Ευρωβαρόμετρο: Αλλού η Ευρώπη, αλλού οι Κύπριοι

Μόλις το 35% των πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας θεωρούν τη συμμετοχή της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση κάτι καλό, με το ποσοστό αυτό μάλιστα, σύμφωνα με το τελευταίο Ευρωβαρόμετρο που διενεργήθηκε για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (23/09-2/10/2017), να καταγράφει πτώση 10%, τη μεγαλύτερη μεταξύ των 28 κρατών μελών από το προηγούμενο Ευρωβαρόμετρο (18-27/3/2017). Πρόκειται για μια αρνητική πρωτιά για τη χώρα μας, την ώρα που ο μ.ο. των «28» εκτιμούν, σε ποσοστό 57%, ως κάτι θετικό την ένταξη της χώρας τους στην ΕΕ. Την ίδια ώρα, ενώ οι Ευρωπαίοι στο σύνολό τους εκτιμούν ότι η χώρα τους έχει ωφεληθεί με ποσοστό 64% (αυξημένο κατά 4% συγκριτικά με το 2016) ως μέλος της ΕΕ, η Κύπρος κατατάσσεται δεύτερη από το τέλος με 45% (η πρώτη είναι η Ιταλία με 39%).

Στη βάση των πιο πάνω, αν κάτι πρέπει να τονιστεί είναι ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων από την Κύπρο δεν απαντά αρνητικά για τη συμμετοχή της χώρας μας στην ΕΕ αλλά αδιάφορα (45% «ούτε κάτι καλό, ούτε κάτι κακό», την ώρα που μόλις 19% απαντούν «κάτι κακό»). Η αδιαφορία αυτή είναι που πρέπει συνεπώς να προβληματίσει τόσο την κυβέρνηση όσο και τα κόμματα και τους ευρωβουλευτές τους. Εκ των οποίων ουδείς, παρότι έχουν παρέλθει ήδη πέντε μέρες από τη δημοσιοποίηση του Ευρωβαρομέτρου, μπήκε στον κόπο να εκδώσει έστω μια ανακοίνωση, να προβεί έστω σε μια δήλωση. Αν όχι για την αρνητική πρωτιά της χώρας μας στα πιο πάνω ερωτήματα, στο γεγονός ότι από τα 28 κράτη μέλη, οι πολίτες της ΚΔ κατατάσσουν την Κύπρο στην τρίτη θέση από το τέλος στο ερώτημα κατά πόσον η άποψή τους μετρά στη ίδιά τους τη χώρα. Συγκεκριμένα, με ποσοστό 67% διαφωνούν ότι η άποψή τους μετρά στη χώρα τους, με το ποσοστό να αυξάνεται κατά 2% από τον περασμένο Μάρτιο. Μόλις δε το 30% θεωρεί ότι η άποψή του μετρά στην Κύπρο! Αξίζει να σημειωθεί ότι η δημοσιοποίηση του Ευρωβαρόμετρου συνέπεσε χρονικά με επισκέψεις υποψήφιων Προέδρων στις Βρυξέλλες για να λάβουν στήριξη από την ευρωπαϊκή τους οικογένεια…

Προσδοκίες και άγνοια

Ο Jaume Duch Guillot, εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και γενικός διευθυντής Επικοινωνίας, μιλώντας σε ομάδα Κυπρίων δημοσιογράφων που συμμετείχαν στο σεμινάριο για το μέλλον της Ευρώπης που διοργάνωσαν την περασμένη βδομάδα από κοινού η Κομισιόν και η Ευρωβουλή στις Βρυξέλλες, αναλύοντας τα αποτελέσματα του Ευρωβαρόμετρου για τη χώρα μας εκτίμησε ότι «ίσως έχετε υψηλές προσδοκίες» σε σχέση με το Κυπριακό. Την ίδια ώρα που ο πρόεδρος του ΕΚ, Αντόνιο Ταγιάνι, σχολιάζοντας το Ευρωβαρόμετρο, λαμβάνοντας υπόψη τα συνολικά ποσοστά των κρατών μελών, έκανε λόγο για «θετικά και ενθαρρυντικά αποτελέσματα».

Στη βάση των πιο πάνω προκύπτει πως οι μεγάλες προσδοκίες που δημιουργήθηκαν από την τότε πολιτική ηγεσία στους Κύπριους πολίτες όσον αφορά το Κυπριακό, με την ένταξη της χώρας μας στην ΕΕ το 2004, εξαργυρώνονται και στο τελευταίο Ευρωβαρόμετρο, όπως εξαργυρώνεται και η άγνοια τους για όλους τους άλλους τομείς από τους οποίους επωφελούνται άμεσα ή έμμεσα, παρότι πέρασαν 13 χρόνια. Πηγές από το Ευρωκοινοβούλιο σημειώνουν στον «Π» πως στην Κύπρο η Ευρωπαϊκή Ένωση μπαίνει μπροστά όταν προβάλλεται κάτι αρνητικό (π.χ. μνημόνιο), αλλά τα οφέλη της τα επωφελείται η εκάστοτε κυβέρνηση.

Τρανό παράδειγμα οι πρόσφατες εξαγγελίες του Προέδρου Αναστασίαδη εκατοντάδων εκατ. ευρώ, στις οποίες ωστόσο πέρασε - στα ψιλά γράμματα- ότι αρκετά από αυτά τα έργα είναι συγχρηματοδοτούμενα με την ΕΕ. Δέον να σημειωθεί πως, από τις κεφαλαιουχικές δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για το 2017, τη μερίδα του λέοντος, κατέχουν τα συγχρηματοδοτούμενα από κοινοτικούς πόρους έργα με προϋπολογισμό 140,1 εκατ. ευρώ.

Την ίδια ώρα πηγή του Ευρωκοινοβουλίου εξηγεί στον «Π» ότι υπάρχουν και μεγάλα οφέλη από την ένταξη στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια που δεν υπολογίζονται σε χρήματα (ελεύθερη διακίνηση, απαλλαγή από δασμούς, δωρεάν φοίτηση, αγορά εργασίας κ.λπ.) και τα οποία τα προσλαμβάνουμε πλέον ως δεδομένα χωρίς να τα αποδίδουμε στην ιδιότητα μας ως μέλους της ΕΕ. Κάτι που έμαθαν με σκληρό τρόπο στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ανάμεσα σε αυτά και το αίσθημα ή και πολιτικό γεγονός ότι ανήκουμε σε μια μεγάλη πολιτική οικογένεια, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει σε επίπεδο ασφάλειας ή προάσπισης κυριαρχικών συμφερόντων (όχι σίγουρα τετελεσμένων της εισβολής που προηγήθηκαν της ένταξης). Επίσης, και τη μέχρι σήμερα «καταφρονημένη» από τους πολίτες εξάλειψη των χρεώσεων roaming για τηλεφωνήματα στο εξωτερικό.

Πώς επωφελείται η Κύπρος

Η Κύπρος είναι από τις χώρες της ΕΕ που παίρνουν από την ΕΕ όσα περίπου συνεισφέρει (2015: έλαβε 203 εκατ. ευρώ και συνεισέφερε 212 εκατ). Αρκούν μόνο πρόσφατα παραδείγματα για να αντιληφθούν οι πολίτες πώς η Κύπρος αξιοποιεί κοινοτικά κονδύλια.

• Ο υπουργός Ενέργειας ανακοίνωσε πρόσφατα πως το υπουργείο του συνεχίζει να υλοποιεί προγράμματα ενίσχυσης των επιχειρήσεων, έχοντας εξασφαλίσει για την προγραμματική περίοδο 2014-2020 κονδύλια για συγχρηματοδοτούμενα σχέδια χορηγιών ύψους 128 εκατ. ευρώ.


• Σύμφωνα με τον διευθυντή Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων στη ΓΔ ΕΠΣΑ Κώστα Ιακώβου, ενώ για την προγραμματική περίοδο 2014-2020 προορίζονταν για την πόλη της Πάφου 15 εκατ. ευρώ από συγχρηματοδοτούμενα έργα, τα έργα που έχουν μέχρι τώρα ωριμάσει φτάνουν τα 28 εκατ. Σημαντικό μοχλό πίεσης φαίνεται να έχει αποτελέσει και ο θεσμός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης «Πάφος2017», ωστόσο φαίνεται ότι αυτή η δυναμική συνεχίζεται και μετά τη λήξη του εξαμήνου.


• Μετά από επικρίσεις αντιπολιτευόμενων κομμάτων για προεκλογικούς μποναμάδες με την εξαγγελία σχεδίου Ένταξης Ατόμων με Σοβαρές Αναπηρίες σε Προγράμματα Υποστηριζόμενης Διαβίωσης και τη δημιουργία του πρώτου Κέντρου Πολυθεματικής Αξιολόγησης και Παρέμβασης για τον Αυτισμό, η υπουργός Εργασίας δήλωσε πως «τα μέτρα αυτά, αλλά και τα υπόλοιπα μέτρα που ετοιμάστηκαν με την καθοδήγηση του Προέδρου της Δημοκρατίας και έχουν εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο, είναι κατά βάση συγχρηματοδοτούμενα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και έτσι υπάρχει πλήρης αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων, ενώ περιλαμβάνονται στους προϋπολογισμούς 2018».

Στο μεταξύ, κατά την προηγούμενη προγραμματική περίοδο, και μέχρι το τέλος του 2015, απορροφήθηκαν από κοινοτικούς πόρους πέραν των 65 εκατ. ευρώ για υλοποίηση έργων, που έχουν να κάνουν με τη μετανάστευση, την ένταξη, το άσυλο, τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της Δημοκρατίας. Στη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020, σύμφωνα με δηλώσεις του ΥΠΕΣ, οι ευρωπαϊκοί πόροι στην Κύπρο είναι αυξημένοι κατά 25%, και αγγίζουν τα 82 εκατ. ευρώ που αξιοποιούνται για την υλοποίηση έργων στη βάση δύο εθνικών προγραμμάτων: Το πρώτο πρόγραμμα αφορά θέματα που σχετίζονται με το άσυλο και την υποδοχή, τη μετανάστευση, την ένταξη στην τοπική κοινωνία και τις επιστροφές υπηκόων Τρίτων Χωρών στις χώρες προέλευσής τους και το δεύτερο σχετίζεται με την εσωτερική ασφάλεια, την επιτήρηση των εξωτερικών συνόρων, την αποτελεσματικότερη διαχείριση της έκδοσης θεωρήσεων, την προετοιμασία της Κύπρου για ένταξη στον χώρο του Σένγκεν, την πρόληψη και καταπολέμηση του διασυνοριακού και οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας, καθώς και στη διαχείριση κρίσεων.

Τι επιθυμούν οι Κύπριοι

Πιο σημαντικό ρόλο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Στα θέματα που οι Κύπριοι θεωρούν ότι η χώρα τους έχει επωφεληθεί από τη συμμετοχή της στην ΕΕ, ως πρώτο έρχεται στο Ευρωβαρόμετρο «η συμβολή της ΕΕ στη διατήρηση της ειρήνης και της ενίσχυσης της ασφάλειας» και ακολουθούν «η συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη» και «η ενίσχυση της φωνής των Κυπρίων ανά τον κόσμο». Θετική άποψη για το ΕΚ, αλλά και περαιτέρω προσδοκίες για τη δράση του παρουσιάζονται να έχουν ευρύτερα οι Ευρωπαίοι. Συγκεκριμένα, οι Ευρωπαίοι πιστεύουν πως το ΕΚ πρέπει να υποστηρίξει δράσεις για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (41%), της τρομοκρατίας (41%) και της ανεργίας στους νέους (31%). Η ιεράρχηση αυτή για τους Κύπριους πολίτες έχει ως εξής: καταπολέμηση της ανεργίας στους νέους (61%), η αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (51%), η καταπολέμηση της τρομοκρατίας (37%) και η ανάπτυξη νέων τρόπων για την ενίσχυση της οικονομίας και της ανάπτυξης (28%).

Όσον αφορά τις αξίες που κατά προτεραιότητα πρέπει να υπερασπισθεί το ΕΚ, οι Κύπριοι κατατάσσουν ως πρώτη την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά 78% (56% ο μέσος όρος σε ευρωπαϊκό επίπεδο) και την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών κατά 37% (28% ο μέσος όρος). Γενικά, το 33% των Ευρωπαίων έχουν θετική εικόνα για το ΕΚ (27% για τους Κύπριους) έναντι 21% που καταλαμβάνουν οι απαντήσεις για «αρνητική εικόνα» (18% για τους Κύπριους).

• Στην έρευνα του«Parlemeter 2017» πήραν μέρος μέσω προσωπικής συνέντευξης 27.881 Ευρωπαίοι, ηλικίας άνω των 15, από τα 28 κράτη μέλη, από τις 23 Σεπτεμβρίου έως τις 2 Οκτωβρίου 2017. Από την Κύπρο οι συμμετέχοντες ήταν 501.
  

Δείξε μου τους νομοθέτες σου…

Η απόσταση των Κυπρίων από την Ευρώπη, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωκοινοβούλιο δεν συναντάται μόνο στον Ευρωβαρόμετρο. Συναντάται και στις λιγοστές γνώσεις των ίδιων των νομοθετών μας, η πλειοψηφία των οποίων δεν είναι σε θέση να διαχωρίσει τον Κανονισμό (δεσμευτική νομοθετική πράξη με υποχρεωτική εφαρμογή σε όλες τις χώρες της ΕΕ) από την Οδηγία (νομοθετική πράξη που ορίζει έναν στόχο τον οποίο πρέπει να επιτύχουν όλες οι χώρες της ΕΕ. Ωστόσο, εναπόκειται σε κάθε χώρα να θεσπίσει τους δικούς της νόμους για την επίτευξη των στόχων αυτών). Η υιοθέτηση των Οδηγιών σημειωτέον έχουν υποχρεωτικό χρονικό ορίζοντα, εξ ου και οι βουλευτές πότε με δική τους ευθύνη και πότε με ευθύνη της εκτελεστικής εξουσίας και της Νομικής Υπηρεσίας τις θυμούνται και σπεύδουν να περάσουν νομοσχέδια άρον - άρον υπό τον φόβο επιβολής προστίμων.