Σοκ από παραδοχές γυναικολόγων: Περισσότερες εκτρώσεις παρά γεννήσεις

Στοιχεία αβάστακτης ελαφρότητας και συντηρητισμού, αν όχι στοιχεία υπανάπτυξης και καθυστέρησης, αποπνέει μια κοινωνία η οποία εξακολουθεί να ποινικοποιεί την απόφαση μίας γυναίκας ή και ενός ζευγαριού να μην φέρει στον κόσμο ένα παιδί από μία εγκυμοσύνη που έγινε κατά λάθος και δεν είναι επιθυμητή.

Ειδικά όταν η αίσθηση που αποκομίζουν γυναικολόγοι και μαιευτήρες με τους οποίους μίλησε ο «Π» είναι πως γίνονται περισσότερες εκτρώσεις στον τόπο μας παρά γεννήσεις κάθε χρόνο! Δηλαδή, πάνω από εννέα χιλιάδες αμβλώσεις. Κάποιες από αυτές παράνομες, πολλές άλλες συμβαδίζουν με το γράμμα του νόμου, ο οποίος επιτρέπει τις εκτρώσεις όταν υπάρχει σύμφωνη γνώμη δύο γυναικολόγων που πιστοποιούν ότι μία εγκυμοσύνη θέτει σε κίνδυνο την ψυχοσωματική υγεία της εγκύου. Κάτι που, όπως γυναικολόγοι μας είπαν, δεν είναι δύσκολο να εξασφαλιστεί… «Στον νόμο χωρούν εκπτώσεις. Γιατί λοιπόν να το κάνεις παράνομα, όταν εύκολα μπορείς να το κάνεις νόμιμα;», μας είπε γυναικολόγος, περιγράφοντας την κατάσταση που επικρατεί στην Κύπρο.

Είναι προφανές ότι ζούμε σε μια κοινωνία που δήθεν διαφυλάσσει τις αρχές της με περίσκεψη και μέτρο, αλλά που στην πραγματικότητα αυτό που πράττει με την ποινικοποίηση της έκτρωσης, πέραν του ότι απαλείφει διαμιάς την ελεύθερη βούληση, εκθέτει τον γυναικείο πληθυσμό σε σοβαρούς κινδύνους.

Γυναικολόγος μας είπε το εξής και σοκάρει με τα λόγια του: «Η ανυπαρξία ενός σύγχρονου νόμου για τις αμβλώσεις εγκυμονεί καθημερινώς κινδύνους να χαθεί μια ζωή. Όλα πηγάζουν από την εγκληματική ανοχή του νομοθετικού σώματος».

Παίρνουν φάρμακα

Πέραν του ότι μπορεί μία γυναίκα, μέσα στην απόγνωσή της για μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και λόγω της ποινικοποίησης των εκτρώσεων, να πέσει στα χέρια τσαρλατάνων, θέτοντας σε κίνδυνο την ίδια τη ζωή της, υπάρχουν περιπτώσεις που γυναίκες για να μπορέσουν να πάνε στον γιατρό τους και να υποβληθούν νόμιμα σε έκτρωση χρησιμοποιούν ενδοκολπικά σκευάσματα, που π.χ. χρησιμοποιούνται ως θεραπευτική αγωγή για τον καρκίνο, και έμμεσα προκαλούν αποβολή ή απειλούμενη αποβολή, δηλαδή αιμορραγία, με ό,τι αυτό σημαίνει για τη ζωή μιας γυναίκας. Επίσης καταναλώνουν άσχετα φάρμακα για διάφορες παθήσεις, που δεν ενδείκνυνται σε εγκυμοσύνη, «υποχρεώνοντας» τον γιατρό να προχωρήσει με την έκτρωση.

Στη διεθνή αγορά κυκλοφορούν ειδικά σκευάσματα τα οποία αν χορηγηθούν στην αρχή μίας εγκυμοσύνης προκαλούν αποβολή. Στην ΚΔ τέτοιου είδους φάρμακα δεν έχουν άδεια κυκλοφορίας. Πληροφορίες, ωστόσο, από διάφορες πηγές δεν διαψεύδουν ότι υπάρχουν γυναίκες που τα προμηθεύονται από τα κατεχόμενα ή τα φέρνουν από το εξωτερικό. Και πάλι όμως, όσες τα καταναλώνουν χωρίς ιατρική γνωμάτευση εκθέτουν σε κινδύνους τη ζωή τους.

Θλίψη, ενοχές, φόβος

Σύμφωνα με γυναικολόγους, ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών οι οποίες επιζητούν την έκτρωση, εάν έχουν τη συμπαράσταση του στενού τους περιβάλλοντος, στο τέλος μετανοούν και δεν την κάνουν.

Αυτή η τοποθέτηση αναδεικνύει άλλη μια σοβαρή έλλειψη του κοινωνικού κράτους στην Κύπρο πέρα από την απαγόρευση που επιβάλλεται για πρόσβαση σε ασφαλείς εκτρώσεις: Την ανυπαρξία δομών οι οποίες να παρέχουν μέτρα στήριξης τόσο στις γυναίκες που θα υποστούν έκτρωση όσο και αποβολή.

Όπως επισημαίνει η ψυχολόγος Άννα Λυσιώτου, στις πλείστες των περιπτώσεων οι γυναίκες δεν πάνε με χαρά για να κάνουν έκτρωση, ακόμα κι εάν αυτό αποτελεί δική τους απόφαση. «Πολλές φορές βιώνουν τη ματαίωση, τη θλίψη, τις ενοχές. Και δυστυχώς δεν υπάρχουν δομές για στήριξη της γυναίκας ή του ζευγαριού που θα πάρει την απόφαση για έκτρωση. Οι γυναίκες, βιώνουν επίσης τον φόβο λόγω πιθανών παρενεργειών, αλλά και λόγω της παρανομίας, η οποία προσθέτει αρνητικά συναισθήματα».

Δομές υποστήριξης

Η κ. Λυσιώτου είναι κάθετη στην τοποθέτησή της: «Ταυτόχρονα με την αποποινικοποίηση των εκτρώσεων, θα πρέπει μιλήσουμε σοβαρά για άμεση εφαρμογή μέτρων στήριξης των εμπλεκομένων, πριν και μετά την απόφαση».

Η πρόεδρος του Κυπριακού Λόμπι Γυναικών και εκτελεστική διευθύντρια του Κυπριακού Συνδέσμου Οικογενειακού Προγραμματισμού, Μαρία Επαμεινώνδα, συμφωνεί και προσθέτει:

«Οφείλει το κράτος όταν μία γυναίκα θέλει να κάνει έκτρωση να της παρέχει συμβουλευτική αρωγή από εξειδικευμένα άτομα που θα τη βοηθήσουν να πάρει την καλύτερη απόφαση για την ίδια. Κάποιες γυναίκες μέσα από αυτή τη διαδικασία μπορεί να αποφασίσουν τελικά ότι θα κρατήσουν το παιδί».

Ασφαλείς εκτρώσεις

Στο πλαίσιο αυτής της συμβουλευτικής, ένα θέμα για το οποίο θα ενημερωθεί η γυναίκα είναι βεβαίως και οι ενδεχόμενες παρενέργειες μιας τέτοιας επέμβασης. Η πρόεδρος της Γυναικολογικής Εταιρείας Κύπρου, Αφροδίτη Ελισαίου, σημείωσε πως όπως δικαιούται η γυναίκα να έχει μια ασφαλή εγκυμοσύνη και να έχει πρόσβαση σε ασφαλείς μεθόδους αντισύλληψης, πρέπει να μπορεί εάν χρειαστεί να γίνει έκτρωση, να το κάνει με ασφάλεια.

Οι κίνδυνοι, όπως μας εξήγησε, από μία έκτρωση είναι οι εξής:

1. Αν γίνει από χέρια άπειρου - ή και έμπειρου καμιά φορά - υπάρχει κίνδυνος να τρυπήσει η μήτρα, οπόταν εδώ μπορεί να έχουμε είτε μία αιμορραγία, η οποία ενδεχομένως να απειλήσει τη ζωή της γυναίκας, είτε να έχουμε με μία σοβαρή μόλυνση.


2. Υπάρχει κίνδυνος να γίνουν συμφύσεις μέσα στη μήτρα, ειδικά όταν έχουμε περισσότερες από μία εκτρώσεις, κάτι που μπορεί να εμποδίσει μία γυναίκα στο μέλλον να τεκνοποιήσει.


3. Υπάρχει κίνδυνος ανιούσας φλεγμονής, με αποτέλεσμα να κλείσουν οι σάλπιγγες και μία γυναίκα να μην μπορεί να συλλάβει ξανά.

«Όλα αυτά είναι πολύ σημαντικά να τα ξέρει μια γυναίκα», κατέληξε η κ. Ελισαίου.

Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, πότε επιτέλους θα μπει στα σχολεία;

Η Τζόζι Χριστοδούλου είναι συντονίστρια πολιτικής στο Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου. Μιλάμε για τη σχέση του μαθήματος της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης και των αμβλώσεων σε μια εποχή που οι νέοι κάνουν σεξ από τα 14 και τα 15…

«Δεν θέλουμε καμία γυναίκα να φτάνει σε αυτή την απόφαση. Δεν είναι χαρούμενες οι γυναίκες που πάνε και κάνουν έκτρωση. Κι αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό. Πέραν του εκσυγχρονισμού της νομοθεσίας, η προσπάθεια πρέπει να στραφεί και στην ένταξη του μαθήματος της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία ως μέτρο πρόληψης. Εμείς αυτό που βλέπουμε από τις επαφές που έχουμε με τα σχολεία είναι πως η κοινωνική ζωή απασχολεί πολύ τα παιδιά καθημερινά. Και δεν έχουν κανέναν τρόπο να εκφραστούν μέσα από το εκπαιδευτικό μας σύστημα σήμερα. Σε αυτό το πλαίσιο η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση θα ενδυναμώσει τα παιδιά».

Η επίτροπος Προστασίας του Παιδιού Δικαιωμάτων του παιδιού, Λήδα Κουρσουμπά, πιστεύει πως ο νόμος πρέπει να επανεξεταστεί στο πλαίσιο της διασφάλισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και πρέπει να δοθεί το δικαίωμα της πρόσβασης των γυναικών σε ασφαλείς εκτρώσεις. Ωστόσο θεωρεί πως η απάντηση δεν είναι να διευκολύνουμε την έκτρωση, αλλά να ενδυναμώσουμε τα παιδιά να παίρνουν ενημερωμένες αποφάσεις. Η κ. Κουρσουμπά έστειλε τις θέσεις της στον υπουργό Παιδείας, καλώντας τον να εφαρμόσει την ολοκληρωμένη σεξουαλική παιδαγώγηση ως υποχρεωτικό μάθημα στα σχολεία από τη νηπιακή ηλικία. Όπως σχολίασε στον «Π» η κ. Κουρσουμπά, σε χώρες όπου γίνονται πολύ εντατικά τα μαθήματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης με ειδικά καταρτισμένους εκπαιδευτικούς, έχουν μειωθεί κάθετα οι εγκυμοσύνες και οι εκτρώσεις στην εφηβεία.

Για το θέμα μιλήσαμε και με την πρόεδρο του Συνδέσμου Οικογενειακού Προγραμματισμού, Μαργαρίτα Πόποβιτς, σύμφωνα με την οποία, ενώ έχουν καταρτιστεί και υπάρχουν εδώ και χρόνια τα εγχειρίδια για τα μαθήματα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης για όλες τις βαθμίδες της δημόσιας εκπαίδευσης, τα μαθήματα γίνονται μόλις τον τελευταίο χρόνο, αποσπασματικά και μόνο από εκπαιδευτικούς οι οποίοι νιώθουν ότι μπορούν να το κάνουν. Όπως επεσήμανε η κ. Πόποβιτς, για να γίνει υποχρεωτικό το μάθημα προϋποθέτει εκπαίδευση των δασκάλων και των καθηγητών, κάτι που δεν φαίνεται να υπάρχει πολιτική βούληση για να προωθεί.

Τοποθέτηση από Επιτροπή Βιοηθικής

Ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής, Κωνσταντίνος Φελλάς, μιλώντας στον «Π» ανέφερε πως η επιτροπή έλαβε την απόφαση να εκδώσει μία γνώμη με αφορμή το τροποποιητικό νομοσχέδιο που εκκρεμεί από το 2015. Όπως είπε, υπάρχει μία επιτροπή η οποία μελετά το θέμα και σε έναν περίπου μήνα θα το θέσει ενώπιον της ολομέλειας του σώματος.

Να σημειώσουμε πως το εκσυγχρονιστικό νομοσχέδιο προτείνει στη βασική του πρόνοια όπως επιτρέπεται η διακοπή της εγκυμοσύνης αν η έγκυος δεν έχει συμπληρώσει 12 εβδομάδες της κύησης. Αναμένεται ότι θα συζητηθεί από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής.