Ένα βιβλίο για τη συμμετοχή των Κυπρίων στον Β' Παγκόσμιο

Στο βιβλίο της Αναστασία Γιάγκου που κυκλοφόρησε το 2011 και έχει τίτλο «Cyprus in World War II: Politics and Conflict in the Eastern Mediterranean» (Η Κύπρος στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο: Πολιτική και Σύγκρουση στην Ανατολική Μεσόγειο), σκιαγραφεί τις συνθήκες της εποχής...

Όπως αναφέρει η ίδια σε συνέντευξή της, τη δεκαετία του '30, εξαιτίας της παλμεροκρατίας, είχαμε σε μεγάλο βαθμό λογοκρισία στον Τύπο. «Δεν υπήρχε η ελευθερία της έκφρασης και είναι αυτή ακριβώς η σημασία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και για την Κύπρο. Γατί το '39, τα πάντα αλλάζουν. Μετά το '31 και την καταστολή των Οκτωβριανών, επικρατεί στο νησί ένα ανελεύθερο καθεστώς: δεν υπάρχουν κόμματα, καταργείται το νομοθετικό συμβούλιο, το Κομουνιστικό Κόμμα Κύπρου το οποίο ιδρύθηκε το '26 βγαίνει εκτός νόμου το '33, υπάρχει λογοκρισία στον Τύπο, απαγόρευση συναθροίσεων... Το '39, όταν ξεσπά ο πόλεμος στην Ευρώπη, οι Βρετανοί καλούν τους Κύπριους να βοηθήσουν στον συμμαχικό πόλεμο. Έναν πόλεμο για δημοκρατία και ελευθερία. Επομένως, μέσα σε αυτή την κατάσταση που δημιουργούν οι συνθήκες του πολέμου, οι Βρετανοί προσπαθούν να βοηθήσουν την επιστροφή σε ένα πιο φιλελεύθερο καθεστώς - αν και εξαιρετικά περιορισμένο».

Όσον αφορά στα κίνητρα των Κυπρίων η συγγραφέας αναφέρει: «Ένα βασικό κίνητρο που μπορούμε να αναφέρουμε κατ' αρχάς είναι το ότι οι εθελοντές στον βρετανικό στρατό πληρώνονταν. Έτσι, ήταν ένα καλό μέσο για κάποιον που ήθελε να βοηθήσει την οικογένειά του. Πολλοί νέοι ήθελαν να δουν τον κόσμο. Όσο προχωρούσε ο πόλεμος, ειδικότερα μετά τον Οκτώβρη του '40 όταν η Ιταλία εισέβαλε στην Ελλάδα και είχαμε την είσοδο της Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό της Βρετανίας, οι Κύπριοι κατετάγησαν μαζικά για να βοηθήσουν την Ελλάδα. Και είναι σημαντικό εδώ να αναφέρουμε ότι, αμέσως μετά την είσοδο της Ελλάδας στον πόλεμο, οι Κύπριοι προσπάθησαν να καταταγούν στις ελληνικές δυνάμεις. Προσπάθεια η οποία συντονίστηκε από τον τοποτηρητή τότε του αρχιεπισκοπικού θρόνου Λεόντιο. Αυτή η κατάσταση ήταν δύσκολη για τους Βρετανούς, όταν οι Κύπριοι προτιμούσαν να εγγραφούν στις ελληνικές δυνάμεις, όπου δεν θα πληρώνονταν, παρά στις βρετανικές δυνάμεις του Κυπριακού Συντάγματος, όπου υπήρχε μισθός. Επικρατούσε δηλαδή το εθνικό συναίσθημα. Με διάφορους τρόπους τους οποίους αναλύω στο βιβλίο, οι Βρετανοί κατάφεραν να μην επιτρέψουν κάτι τέτοιο και να οδηγήσουν τους Κύπριους που ήθελαν να βοηθήσουν την Ελλάδα να καταταγούν στο Κυπριακό Σύνταγμα, το οποίο ήταν μέρος του Βρετανικού Στρατού».