Έξι γυναίκες κοινοτάρχες στον «Π»:Ωραίες, δυναμικές κι αποτελεσματικές

Απογοητευτικά έχουν χαρακτηριστεί τα νούμερα τα οποία σχετίζονται με την παρουσία των γυναικών στην τοπική αυτοδιοίκηση. Κι έτσι είναι, εάν αναλογιστεί κανείς πως οι γυναίκες αποτελούν μόλις το 19% των δημοτικών συμβούλων παγκυπρίως, ενώ από 36 δημάρχους οι τέσσερις μόνο είναι γυναίκες.

Γυναικεία παρουσία έχει μόλις το ένα τρίτο των κοινοτικών συμβουλίων, ενώ οι γυναίκες κοινοτάρχες αποτελούν το 7% του συνόλου αφού στις περσινές εκλογές κατάφεραν να πάρουν τα ηνία των 349 κοινοτήτων που βρίσκονται στις ελεύθερες μόνο 24: Δέκα στην επαρχία Πάφου, έξι στην επαρχία Λάρνακας, πέντε στη Λευκωσία και τρεις στη Λεμεσό.

Τα πράγματα όμως δεν είναι και τόσο μαύρα όσο φαίνονται μέσα από τους αριθμούς... Υπάρχει πρόοδος και αυτή καταγράφεται μέσα από μικρές και αργές έστω αλλαγές στην κοινωνία μας, που μοιάζει να μεταβάλλεται προς το θετικό σε ό,τι αφορά τη θέση της γυναίκας στην πορεία του χρόνου.

Τη θετική πλευρά των πραγμάτων διαπιστώσαμε και μέσα από τη συζήτηση που είχαμε με τις πέντε από τις έξι γυναίκες κοινοτάρχες της επαρχίας Λάρνακας. Το ενδιαφέρον στοιχείο στην περίπτωση της Λάρνακας είναι πως οι έξι κοινότητες της επαρχίας που έχουν εκλέξει γυναίκες στην προεδρία του κοινοτικού συμβουλίου γειτνιάζουν.

Οι μικρές κοινωνίες, που μάλλον αλληλοεπηρεάζονται μεταξύ τους, έχουν κι έναν κοινό παρονομαστή: τον Σύλλογο Γυναικών Υπαίθρου Λάρνακας, ο οποίος ιδρύθηκε το 2004 από μια μικρή ομάδα γυναικών και σήμερα απαριθμεί 500 μέλη από 22 κοινότητες της ορεινής και ημιορεινής Λάρνακας.

Ο σύλλογος μέσα από πολύπλευρη δράση έχει ενισχύσει με παροχή γνώσεων και έχει ενθαρρύνει τις γυναίκες της επαρχίας κάνοντάς τες να πιστέψουν στις δυνατότητές τους, να ασχοληθούν με την επιχειρηματικότητα και ειδικά την παρασκευή παραδοσιακών αυθεντικών προϊόντων.

Προωθώντας με αυτόν τον τρόπο την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και ταυτόχρονα την ισότητα των δύο φύλων. Σήμερα ο Σύλλογος Γυναικών Υπαίθρου Λάρνακας αναγνωρίζεται ως ένα ισχυρό λόμπι και έχει δημιουργήσει προοπτικές ανάπτυξης στις κοινότητες της επαρχίας.

Δεν αποκλείεται να έχει παίξει τον ρόλο του, χωρίς αυτό να γίνεται αντιληπτό, στην ανατροπή των στερεοτύπων σε ένα πόστο ανδροκρατούμενο, όπως αυτό του προέδρου του κοινοτικού συμβουλίου. Αυτό φυσικά δεν μηδενίζει τον δυναμισμό των έξι γυναικών που, όπως θα δούμε και παρακάτω, με το σπαθί τους κερδίζουν τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη των συγχωριανών τους.

Από αριστερά Δέσπω Χαραλάμπους, Σταυρούλα Βασιλείου, Ελένη Θεοδώρου, Αρετή Μιλτιάδου, Γεωργία Μιχαήλ.

Οι γυναίκες μπορούν καλύτερα

Πολλές φορές περνά απ' το μυαλό το εξής ερώτημα: εάν υπήρχαν περισσότερες γυναίκες σε θέσεις-κλειδιά κι εάν υπήρχε αντιπροσωπευτική εκπροσώπηση του 51% του πληθυσμού που αποτελείται από τις γυναίκες, ο κόσμος μας θα ήταν καλύτερος;

Από τη δική τους εμπειρία, σε επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης, οι πέντε γυναίκες κοινοτάρχες απαντούν θετικά. Είναι η γυναικεία διαίσθηση και η βαθύτερη γυναικεία συναισθηματική λειτουργία που κάνει τα πράγματα να κυλάνε πιο γλυκά...

Με ευαισθησία

Σταυρούλα (Πυργά): "Πιστεύω ότι η προσέγγιση μιας γυναίκας στα προβλήματα της κοινότητας είναι πιο σωστή. Ένας άντρας είναι πιο ψυχρός, ενώ η γυναίκα υιοθετεί έναν ήπιο τρόπο αντιμετώπισης των καταστάσεων".

Δέσπω (Κοφίνου): "Η γυναίκα είναι πιο διαλλακτική. Ο άντρας είναι μαχαίρι! Εσύ θα το πάρεις, θα το φέρεις, θα το δεις πιο σφαιρικά, θα το κάνεις να έρθει πιο μαλακά. Μια γυναίκα κοινοτάρχης διαχειρίζεται την κοινότητα όπως και την οικογένειά της. Με μεγαλύτερη ευαισθησία. Θα ρωτήσει τους χωριανούς, θα τους ακούσει, θα δει τα προβλήματα από την ανθρώπινή τους σκοπιά".

Δυσπιστία

Ένα εξαιρετικά θετικό στοιχείο που προκύπτει από τα λεγόμενά τους είναι πως τα πρώτα στίγματα δυσπιστίας ή υποτίμησης απέναντι σε μία γυναίκα σε πόστο εξουσίας ξεπεράστηκαν με μεγάλη ευκολία. Παρά το γεγονός ότι θα μπορούσε κάποιος να υποπτευθεί ότι σε μια κοινότητα υπάρχουν περισσότερα αρνητικά στερεότυπα λόγω μεγαλύτερου συντηρητισμού των μικρών κοινωνιών.

Ελένη (Χοιροκοιτία): "Αυτό που αντιμετώπισα όταν ανέλαβα την προεδρία της κοινότητας ήταν μια αμφιβολία κατά πόσο θα τα κατάφερνα λόγω ηλικίας. Αυτό που άκουγε κανείς απ' τους παλαιότερους κυρίως ήταν 'μα τι θα καταφέρει η κοπελλούα; Μα μπόρει η κοπελλούα; Μα ξέρει η κοπελλούα'; Όμως τον τελευταίο καιρό βλέπω ότι έχω κερδίσει τον σεβασμό τους γιατί προσπαθώ να είμαι αποτελεσματική".

Δέσπω: "Στην πρώτη μου θητεία εισέπραξα μια επιφύλαξη, κυρίως από άντρες, κατά πόσο μπορούσα να τα καταφέρω. Έβαλα τα όριά μου και τους απέδειξα ότι μπορώ και πλέον έχω τον σεβασμό τους".

Σταυρούλα: "Υποτίμηση δεν ένιωσα. Και αν και πρώτη φορά βγαίνει στην κοινότητα γυναίκα κοινοτάρχης, δείχνουν εμπιστοσύνη και έρχονται να πουν και τον καλό τους λόγο για να με ενισχύουν".

Αρετή (Λάγια): "Εγώ αντιθέτως αποφάσισα να θέσω υποψηφιότητα λόγω πιέσεων ορισμένων συγχωριανών. Το ήθελα φυσικά κι εγώ, για αυτό με αντιμετώπισαν εξ αρχής με εμπιστοσύνη, ενώ σε όλα μου τα βήματα έχω την υποστήριξή τους".

Για όλο το χωριό

Μήπως όμως η εμπιστοσύνη είναι ένα φυσικό επακόλουθο της εκλογής; Σε ψήφισαν, σε εμπιστεύονται.

Σταυρούλα: "Πρέπει όμως να πείσεις και εκείνους που δεν σε ψήφισαν. Πρέπει να νιώσουν ότι δεν τους βλέπεις με διαφορετικό μάτι. Ότι θα ακούσεις το πρόβλημά τους και θα είσαι δίπλα τους πλέον ως κοινοτάρχης όλης της κοινότητας".
Ελένη: "Κακά τα ψέματα ζούμε σε μια μικρές κοινότητες. Ξέρεις περίπου ποιοι σε ψήφισαν και ποιοι όχι. Όμως, μια γυναίκα έχει τη δυνατότητα να τραβήξει τη γραμμή. Στην αρχή εγώ είχα αρκετό κόσμο που δεν με είχε ψηφήσει και μου ζήτησε βοήθεια και τους εξυπηρέτησα αμέσως. Μάλιστα, μετά με έπαιρναν στο τηλέφωνο για να με ευχαριστήσουν λέγοντάς μου ότι δεν το περίμεναν"...

Και η κομματικοποίηση; Ειδικά σε κοινότητες με μικρό πληθυσμό; Ενισχύει την αμφισβήτηση;

Γεωργία: "Δεν είμαστε κομματικοποιημένοι στα χωριά. Κανένας μας δεν κατέβηκε μέσω κάποιου κόμματος. Είμαστε όλοι ανεξάρτητοι. Εγώ είχα ψήφους από όλα τα κόμματα".

Δέσπω: "Αν και στην Κοφίνου υπάρχουν και τα κόμματα που παίζουν κάποιον ρυθμιστικό ρόλο στις εκλογές, ο κόσμος βλέπει τον άνθρωπο. Αυτόν ψηφίζει άλλωστε. Κι εσύ τραβάς μια ευθεία γραμμή και λες τώρα είμαι κοινοτάρχης για όλους. Και για αυτούς που δεν με ψήφισαν και για αυτούς που μου έκαναν πόλεμο. Γιατί είναι και αυτό μες το παιχνίδι".

Αρετή: "Για μένα έγραψαν πολλά στο διαδίκτυο πριν από τις εκλογές. Εγώ δεν αντέδρασα, προσπάθησα να τους δείξω πως θα είμαι κοινοτάρχης για όλους και όταν είδαν την αντιμετώπισή μου κατάλαβαν το λάθος τους και οι ίδιοι από μόνοι τους έσβησαν όσα είχαν γράψει".

Ό,τι κι ένας άντρας

Είναι αποδεδειγμένο πως μια γυναίκα σε οποιοδήποτε πόστο θα πρέπει να δουλέψει πιο σκληρά για να αποδείξει ότι μπορεί να καταφέρει ό,τι κι ένας άντρας.

Σταυρούλα: "Είμαι αρκετά δυναμική. Δεν μπορώ να πω ότι υπάρχει δουλειά που μπορεί να την κάνει άντρας και να μην μπορώ εγώ. Τελευταίως βρέθηκε ένα βλήμα στο πεδίο βολής. Δεν σκέφτηκα καθόλου ότι εγώ είμαι γυναίκα και πού να τρέχω... Πάντα στην πρώτη γραμμή. Κι αν χρειάζεται να έρθω σε αντιπαράθεση με κάποιον, δεν θα σκεφτώ ότι είμαι γυναίκα. Εκεί που έχω δίκαιο θα κτυπήσω και το χέρι μου στο τραπέζι και θα πω έτσι πρέπει να γίνει γιατί η κοινότητα αυτό θέλει".

Γεωργία (Ζύγι): "Ούτε κι εγώ έχω αντιμετωπίσει προκατάληψη επειδή είμαι γυναίκα. Και αν υπήρξε ξεπεράστηκε. Συμφωνώ πως από μας εξαρτάται, με τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τις καταστάσεις να στείλουμε το μήνυμα ότι μπορούμε. Και είμαστε σε όλα μέσα. Όταν ξέσπασε η φωτιά στο Βασιλικό, ήμουν η πρώτη που πήγα εκεί και η τελευταία που έφυγα στις τέσσερις τα ξημερώματα μέχρι να σιγουρευτώ ότι σβήστηκε η φωτιά και ότι τα χωριά μας δεν κινδυνεύουν".

Χάρη απ' τον Θεό

Οι γυναίκες, μας λένε οι κοινοτάρχες, έχουν κι ένα μεγάλο πλεονέκτημα έναντι των αντρών...

Δέσπω: "Μια γυναίκα μπορεί να λειτουργεί σε τέσσερα διαφορετικά πόστα, ενώ ένας άντρας να μην το καταφέρνει. Το έχουμε αυτό το προτέρημα. Είναι χάρη από τον Θεό". (γέλια)

Γεωργία: "Οι γυναίκες είμαστε πολλά πράγματα σε ένα: είμαστε μάνες, σύζυγοι, είμαστε νοικοκυρές, μαγείρισσες και γιατί όχι κοινοτάρχες. Αυτό μόνο οι γυναίκες μπορούν να το καταφέρουν. Οι άντρες μπλοκάρονται όταν κληθούν να κάνουν πολλά πράγματα μαζί".

Ελένη: "Το δικό μου σλόγκαν είναι πως οι γυναίκες είμαστε ένα ανθρώπινο πολυμίξερ". (γέλια)

Η μεταρρύθμιση

Και οι έξι κοινοτάρχες της επαρχίας Λάρνακας (η έκτη είναι η Μαρία Γεωργίου της κοινότητας Μαρί, που διανύει τη δεύτερη θητεία της και δεν κατέστη δυνατόν να βρίσκεται στη συνάντησή μας) είναι υπέρ της μεταρρύθμισής της.

Πιστεύουν ότι η συμπλεγματοποίηση υπηρεσιών, όπως προωθείται, θα δημιουργήσει οικονομίες κλίμακας στις κοινότητες και θα δώσει μεγαλύτερη ευελιξία. Βλέπουν συμπλεγματοποίηση της υπηρεσίας σκυβάλων, των λογιστικών, του σαρώθρου, της αγοράς τεχνικών υπηρεσιών και της δημιουργίας μιας κοινής υπηρεσίας για διαχείριση των αδέσποτων σκύλων. Διαφωνούν με τη δημιουργία κεντρικών δήμων στους οποίους να υπάγονται οι κοινότητες, διότι κάτι τέτοιο θα ήταν σε βάρος των κοινοτήτων και ειδικότερα των μικρών και θα τις εξάλειφε από τον χάρτη.

Ελένη Θεοδώρου, Χοιροκοιτία: Είναι η μικρότερη σε ηλικία κοινοτάρχης. Διεκδίκησε τη θέση για να στείλει το μήνυμα της αλλαγής, της φρεσκάδας και της εξωστρέφειας. Στοιχεία που δίνουν ώθηση στους νέους να στηριχθούν στην κοινότητα και να κάνουν τα δικά τους βήματα. Στόχος της η ανάπλαση της πλατείας, η δημιουργία ενός γηπέδου για αθλοπαιδιές, η δημιουργία ενός μικρού μουσείου για να δώσει ζωή στον πυρήνα του χωριού, η δημιουργία αγροτουριστικών καταλυμάτων.

Γεωργία Μιχαήλ, Ζύγι: Ασχολήθηκε με τα κοινά από νεαρή ηλικία. Διετέλεσε μέλος του κοινοτικού συμβουλίου την προηγούμενη θητεία, αλλά διαπίστωνε μια στασιμότητα. Στόχος να φέρει νέες ιδέες και ανάπτυξη και να ανατρέψει την εικόνα ότι το Ζύγι προσφέρει μόνο φρέσκο ψάρι στον επισκέπτη. Γίνεται προσπάθεια να δημιουργηθεί μια οργανωμένη παραλία. Στα σκαριά σχέδια για παραθαλάσσιο γραμμικό πάρκο, που θα δώσει πνοή και θα συνδέσει την παραλία δεξιά και αριστερά του αλιευτικού καταφυγίου.

Δέσπω Χαραλάμπους, Κοφίνου: Είναι η δεύτερή της θητεία στο προσφυγικό χωριό που φιλοξενεί πρόσφυγες από 78 κοινότητες. Ανέλαβε σε μια δύσκολη περίοδο οικονομικής στενότητας. Έτσι, η προσπάθειά της διοχετεύτηκε σε μικρά οικονομικά έργα και στην παροχή ηθικής στήριξης στους συγχωριανούς. Η Κοφίνου είναι το κέντρο τριών πόλεων και έχει ανάγκη να αναπτυχθεί οικιστικά και βιοτεχνικά, ωστόσο δεν υπάρχει διαθέσιμη γη. Η προσπάθεια στρέφεται στην παραχώρηση κρατικής γης για στέγαση 40 νέων οικογενειών.

Σταυρούλα Βασιλείου, Πυργά: Καταπιάστηκε από μικρή με τα κοινά. Ήταν μέλος του προηγούμενου κοινοτικού συμβουλίου. Δούλεψε, πήρε εικόνα και όταν ήρθε η ώρα διεκδίκησε. Στρέφει τις προσπάθειές της στην ανάπτυξη του βιοτικού επιπέδου των συγχωριανών της. Στα σχέδια η ανάπλαση της πλατείας, ένα έργο που προωθείται, η δημιουργία ενός γραμμικού πάρκου κατά μήκος του ποταμού που διασχίζει την κοινότητα, μια όμορφη καταπράσινη διαδρομή, όπως λέει, όπου στο τέλος θα γίνει ένα αμφιθέατρο.

Αρετή Μιλτιάδου, Λάγια: Το ορεινό χωριό των 20 μόνιμων κατοίκων είχε ανάγκη από αλλαγή και θέλησε να γίνει ο πυρήνας της. Τα καλοκαίρια και τα Σαββατοκύριακα ο πληθυσμός πολλαπλασιάζεται, για αυτό χρειάζονται έργα που θα δώσουν χαρακτήρα και ζωή. Όπως η δημιουργία πάρκου, έργο που προωθείται, λιθόστρωτου στον δρόμο που οδηγεί στην εκκλησία, μονοπατιού της φύσης και η αναπαλαίωση δύο αιθουσών του κοινοτικού συμβουλίου που θα λειτουργήσουν ως παιδότοπος και ιατρείο.