Γεροσκήπου: Η τελική μάχη για τους Πύργους του Αρχιεπισκόπου

Ενώπιον πλέον του Τμήματος περιβάλλοντος βρίσκεται η διαδικασία έκδοσης τελικής άδειας για την ανάπτυξη της Γεροσκήπου στην οποία επιδεικνύει ιδιαίτερα ενδιαφέρον ο Αρχιεπίσκοπος. Αρνητικό παρουσιάζεται το Τμήμα Αρχαιοτήτων να δώσει απόψεις για τους πύργους αν δεν ολοκληρωθεί η ανασκαφή, ενώ το υπουργικό συμβούλιο όπως είχε αποκαλύψει προ μηνός ο Πολίτης έχει αποχαρακτηρίσει την ανασκαφή ως Μνημείο Β μετά από γνωμάτευση του γενικού εισαγγελέα. Πέραν του αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στην περιοχή εμπλέκεται και το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας το οποίο εγείρει θέματα ύψους των πύργων. Αρχικά είχε συμφωνηθεί ότι το ύψος δεν θα ξεπερνά τα 45 μέτρα, στη συνέχεια η εταιρία του Ούγγρου επενδυτή έφερε σχέδια για 60 μέτρα ενώ για λόγους ασφαλείας οι αρχές σήμερα ζητούν όπως οι Πύργοι που θα ανεγερθούν κατά παρέκκλιση δεν ξεπερνούν τα 40 μέτρα.

Πολεοδομία

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Π» στην τελευταία σύσκεψη που συγκάλεσε η διευθύντρια της Πολεοδομίας για την εξέταση της αίτησης που υπέβαλε η Αρχιεπισκοπή, το Τμήμα Αρχαιοτήτων, κατέθεσε την θέση ότι δεν μπορεί να δώσει τελικές απόψεις για την ανάπτυξη αν προηγουμένως δεν ολοκληρωθεί η ανασκαφή και γεωφυσική έρευνα σε ολόκληρο το τεμάχιο που προορίζεται η ανάπτυξη. Αναφέρθηκε συγκεκριμένα ότι για να επισπευσθεί η ανασκαφή θα πρέπει να διατεθούν 3 αρχαιολόγοι και άλλα 15 άτομα προσωπικό για να εργαστούν εντατικά ώστε να ολοκληρώσουν εργασία που απαιτείται σε περίπου 2 μήνες.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Πολίτη ο Ούγγρος επενδυτής για λόγους επίσπευσης της έρευνας αποδέκτηκε την χρηματοδότηση της ανασκαφής προλαμβάνοντας εταιρία από την Ελλάδα για να ολοκληρώσει τη γεωφυσική τρισδιάστατη έρευνα που απαιτείται. Η έρευνα αναμένεται να δοθεί στο τμήμα αρχαιοτήτων τις επόμενες μέρες.

Ρωμαϊκά κατάλοιπα

Η αίτηση που υπέβαλε η Αρχιεπισκοπή Κύπρου αφορά ανέγερση ξενοδοχειακής μονάδας και 3 πύργων 12 ορόφων με πολυτελή διαμερίσματα σε τεμάχιο γης στην παραλιακή περιοχή της Γεροσκήπου. Η περιοχή που χωροθετείται αυτή η ανάπτυξη είναι μεταξύ των υφιστάμενων ξενοδοχείων Phaethon και Pioneer στην οποία πριν 3 χρόνια είχε ανεγερθεί και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Στην συγκεκριμένη περιοχή η Αρχιεπισκοπή διαθέτει ιδιόκτητη έκταση στην οποία περιλαμβάνεται και ο αρχαιολογικός χώρος. Περίπου στο μέσον του συγκεκριμένου τεμάχιου είναι γνωστό πως υπάρχουν αρχαιότητες οι οποίες δεν έχουν ανασκαφεί.

Πριν από τρία περίπου χρόνια όταν η Αρχιεπισκοπή συνεργάστηκε με την κοινοπραξία ATUM Developments Ltd με τον Ούγγρο επιχειρηματία για την περίφημη ανάπτυξη μαμούθ EDEN CITY, το Τμήμα Αρχαιοτήτων διενήργησε μια διερευνητική ανασκαφή η οποία διακόπηκε μετά από παρέμβαση του Αρχιεπισκόπου και την λήψη δικαστικών μέτρων.

Ο Μακαριότατος μάλιστα δήλωσε πριν μερικές μέρες ότι θα μπει ο ίδιος με μπουλντόζα και θα καθαρίσει την περιοχή.

Το Τμήμα Αρχαιοτήτων δεν είχε εξασφαλίσει όπως απαιτείται σχετική άδεια από τον ιδιοκτήτη του τεμαχίου που είναι η Αρχιεπισκοπή. Από τότε ουσιαστικά το Τμήμα Αρχαιοτήτων δεν επανήλθε στο θέμα και ο χώρος που είχε χαρακτηριστεί μνημείο τύπου Β, αποχαρακτηρίστηκε ύστερα από γνωμάτευση του εισαγγελέα Κώστα Κληρίδη. Η γνωμάτευση του γενικού εισαγγελέα ήχθη ενώπιον του υπουργικού συμβουλίου το οποίο αποχαρακτήρισε το μνημείο στις 8/6/2017.

Τον περασμένο μήνα ο «Π» είχε αποκαλύψει ίχνη επέμβασης στο χώρο, ακριβώς δίπλα από το σημείο που είχε γίνει πριν δύο χρόνια η διερευνητική ανασκαφή και διακόπηκε. Το τμήμα αρχαιοτήτων υποστηρίζει ότι από τις πρώτες ανασκαφές έχουν εντοπισθεί πολύ σημαντικά μνημεία ενώ από τα σχέδια που κατέθεσε η εταιρία του Ούγγρου επενδυτή προκύπτει ότι ο ένας από τους τρεις Πύργους θα κτισθεί πάνω σε φρούριο των Πτολεμαίων.

Στο μεταξύ λόγω των παρεμβάσεων, μία έκταση περίπου 200 και πλέον τετραγωνικών μέτρων μετατράπηκε σε πλατεία. Το Τμήμα Αρχαιοτήτων στο οποίο είχε διαβιβαστεί φωτογραφικό υλικό από τις χωματουργικές εργασίες που εμφανώς έγιναν στο τεμάχιο και μάλιστα πριν την ανάκληση του σχετικού διατάγματος, είχε επιβεβαιώσει τότε ότι υπήρξε παρέμβαση στο χώρο με εκσκαφέα όμως δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσει την παρέμβαση χρονικά. Το χώρο είχε επιθεωρήσει μάλιστα προσωπικά η διευθύντρια του Τμήματος Μαρίνα Ιερωνυμίδου. Ωστόσο, όπως είχε δηλώσει δεν υπήρξε παρέμβαση στο χώρο που είχε γίνει ανασκαφή και στα ευρύματα. Το τεμάχιο γης για το οποίο κατατέθηκε από την Αρχιεπισκοπή η αίτηση για ανέγερση πολυώροφων συγκροτημάτων με 120 πολυτελή διαμερίσματα και ξενοδοχείο 220 δωματίων περιλαμβάνει Ρωμαϊκά κατάλοιπα και επίσης οχυρωματικά έργα της εποχής των Πτολεμαίων, τα οποία θεωρούνται από το τμήμα αρχαιοτήτων ως τα πρώτα που ανασκάπτονται στην Κύπρο.

Τον Ιούνιο του 2014 με σχετική υπουργική απόφαση ο χώρος χαρακτηρίστηκε αρχαίο μνημείο τύπου β΄. Στη συνέχεια ξεκίνησε διερευνητική ανασκαφή η οποία διακόπηκε μετά από παρέμβαση του ιδιοκτήτη του χώρου που είναι η Αρχιεπισκοπή η οποία έλαβε και νομικά μέτρα εναντίον του Τμήματος Αρχαιοτήτων. Το Τμήμα Αρχαιοτήτων βάσει γνωμάτευσης και του Γενικού Εισαγγελέα όφειλε να ζητήσει την άδεια της Εκκλησίας για την κήρυξη του χώρου σε αρχαίο μνημείο. Αυτό επιτάσσει σχετική πρόνοια του συντάγματος για την εκκλησιαστική περιουσία. Αυτός είναι ουσιαστικά και ο λόγος που πρόσφατα υπήρξε ανάκληση του διατάγματος για την κήρυξη του σε αρχαίο μνημείο.

Αλλαγή σχεδίων

Μετά και τις σχετικές αποκαλύψεις από τον «Π» οι πιέσεις που ασκήθηκαν τόσο προς τον Δήμο και το Δημοτικό Συμβούλιο, την Πολεοδομία και άλλα κυβερνητικά τμήματα δεν ήταν αρκετές για να εξασφαλιστούν οι άδειες δίχως τη συγκατάθεση του Τμήματος Αρχαιοτήτων. Η ανάπτυξη που αιτήθηκε πρόσφατα η Αρχιεπισκοπή συνιστά ουσιαστικά αλλαγή των στόχων σχετικά με την αρχική επιδίωξη που ήταν η ανάπτυξη μαμούθ με νησί στη θάλασσα και ενοικίαση της κρατικής γης. Επισήμως η πρόταση δεν έχει αποσυρθεί και γίνονται οι σχετικές εκτιμήσεις για το ύψος του ενοικίου που θα πρέπει να καταβάλλεται.. Υπενθυμίζεται ότι η κοινοπραξία από την ATUM Developments Ltd είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον να κατασκευάσει μεταξύ άλλων στην περιοχή τεχνητό νησί το οποίο θα φιλοξενεί ξενοδοχεία, επαύλεις και μαρίνα ενώ στο χερσαίο χώρο επιδιώκει να αξιοποιήσει μεγάλη έκταση κρατικής γης για την ανέγερση πολυτελών διαμερισμάτων, καταστημάτων ξενοδοχείων και επαύλεων. Η Δημοκρατία είχε προκηρύξει διεθνή διαγωνισμό για την ενοικίαση της κρατικής γης και κρίθηκε ως προτιμητέος προσφοροδότης η κοινοπραξία του Ούγγρου και του Αρχιεπισκόπου. Ωστόσο στη συνέχεια στις διαπραγματεύσεις που έγιναν υπήρξε πολύ μεγάλη διαφορά στην εκτίμηση μεταξύ του Κτηματολογίου και της Κοινοπραξίας για το ύψος του ετήσιου ενοικίου που θα καταβάλλονταν. Από τον περασμένο Ιανουάριο το θέμα παραπέμφθηκε σε ξένο οίκο ο οποίος αυτή τη στιγμή διεξάγει εκτίμηση για τη γη. Αυτό έγινε με απόφαση της επιτροπής Steering committee που χειρίζεται το θέμα λόγω της μεγάλης απόκλισης της εκτίμησης του Κτηματολογίου και των επενδυτών.