Οικονομολόγοι βλέπουν αδύναμη ανάπτυξη στην ευρωζώνη το 2024

Η οικονομία της ευρωζώνης αναμένεται να αναπτυχθεί μέτρια το επόμενο έτος, παρά το γεγονός ότι οι μισθοί αυξάνονται ταχύτερα από τον πληθωρισμό για πρώτη φορά εδώ και τρία χρόνια, σύμφωνα με δημοσκόπηση των Financial Times μεταξύ οικονομολόγων.

Σχεδόν τα δύο τρίτα των 48 οικονομολόγων που συμμετείχαν στην έρευνα των FT δήλωσαν ότι πιστεύουν ότι το μπλοκ του ενιαίου νομίσματος βρίσκεται ήδη σε ύφεση - που συνήθως ορίζεται ως δύο συνεχόμενα τρίμηνα συρρίκνωσης του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο.

«Δεν θα το περιγράφαμε αυτό ως πλήρως ανεπτυγμένη ύφεση. Αντίθετα, θα το χαρακτηρίζαμε ακόμη ως στασιμότητα», δήλωσε ο Πολ Χόλινγκσγουορθ, επικεφαλής Ευρωπαίος οικονομολόγος της BNP Paribas.

«Επιπλέον, συνεχίζουμε να βλέπουμε μια σταδιακή ανάκαμψη το 2024, αντί για περαιτέρω επιδείνωση».

Οι περισσότεροι ερωτηθέντες προέβλεψαν ότι η τρέχουσα συρρίκνωση θα είναι επιφανειακή και βραχύβια, με ήπια θετική ανάπτυξη να επιστρέφει το πρώτο τρίμηνο του 2024. Ωστόσο, αναμένουν ότι το επόμενο έτος θα φέρει μόνο ασθενή ανάπτυξη και προειδοποιούν ότι τα υψηλά επιτόκια, η πιθανή αναταραχή στις ενεργειακές αγορές και η γεωπολιτική αστάθεια θα μπορούσαν ακόμη να προκαλέσουν βαθύτερη ύφεση.

Κατά μέσο όρο, οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν στη δημοσκόπηση των FT προέβλεψαν ότι η οικονομία της ευρωζώνης θα αναπτυχθεί κατά λίγο περισσότερο από 0,6% το επόμενο έτος. Οι περισσότεροι ήταν πιο απαισιόδοξοι από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ΔΝΤ, που έχουν προβλέψει ότι η οικονομία του μπλοκ θα αναπτυχθεί κατά 0,8% και 1,2% το επόμενο έτος αντίστοιχα.

Αρκετοί οικονομολόγοι δήλωσαν ότι η πιθανή εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ για δεύτερη φορά στην προεδρία των ΗΠΑ και το ενδεχόμενο να χάσει η Ουκρανία τον πόλεμό της κατά της Ρωσίας συγκαταλέγονται στους κινδύνους που θα μπορούσαν να παρασύρουν το μπλοκ του ενιαίου νομίσματος της Ευρώπης σε μια περίοδο ακόμη πιο αδύναμης ανάπτυξης. Ο Βίτορ Κονστάνσιο, πρώην αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, δήλωσε ότι οι μεγάλοι κίνδυνοι για την Ευρώπη είναι μια «ύφεση στη Γερμανία ή την Ιταλία και μια νίκη του Τραμπ».

Ο Holger Schmieding, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg, δήλωσε ότι μια νίκη του Τραμπ είναι η κύρια απειλή για τις οικονομικές προοπτικές της Ευρώπης. «Εάν οι ΗΠΑ εγκαταλείψουν την Ουκρανία και απειλήσουν την ΕΕ με εμπορικό πόλεμο, η Ευρώπη και ο κόσμος θα υποφέρουν περισσότερο από τις ΗΠΑ», δήλωσε.

Ο Μαχμούντ Πραντάν, επικεφαλής της παγκόσμιας μακροοικονομίας στην Amundi Asset Management, σχολιάζει ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ευρωζώνη είναι μια «παρατεταμένη περιοριστική στάση της νομισματικής πολιτικής - συμπεριλαμβανομένου ενός ταχύτερου ρυθμού αποδέσμευσης των ισολογισμών - και μια λιγότερο υποστηρικτική δημοσιονομική πολιτική, ιδίως στη Γερμανία».

Τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων πίστευαν ότι η οικονομία της Γερμανίας θα επιστρέψει σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης το επόμενο έτος, αφού συρρικνώθηκε για μεγάλο μέρος του 2023. Αλλά ο Μαρκ Γουόλ, επικεφαλής Ευρωπαίος οικονομολόγος της Deutsche Bank, δήλωσε ότι «η σημαντικά αυστηρότερη δημοσιονομική πολιτική στη Γερμανία, αφού το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας άφησε την κυβέρνηση με μια τρύπα 60 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό της, σημαίνει ότι η οικονομία της θα συρρικνωθεί κατά 0,2%».

Περισσότεροι από τους μισούς οικονομολόγους πίστευαν ότι θα μπορούσε να υπάρξει ακόμη ένα νέο σοκ στον ενεργειακό εφοδιασμό το επόμενο έτος, παρόλο που η Ευρώπη μπήκε σε αυτόν τον χειμώνα με τις δεξαμενές αποθήκευσης φυσικού αερίου σχεδόν πλήρως γεμάτες και οι τιμές του πετρελαίου έχουν πέσει από την έναρξη του πολέμου του Ισραήλ κατά της Χαμάς στη Γάζα.

«Η Ευρώπη παραμένει περιορισμένη στην προσφορά όσον αφορά την ενέργεια, οπότε οποιαδήποτε ανησυχία σχετικά με τον ενεργειακό εφοδιασμό θα μπορούσε να οδηγήσει σε απότομη άνοδο των τιμών», είπε η Κάθριν Νάις, επικεφαλής Ευρωπαία οικονομολόγος της PGIM Fixed Income.

Σύμφωνα με τους οικονομολόγους, ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη αναμένεται να πέσει κοντά στον στόχο της ΕΚΤ για 2% σε λιγότερο από δύο χρόνια. Προέβλεψαν ότι οι τιμές καταναλωτή θα αυξηθούν κατά μέσο όρο λίγο πάνω από 2,5% το επόμενο έτος και λίγο κάτω από 2,1% το 2025.

Οι προβλέψεις αυτές είναι ελαφρώς χαμηλότερες από εκείνες της ΕΚΤ, η οποία νωρίτερα τον Δεκέμβριο προέβλεψε ότι η αύξηση των τιμών στη ζώνη του ευρώ θα είναι κατά μέσο όρο 2,7% το επόμενο έτος και 2,1% το 2025.

Η αύξηση των μισθών αναμένεται να είναι λίγο κάτω από 4% το επόμενο έτος στην ευρωζώνη, σύμφωνα με τη μέση πρόβλεψη στη δημοσκόπηση των FT, η οποία είναι ασθενέστερη από την πρόβλεψη της ΕΚΤ για 4,6%, αλλά θα σήμαινε και πάλι ότι το πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών θα αυξανόταν για πρώτη φορά εδώ και τρία χρόνια.

Η αγορά εργασίας και οι τιμές των ακινήτων

Οι περισσότεροι οικονομολόγοι διαβλέπουν πιο δυσοίωνες για τις προοπτικές της αγοράς εργασίας το επόμενο έτος από ό,τι η ΕΚΤ. Κατά μέσο όρο προβλέπουν ότι η ανεργία θα αυξηθεί από το χαμηλό ρεκόρ της ευρωζώνης του 6,5% τον Οκτώβριο σε 6,9% στο τέλος του επόμενου έτους.

«Πέρα από τους πολιτικούς και γεωπολιτικούς κινδύνους, η μεγαλύτερη ενδογενής απειλή για την οικονομία της ευρωζώνης θα ήταν μια ύφεση στην αγορά εργασίας», δήλωσε ο Sylvain Broyer, επικεφαλής οικονομολόγος της S&P Global Ratings για την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. «Σε μια τέτοια περίπτωση, η αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων στην οποία βασίζεται το σενάριο της ήπιας προσγείωσης θα μπορούσε να εξαφανιστεί στον αέρα».

Οι τιμές των κατοικιών θα μειωθούν περαιτέρω κατά 1,6% το επόμενο έτος, προβλέπουν οι οικονομολόγοι κατά μέσο όρο, αντανακλώντας την υποτονική ανάπτυξη και τα σημαντικά υψηλότερα επιτόκια των ενυπόθηκων δανείων σε όλη την Ευρώπη. Σχεδόν οι μισοί από τους ερωτηθέντες δήλωσαν επίσης ότι ανησυχούν για μια πιθανή κρίση που ετοιμάζεται στον τομέα των εμπορικών ακινήτων, ενώ το ένα τέταρτο δήλωσε ότι αυτό δεν αποτελεί ανησυχία.

Πώς πήγαν οι περσινές προβλέψεις;

Καθόλου άσχημα. Πριν από έναν χρόνο η Ευρώπη εξακολουθούσε να αντιμετωπίζει την ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, γεγονός που εξηγεί γιατί οι περισσότεροι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση των FT ήταν ελαφρώς υπερβολικά απαισιόδοξοι, τόσο για την ανάπτυξη όσο και για τον πληθωρισμό.

Κατά μέσο όρο προέβλεπαν ότι η οικονομία της ευρωζώνης θα συρρικνωθεί λίγο λιγότερο από 0,01% φέτος και ότι ο πληθωρισμός θα ξεπερνούσε κατά μέσο όρο ελαφρώς το 6%.

Χάρις την ταχεία μετατόπιση από τη μεγάλη εξάρτηση από τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου σε άλλες πηγές ενέργειας, το μπλοκ δεν είχε τόσο άσχημες επιδόσεις όσο πολλοί φοβόντουσαν. Η ΕΚΤ προέβλεψε αυτόν τον μήνα ότι η ανάπτυξη θα είναι 0,6% και ο πληθωρισμός θα είναι 5,4% φέτος.