήση των πληροφοριών και στην προστασία των δικαιωμάτων των συμμετεχόντων. Επίσης, πρέπει να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε να κατοχυρώνονται η αξιοπρέπεια, τα δικαιώματα, η ασφάλεια και η ευημερία όσων τροφοδοτούν τις έρευνες με τις δικές τους ιστορίες".

Ο δρ Φελλάς στέκεται ιδιαίτερα στην έννοια της αξιοπρέπειας. "Μέσα στο πλαίσιο της δεοντολογίας της έρευνας, η υποχρέωση του ερευνητή να διασφαλίσει ότι κανένα άτομο δεν υποχρεώνεται, εξαναγκάζεται ή εξαπατάται με στόχο τη συμμετοχή του σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα, όσο ευεργετικά κι αν είναι τα αποτελέσματα της έρευνας για την κοινωνία, αποτελεί αναπόσπαστη προϋπόθεση για τη διεξαγωγή οποιασδήποτε έρευνας".

Ο δρ Φελλάς σημειώνει πως η Βιοηθική ως πυλώνας της επιστημονικής έρευνας, αλλά κυρίως ως προασπιστής της κοινωνικής ευημερίας επιθυμεί και προσδοκά να συμβάλει με τη δική της παρέμβαση στην ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας και τη βελτίωση της κοινωνικής συνοχής, αξιών και θεσμών. "Στην προσπάθεια αυτή εντάσσεται και η εβδομάδα που θα διανύσουμε" καταλήγει.

Τόσο το γενικό πρόγραμμα όσο και τα ατομικά των διαφόρων φορέων είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα της επιτροπής στο www.bioethics.gov.cy