Η Κίνα ελπίζει στα «μωρά δράκων» για την αύξηση του πληθυσμού

Το «έτος του δράκου» έχει ιστορικά προμηνύσει μια έξαρση των γεννήσεων στην Κίνα και σε άλλες χώρες της ανατολικής Ασίας, καθώς οι πιθανοί γονείς προσπαθούν να τοποθετήσουν τη γέννηση των απογόνων τους σε ένα ευνοϊκό ζώδιο.

Ωστόσο, οι ειδικοί δήλωσαν ότι αυτή η δημογραφική ιδιοσυγκρασία είναι απίθανο να βοηθήσει το Πεκίνο σε αυτό το έτος του δράκου -που αρχίζει τον επόμενο μήνα- αφού οι δυσοίωνες οικονομικές προοπτικές, η γήρανση της κοινωνίας και η πανδημία του κορωνοϊού ώθησαν τον πληθυσμό της Κίνας σε δεύτερη ετήσια μείωση το 2023.

Την Τετάρτη, τα επίσημα στοιχεία έδειξαν ότι οι θάνατοι στην Κίνα ξεπέρασαν τις γεννήσεις κατά 2 εκατ. πέρυσι. Η χώρα κατέγραψε 11 εκατ. θανάτους έναντι 9 εκατ. γεννήσεων, από 9,6 εκατ. το 2022, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός να ανέλθει σε 1,4 δισ. άτομα.

«Η μείωση του πληθυσμού δεν είναι απλώς αυξανόμενη. Η μείωση έχει υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με το προηγούμενο έτος», δήλωσε ο Γουάνγκ Φενγκ, ειδικός στα κινεζικά δημογραφικά στοιχεία στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Ιρβάιν. Το 2022, ο πληθυσμός της Κίνας μειώθηκε κατά 850.000, σηματοδοτώντας την πρώτη μείωση μετά από έναν ανθρωπογενή λιμό πριν από 60 χρόνια.

Ο εθνικός δείκτης θνησιμότητας επιταχύνεται επίσης, φτάνοντας το 2023 τα 7,87 ανά 1.000 άτομα, το υψηλότερο επίπεδο από τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Ο αριθμός των θανάτων πιστεύεται ότι επιδεινώθηκε από την ξαφνική χαλάρωση των αυστηρών αντιπανδημικών ελέγχων στα τέλη του 2022, αλλά οι Αρχές δεν έχουν δημοσιεύσει ολοκληρωμένα στοιχεία θνησιμότητας του Covid-19.

Η μείωση του πληθυσμού της Κίνας, που τροφοδοτείται από την πτώση του ποσοστού γεννήσεων και τη γήρανση του πληθυσμού, αποτελεί μια ιδιαίτερα ακανθώδη πρόκληση, καθώς το Πεκίνο αντιμετωπίζει την ύφεση των ακινήτων που εισέρχεται στο τρίτο έτος της, τις αναιμικές εξαγωγές και τη χαμηλή εμπιστοσύνη των επενδυτών. Πέρυσι, η Ινδία ξεπέρασε επίσημα την Κίνα ως το πολυπληθέστερο έθνος στον κόσμο.

Οι οικονομολόγοι έχουν προειδοποιήσει ότι αυτό το έτος θα είναι κρίσιμο για την Κίνα να επαναφέρει τους παράγοντες ανάπτυξης που ώθησαν την εκρηκτική επέκταση τεσσάρων δεκαετιών και να ξεφύγει από την απειλή ενός σπιράλ αποπληθωρισμού-χρέους.

Τα προηγούμενα χρόνια, η αργία του σεληνιακού νέου έτους του δράκου μπορεί να έδινε κάποια υπόσχεση ανακούφισης. Στην Κίνα, την Ταϊβάν, τη Σιγκαπούρη και το Χονγκ Κονγκ, τα λεγόμενα μωρά δράκων πιστεύεται παραδοσιακά ότι είναι προικισμένα με την τύχη, γεγονός που μεταφράζεται σε ένα άλμα στις γεννήσεις κάθε 12 χρόνια. Το φαινόμενο ήταν ιδιαίτερα έντονο στην Ταϊβάν και τη Σιγκαπούρη.

Ωστόσο, ο Γουάνγκ επισήμανε ότι αυτή η δεισιδαιμονία ήταν λιγότερο διαδεδομένη μεταξύ του σύγχρονου αναπαραγωγικού πληθυσμού της Κίνας, ο οποίος ήδη συρρικνώνεται λόγω των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων της πολιτικής του ενός παιδιού που κράτησε το ποσοστό γεννήσεων πολύ κάτω από το μέσο όρο των 2,1 που απαιτείται για τη διατήρηση ενός σταθερού πληθυσμού για δεκαετίες.

«Στο παρελθόν υπήρχαν περισσότερες γεννήσεις σε ευνοϊκά έτη του ζωδιακού κύκλου», δήλωσε ο Γουάνγκ. «Αλλά, δεδομένων των απαισιόδοξων οικονομικών προοπτικών και της απαισιοδοξίας μεταξύ των νέων, αμφιβάλλω αν θα δούμε αξιοσημείωτη ανάκαμψη φέτος».

Αυτά είναι άσχημα νέα για τους σχεδιαστές του πληθυσμού του Πεκίνου, οι οποίοι προσπαθούν απεγνωσμένα να αντιστρέψουν την ταχεία μείωση των γεννήσεων, καθώς η χώρα αντιμετωπίζει την προοπτική μιας παρατεταμένης οικονομικής επιβράδυνσης και μακροχρόνιας έλλειψης εργατικού δυναμικού.

Οι ειδικοί δήλωσαν ότι υπάρχει ένας αλληλοενισχυόμενος κύκλος μεταξύ της οικονομικής δυσπραγίας και του χαμηλού ποσοστού γεννήσεων. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή της Κίνας παρέμεινε σε αποπληθωριστικό έδαφος για τρίτο συνεχή μήνα τον Δεκέμβριο, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν την περασμένη εβδομάδα, αντανακλώντας την επιφυλακτικότητα των καταναλωτών για τις προοπτικές οικονομικής ανάκαμψης.

«Η απόκτηση ενός παιδιού είναι μια ευθύνη για όλη τη ζωή. Η οικονομική απαισιοδοξία αποτελεί ισχυρή αντίρροπη δύναμη για τη βελτίωση του ποσοστού γεννήσεων φέτος», δήλωσε ο Γουάνγκ.

Αλλά οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν περιορισμένα εργαλεία για να ενθαρρύνουν τις γυναίκες να γεννήσουν, προειδοποίησαν οι ειδικοί. Οι Αρχές χαλάρωσαν την πολιτική του ενός παιδιού το 2016, αλλά ο αριθμός των γεννήσεων έχει μειωθεί κάθε χρόνο από τότε και τα προγράμματα κινήτρων για τους νέους γονείς έχουν αποτύχει σε μεγάλο βαθμό να ενισχύσουν το ποσοστό γεννήσεων.

«Η επιθυμία των Κινέζων γυναικών να αποκτήσουν παιδιά είναι χαμηλή. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι αυτό θα αλλάξει, ακόμη και όταν αυξάνονται οι ανησυχίες για τη δημογραφική κρίση και ακόμη και αν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής προσπαθούν να δώσουν κίνητρα για αύξηση των γεννήσεων μέσω επιδοτήσεων», δήλωσε η Λου Πιν, Κινέζα φεμινίστρια συγγραφέας που ζει στη Νέα Υόρκη.

Το Κρατικό Συμβούλιο της Κίνας, το υπουργικό συμβούλιο, υπέδειξε μια διαφορετική κατεύθυνση την περασμένη εβδομάδα, ζητώντας επενδύσεις σε μια «ασημένια οικονομία» για την κάλυψη των αναγκών της αυξανόμενης ομάδας ηλικιωμένων, συμπεριλαμβανομένων των συντάξεων, της υγειονομικής περίθαλψης και των υπηρεσιών αναψυχής.

Η Ντόρα Γκάο, μια 30χρονη παντρεμένη εργαζόμενη στον τομέα των οικονομικών στη Σαγκάη, δήλωσε ότι δεν αισθάνεται αρκετά σίγουρη για την οικονομική της κατάσταση ώστε να μεγαλώσει ένα παιδί. «Δεν έχω αρκετούς πόρους για να αφιερώσω στην εκπαίδευση ενός παιδιού. Ο ανταγωνισμός είναι έντονος και υπάρχει υψηλό κόστος που το συνοδεύει», είπε.

Πρόσθεσε ότι η «επαγγελματική ποινή» για τις μητέρες αποτρέπει την ίδια και άλλες από το να μείνουν έγκυες. «Στις επαγγελματίες μητέρες στην Κίνα η δουλειά τους αφαιρείται και δίνεται σε συναδέλφους», είπε. «Είναι λιγότερο πιθανόν να πάρουν προαγωγή».

C