Σε κλοιό τσιμέντου η Λεμεσός λόγω... ανάπτυξης

Δύο πανύψηλοι πύργοι θα κρύψουν διά παντός τη θέα από την ακρόπολη της Αμαθούντας εάν ευοδωθούν τα σχέδια εταιρείας ρωσικών συμφερόντων για την αξιοποίηση τεμαχίων της εντός των ορίων της δυτικής νεκρόπολης της αρχαίας πολιτείας, στη ζώνη προστασίας του Πίνακα Β του Τμήματος Αρχαιοτήτων. Μετά από έναν και πλέον χρόνο εντατικών διερευνητικών ανασκαφών, ολοκληρώνεται σε έναν περίπου μήνα το έργο των αρχαιολόγων, οι οποίοι αποκάλυψαν νέα θραύσματα της Ιστορίας μας. Στα δύο τεμάχια της ανάπτυξης το Τμήμα Αρχαιοτήτων ανέσκαψε δεκαπέντε κτιστούς και λαξευτούς τάφους, που χρονολογούνται από την Αρχαϊκή μέχρι τη Ρωμαϊκή Περίοδο, κατά μήκος της αρχαίας οδού. Προβληματισμούς εκφράζει στον «Π» η διευθύντρια του τμήματος Μαρίνα Σολομίδου-Ιερωνυμίδου για το ύψος των κτηρίων που θα κρύψουν διά παντός τη δύση του ηλίου από το αρχαίο βασίλειο.

Όπως υπέδειξε, οι απόψεις του Τμήματος Αρχαιοτήτων θα κατατεθούν όταν ολοκληρωθούν οι ανασκαφές. «Το θέμα του ύψους είναι σίγουρα κάτι που με προβληματίζει», ανάφερε η διευθύντρια, προσθέτοντας ότι «θα καταθέσω τους προβληματισμούς μου αυτούς όταν έρθει η ώρα, στο πλαίσιο της διαδικασίας που ακολουθεί, ενώπιον του Τμήματος Πολεοδομίας». Όπως επισήμανε η κυρία Ιερωνυμίδου, η συνεργασία με την κατασκευάστρια εταιρεία είναι άψογη, προσθέτοντας ότι έγινε τροποποίηση των σχεδίων, ώστε να μείνει ελεύθερο ένα μεγάλο κομμάτι για τις αρχαιότητες. Η Μαρίνα Ιερωνυμίδου υπογράμμισε ότι ο χώρος δεν θα αποδεσμευτεί και δεν θα δοθεί καμία έγκριση από το τμήμα για χορήγηση πολεοδομικής άδειας, προτού ολοκληρωθεί η ανασκαφή.

Η ανασκαφή

Η μεγαλύτερη συγκέντρωση αρχαίων τάφων, όπως ανάφερε στον «Π» ο υπεύθυνος της ανασκαφής Γιάννης Βιολάρης, παρατηρείται στο νότιο τμήμα της ανάπτυξης κατά μήκος του αρχαίου δρόμου που ένωνε την Αμαθούντα με το Κούριο. Συνολικά εντοπίστηκαν 15 τάφοι διαφόρων τύπων, όπως κτιστοί, λαξευτοί στο φυσικό πέτρωμα και συνδυασμός των δύο. Να σημειωθεί ότι οι τάφοι που θεωρείται σκόπιμο να διατηρηθούν είναι μόνο οι κτιστοί. Οι πλείστοι τάφοι που αποκαλύφθηκαν, υπέδειξε ο κύριος Βιολάρης, εκτός από δύο, είναι συλημένοι. Είχαμε, πρόσθεσε, την ευκαιρία να μελετήσουμε για πρώτη φορά ένα ενιαίο τμήμα της δυτικής νεκρόπολης, θέματα οργάνωσης των νεκροταφείων, ταφικές πρακτικές, αλλά και τους διάφορους τύπους τάφων.

Πράσινο από το Τμήμα Περιβάλλοντος

Το έργο έλαβε ήδη τη συγκατάθεση του Τμήματος Περιβάλλοντος για έκδοση πολεοδομικής άδειας. Αφορά μεγάλης κλίμακας ανάπτυξη που περιλαμβάνει την ανέγερση 25όροφου πύργου ύψους 109,5 μέτρων στο νοτιοδυτικό τμήμα του χώρου με καταστήματα στο ισόγειο κτήριο, καθώς και την ανέγερση 16όροφου πύργου ύψους 73 μέτρων στο νοτιοανατολικό τμήμα του χώρου ανάπτυξης, με εστιατόριο στο ισόγειο του κτηρίου, υπόγειο χώρο στάθμευσης δύο επιπέδων με 313 χώρους, ιδιωτικό χώρο πρασίνου για του ενοίκους, κοινόχρηστη πλατεία ανοικτή για το κοινό, χώρο ανάδειξης των αρχαιολογικών ευρημάτων που έχουν εντοπιστεί στο νότιο τμήμα του χώρου και πισίνες για ιδιωτική χρήση από του ενοίκους των ρετιρέ στις οροφές των πύργων.

Τριάντα τέσσερις ορόφοι

Το συνολικό εμβαδό του τεμαχίου του χώρου ανάπτυξης ανέρχεται σε 23.506 τετραγωνικά μέτρα, ενώ το δομήσιμο εμβαδόν της προτεινόμενης ανάπτυξης ανέρχεται σε 16.924 τετραγωνικά μέτρα. Στο πλαίσιο της υλοποίησης της ανάπτυξης θα παραχωρηθούν δύο δρόμοι για δημόσια χρήση νοτιοανατολικά και βόρεια του έργου. Ωστόσο να σημειωθεί ότι η τροποποιημένη αίτηση χορήγησης πολεοδομικής άδειας για το έργο προβλέπει, εκτός από αλλαγή της επωνυμίας του από «Marco Polo» σε «Infinity Towers», ακόμη περισσότερους ορόφους, 34 συγκεκριμένα για τον ψηλό πύργο και 27 για τον μικρό. Πάντως στη μακέτα του έργου που εξασφαλίσαμε δεν διακρίνεται οποιαδήποτε πρόνοια για διατήρηση αρχαιοτήτων.

Σε κλοιό τσιμέντου

Ο τσιμεντένιος κλοιός γύρω από την αρχαία Αμαθούντα σφίγγει ασφυκτικά. Ο ζωτικός χώρος γύρω από το σπουδαίο βασίλειο της αρχαιότητας συρρικνώνεται, καθώς διαφόρων ειδών οικοδομές καταβροχθίζουν κάθε διαθέσιμο τετραγωνικό μέτρο. Εξάλλου, η περιοχή είναι ελκυστικός χώρος διαμονής για Κύπριους, αλλά κυρίως ξένους εκατομμυριούχους. Πάνω στους αρχαίους τάφους των δύο νεκροπόλεων, που δεν κρίνονται σημαντικοί για να διατηρηθούν, ανεγείρονται αδιάκοπα πολυτελείς επαύλεις και εσχάτως πολυώροφα κτήρια που κρύβουν τον ήλιο από τα λαμπρά ερείπια. Στο Δασούδι της Αγίας Βαρβάρας αποκόπηκαν δεκάδες ευκάλυπτοι για την κατασκευή μεγάλου ξενοδοχειακού συγκροτήματος και στρώματα ιστορίας έχουν θαφτεί κάτω από όγκους τσιμέντου. Ασφυκτιώντας ανάμεσα στους ψηλούς τοίχους πολυτελών κατοικιών, κείτεται μια συστάδα τάφων που χρονολογούνται από τη Γεωμετρική Περίοδο και θεωρούνται οι πρωιμότεροι κτιστοί τάφοι των ιστορικών χρόνων στην Κύπρο. Ένα στέγαστρο που κατασκευάστηκε με έξοδα της εταιρείας προστατεύει τα ευρήματα από τις καιρικές συνθήκες. Ανηφορίζοντας στην Ανατολική Νεκρόπολη, βρίσκονται τα ερείπια μιας πρωτοχριστιανικής βασιλικής, σχεδόν κρυμμένη μεταξύ ενός ξενοδοχείου και επαύλεων.