Ο Αντρέα Ανιέλι για τη Γιουβέντους και τη Super League

Ντυμένος με γκρίζο κοστούμι και σκούρα πλεκτή γραβάτα, ο Αντρέα Ανιέλι στέκεται να με χαιρετήσει απέναντι από ένα τραπέζι ντυμένο με λευκά λινά. Μου προσφέρει το χέρι του, με τα δάχτυλα προς τα πάνω. Υιοθετούμε τη λαβή των παλαιστών, τη χειραψία των αθλητών πριν από έναν μεγάλο αγώνα.

Ο Ανιέλι είναι γόνος των Ιταλών βιομηχάνων που ίδρυσαν τη Fiat και επένδυσαν στη Ferrari. Όταν τους αναφέρω ως «φατρία», ο Ανιέλι γελάει και λέει ότι ο Σέρτζιο Μαρκιόνε, ο αείμνηστος διευθύνων σύμβουλος των αυτοκινητοβιομηχανιών, αναφερόταν στην οικογένεια ως «ζωολογικό κήπο».

Η ζωή του Ανιέλι διαμορφώθηκε από οικογενειακές τραγωδίες: συγγενείς του έχασαν τη ζωή τους σε αεροπορικά δυστυχήματα, αυτοκινητικά δυστυχήματα και από αυτοκτονία. Ο μεγαλύτερος αδελφός του, ο Τζιοβάνι, είχε χριστεί διάδοχος για τη διοίκηση της Fiat, αλλά πέθανε σε ηλικία μόλις 33 ετών από καρκίνο.

«Όταν πέθανε ο αδελφός μου το '97, [πήγα] στο δωμάτιο του πατέρα μου. Και μου είπε: «Αυτό σημαίνει περισσότερη ευθύνη για σένα. Δεν απαντώ και σταματάει να μιλάει. Είναι μια φράση που πάντα έμεινε στο μυαλό μου».

Η Γιουβέντους

Ο 48χρονος είναι ο τέταρτος του οίκου του -μετά τον παππού, τον θείο και τον πατέρα του- που παίρνει στην κατοχή του ένα πολύτιμο κειμήλιο: τη Γιουβέντους, την πιο επιτυχημένη ποδοσφαιρική ομάδα της Ιταλίας. Κατά τη διάρκεια της 12ετούς θητείας του ως προέδρου της ομάδας με έδρα το Τορίνο, η «Γηραιά Κυρία» κατέκτησε εννέα συνεχόμενα πρωταθλήματα ρεκόρ στη Serie A της Ιταλίας και έφτασε δύο φορές στον τελικό του Champions League, της κορυφαίας ευρωπαϊκής διοργάνωσης συλλόγων. Ο Ανιέλι ήταν επίσης μεταξύ των ισχυρών του αθλήματος ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Συλλόγων, του φορέα που εκπροσωπεί τις μεγαλύτερες ομάδες της ηπείρου.

Μετά ήρθε η πτώση. Τον Απρίλιο του 2021, εντάχθηκε στη European Super League, μια αποσχιστική διοργάνωση που απειλούσε να ανατρέψει τη δομή του παιχνιδιού. Δώδεκα ελίτ ομάδες, μεταξύ των οποίων η αγγλική Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και η ισπανική Μπαρσελόνα, συμφώνησαν να συμμετάσχουν σε ένα τουρνουά που θα αντικαθιστούσε το Champions League. Οι επικριτές είδαν το εγχείρημα ως μια προσπάθεια προστασίας των περιουσιακών στοιχείων των υπερπλούσιων ιδιοκτητών, τερματίζοντας το σύστημα προαγωγής και υποβιβασμού που επιτρέπει ακόμη και στην πιο μικρή ομάδα να ανεβαίνει στην πυραμίδα του αθλήματος.

Το σχέδιο κατέρρευσε μέσα σε 48 ώρες, υπό από τις διαμαρτυρίες οπαδών, ειδικών, παικτών και πολιτικών. Ο Ανιέλι λέει ότι είναι «μυστήριο» γιατί οι επαναστάτες δεν κράτησαν γερά αφού υπέγραψαν ένα συμβόλαιο 200 σελίδων για να ενταχθούν. «Δεν έβαλα όπλο στο κεφάλι κανενός», λέει. «Όλοι υπέγραψαν ελεύθερα. Κάποιοι ήταν πιο συνειδητοποιημένοι. Αλλά όλοι υπέγραψαν ελεύθερα». Μια εικόνα ζωγραφισμένη σε έναν δρόμο της Ρώμης με τον Ανιέλι να τρυπάει μια μπάλα με ένα στιλέτο έγινε viral στη συνέχεια -ο άνθρωπος που μαχαίρωσε το παιχνίδι του λαού.

Η κατάρρευση της καριέρας του ήρθε τον επόμενο χρόνο. Ένα λογιστικό σκάνδαλο στη Γιουβέντους τον οδήγησε να παραιτηθεί από πρόεδρος του συλλόγου, καθώς και από τα διοικητικά συμβούλια της Exor και της Stellantis, των σύγχρονων ενσαρκώσεων της αυτοκρατορίας της αυτοκινητοβιομηχανίας της δυναστείας Ανιέλι (του επιβλήθηκε πολυετής απαγόρευση να κατέχει θέσεις στο ποδόσφαιρο και εμπλέκεται σε συνεχιζόμενη ποινική διαδικασία για φερόμενη χειραγώγηση της αγοράς και ψευδή λογιστική, την οποία αμφισβητεί).

Απόδραση στην Ολλανδία

Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, ο Ανιέλι λέει ότι αναζήτησε μια «λευκή σελίδα»". Παντρεύτηκε για δεύτερη φορά και μετακόμισε με τα τρία μικρότερα από τα πέντε παιδιά του στο Άμστερνταμ. Έτσι, μια υγρή μέρα του Ιανουαρίου, συναντώ τον Ανιέλι στο Toscanini, ένα ιταλικό εστιατόριο στη μοντέρνα συνοικία Jordaan της ολλανδικής πρωτεύουσας, ένα μέρος που επισκέπτεται για να απολαύσει τις ανέσεις του σπιτιού του.

Τι τον έφερε στην Ολλανδία; Το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς; Ή για να ξεφύγει από τις υποκλοπές των Ιταλών εισαγγελέων που παρακολουθούσαν τις επικοινωνίες του προκειμένου να χτίσουν την υπόθεσή τους; Το Άμστερνταμ είναι απλώς μια από τις πιο «ζωντανές πόλεις της Ευρώπη», υποστηρίζει.

Αλλά ο Ανιέλι τώρα αισθάνεται «μια συνέχεια της επαγγελματικής μου ιστορίας». Τον περασμένο μήνα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η Uefa και η Fifa, τα ευρωπαϊκά και παγκόσμια διοικητικά όργανα του ποδοσφαίρου, ενήργησαν παράνομα όταν απείλησαν να επιβάλουν κυρώσεις στους συλλόγους της Super League και στους παίκτες τους.

Μετά την απόφαση, ο Ανιέλι έβαλε τέλος σε μια μακρά σιωπή στο X, πρώην Twitter, για να δημοσιεύσει στίχους από το «Where The Streets Have No Name» των U2, συμπεριλαμβανομένου του στίχου «I wanna tear down the walls that hold me inside». Το τραγούδι αντιπροσωπεύει «μια κατάσταση του μυαλού, μια κατάσταση του τόπου», λέει.

Το υποκείμενο είναι το κλειδί για την κατανόηση του Agnelli. Η τρέχουσα κατάστασή του στο WhatsApp, την οποία βλέπουν μόνο όσοι έχουν τον αριθμό του τηλεφώνου του, είναι ένα απόσπασμα από τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ: «Στο τέλος, δεν θα θυμόμαστε τα λόγια των εχθρών μας, αλλά τη σιωπή των φίλων μας».

Το παρασκήνιο για τη Super League

Ο Ανιέλι έχει δεχτεί μερικές από τις πιο σκληρές επικρίσεις για την απόσχιση στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, λόγω της θεωρούμενης προδοσίας του. Το Σαββατοκύριακο του Απριλίου που ανακοινώθηκε η Super League, ο πρόεδρος της Uefa Αλεξάντερ Τσεφέριν -νονός του μικρότερου παιδιού του Ανιέλι- τηλεφώνησε για να ρωτήσει τον Ιταλό για το σχέδιο. «[Ο Ανιέλι] είπε ότι αυτά είναι μόνο φήμες και στη συνέχεια είπε ότι θα σας τηλεφωνήσω σε μία ώρα», έχει πει ο Τσεφέριν. «Έκλεισε το τηλέφωνό του... το γεγονός είναι ότι δεν έχω δει ποτέ ένα άτομο να λέει ψέματα τόσες πολλές φορές, τόσο επίμονα».

Γιατί να αποκαλέσει τη Super League φήμη, ρωτάω; Γιατί έκλεισε το τηλέφωνό του; Ο Ανιέλι λέει ότι δεσμεύτηκε από συμφωνίες μη αποκάλυψης πληροφοριών εκείνη την εποχή. Αλλά τώρα μπορεί να εξηγήσει την εκδοχή του για τα γεγονότα.

Άλλοι είχαν συζητήσει την έναρξη εναλλακτικών διοργανώσεων, λέει. Ένα σχέδιο, γνωστό ως «Bohr», αφορούσε τον Νάσερ Αλ Κελαϊφί, πρόεδρο της Παρί Σεν Ζερμέν, του γαλλικού συλλόγου που ανήκει στο Κατάρ. «Θυμάμαι να πετάω στο Παρίσι εν μέσω Covid», λέει ο Ανιέλι. «Κανείς δεν ήταν τριγύρω. Το Παρίσι έρημο. Εγώ και ο Νάσερ κάναμε συζητήσεις για [ένα νέο τουρνουά], λέγοντας ότι χρειαζόμαστε αλλαγή, γιατί αν δεν αλλάξουμε, είμαστε νεκροί». (Εκπρόσωπος του Αλ Κελαϊφί δήλωσε ότι «ήταν ανοιχτός στη μεταρρύθμιση των διοργανώσεων, αλλά πάντα στο πλαίσιο της UEFA»).

Τον Νοέμβριο του 2020, ο Ανιέλι αντ' αυτού προσεγγίστηκε από τον πρόεδρο της Ρεάλ Μαδρίτης Φλορεντίνο Πέρες για να ενταχθεί στη Super League. Μήνες μυστικών διαπραγματεύσεων οδήγησαν στην κρίσιμη προθεσμία της 19ης Απριλίου 2021. Η UEFA και η ECA επρόκειτο να συναντηθούν στην ελβετική πόλη Μοντρέ την επόμενη ημέρα για να συμφωνήσουν αλλαγές στο Champions League που θα εξασφάλιζαν περισσότερους χρηματικούς δεσμούς μεταξύ των μεγάλων ομάδων. Οι δικηγόροι συμβούλευσαν τους συλλόγους της Super League ότι αν υπέγραφαν τις μεταρρυθμίσεις της UEFA, το έργο τους θα σταματούσε για πολλούς μήνες.

Ο Ανιέλι ήταν έτοιμος να συμφωνήσει με οποιοδήποτε σχέδιο: τη μεταρρύθμιση της UEFA για το Champions League, την οποία βοήθησε να σχεδιάσει ως επικεφαλής της ECA, ή με τους επαναστάτες που ήθελαν να αποκτήσουν το πρωτάθλημά τους εξ ολοκλήρου.

«Έχω την τσάντα μου με το κοστούμι της UEFA στο αυτοκίνητο», λέει ο Ανιέλι για εκείνη τη μοιραία Κυριακή. «Τι συμβαίνει; Βομβαρδίζομαι [με τηλεφωνήματα]. 'Έχουν υπογράψει; Συμβαίνει κάτι;' Ήμουν σαν, ξέρετε τι; Θα χαλαρώσω, θα κλείσω το τηλέφωνό μου... [την επόμενη μέρα] ή θα πάω στο Μοντρέ γιατί δεν έχει συμβεί τίποτα. Ή διαχειρίζομαι την έναρξη της [Super League]'. Ήμουν λοιπόν σε πολύ δύσκολη θέση; Ναι. Αλλά εκεί ήμουν».

Μέχρι τα μεσάνυχτα, 12 σύλλογοι είχαν υπογράψει. Ο Ανιέλι δεν φόρεσε ποτέ ξανά το κοστούμι της UEFA. Παραιτήθηκε από επικεφαλής της ECA και αντικαταστάθηκε από τον Αλ Κελαϊφί, ο οποίος επαινέθηκε για την απόρριψη της Super League. Υπό την έντονη επίθεση της UEFA και άλλων, το σχέδιο κατέρρευσε, ενώ προωθήθηκε η επέκταση του Champions League.