Μισό αιώνα μετά, το «Άρτεμις» στα… βήματα του «Απόλλωνα»

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΖΙΒΑΣ

Εάν είναι επιτυχές, το πρόγραμμα «Άρτεμις» θα εκτελέσει την πρώτη επανδρωμένη αποστολή που θα προσσεληνωθεί μετά το «Απόλλων 17» τον Δεκέμβριο του 1972, την τελευταία επανδρωμένη αποστολή του προγράμματος «Απόλλων».

Το πρόγραμμα «Άρτεμις» ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2017 ως μέρος των διαδοχικών προσπαθειών για την αναζωογόνηση του διαστημικού προγράμματος των ΗΠΑ. Ο δηλωμένος βραχυπρόθεσμος στόχος της NASA για το πρόγραμμα είναι η προσελήνωση της πρώτης γυναίκας και του πρώτου έγχρωμου προσώπου στη Σελήνη. Οι μεσοπρόθεσμοι στόχοι περιλαμβάνουν τη δημιουργία μιας διεθνούς ερευνητικής αποστολής και μακροχρόνια ανθρώπινη παρουσία στη Σελήνη. Μακροπρόθεσμοι στόχοι για το πρόγραμμα είναι να τεθούν τα θεμέλια για την εξόρυξη σεληνιακών πόρων και τελικά να καθιστούν εφικτές οι επανδρωμένες αποστολές στον Άρη και πέρα από αυτόν.

Το πρόγραμμα «Άρτεμις» διεξάγεται κυρίως από τη NASA και τους αναδόχους εμπορικών διαστημικών πτήσεων των ΗΠΑ, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία και τις διαστημικές υπηρεσίες πολλών άλλων εθνών. Άλλες χώρες έχουν προσκληθεί να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα μέσω της υπογραφής των κυβερνητικών συμφωνιών της Αρτέμιδος, οι οποίες παρέμειναν ανοιχτές για υπογραφή από τον Οκτώβριο του 2020.

Το πρόγραμμα «Άρτεμις» οργανώνεται γύρω από μια σειρά αποστολών του Συστήματος Διαστημικής Εκτόξευσης (SLS). Αυτές οι διαστημικές αποστολές θα αυξηθούν σε πολυπλοκότητα και έχουν προγραμματιστεί να πραγματοποιούνται σε διαστήματα ενός έτους ή περισσότερο. Η NASA και οι συνεργάτες της έχουν σχεδιάσει τις αποστολές από το «Άρτεμις I» μέχρι το «Άρτεμις V» και έχουν προταθεί και άλλες αποστολές «Άρτεμις». Κάθε αποστολή SLS επικεντρώνεται στην εκτόξευση ενός πυραύλου SLS που μεταφέρει ένα διαστημόπλοιο Ωρίων. Αποστολές μετά την «Άρτεμις II» θα εξαρτηθούν από αποστολές υποστήριξης που εκτοξεύονται από άλλους οργανισμούς και διαστημόπλοια για λειτουργίες υποστήριξης.

Αποστολές SLS

Η αποστολή «Άρτεμις I» (2022) ήταν δοκιμή εκτόξευσης χωρίς πλήρωμα του SLS και του Ωρίων και είναι η πρώτη δοκιμαστική πτήση και για τα δύο σκάφη. Ο στόχος της αποστολής «Άρτεμις I» ήταν να μεταφέρει τον Ωρίωνα σε σεληνιακή τροχιά και στη συνέχεια να επιστρέψει στη Γη. Το SLS χρησιμοποίησε το δεύτερο στάδιο ICPS, το οποίο παρείχε την ώθηση για να στείλει το Orion στην περιοχή της Σελήνης. Ο Ωρίωνας φρέναρε αποκτώντας ανάδρομη σεληνιακή τροχιά, όπου παρέμεινε για περίπου έξι ημέρες πριν επιστρέψει στη Γη. Η κάψουλα Orion διαχωρίστηκε από τη μονάδα συντήρησής της, εισήλθε ξανά στην ατμόσφαιρα για αεροπέδηση και προσγειώθηκε με αλεξίπτωτα. Το «Άρτεμις 1» ήταν αρχικά προγραμματισμένο για τα τέλη του 2021, αλλά τελικά εκτοξεύθηκε επιτυχώς στις 16 Νοεμβρίου 2022.

Η αποστολή «Άρτεμις II» (2024) θα είναι η πρώτη δοκιμαστική πτήση με πλήρωμα του SLS και του διαστημικού σκάφους Orion. Τα τέσσερα μέλη του πληρώματος θα πραγματοποιήσουν εκτεταμένους ελέγχους στην τροχιά της Γης και το Orion θα προωθηθεί στη συνέχεια σε μια τροχιά ελεύθερης επιστροφής γύρω από τη Σελήνη, επιστρέφοντας πίσω στη Γη για επανείσοδο και προσγείωση. Η εκτόξευση έχει προγραμματιστεί όχι νωρίτερα από τον Μάιο του 2024.

Η αποστολή «Άρτεμις III» (2025) θα είναι επανδρωμένη προσελήνωση. Η αποστολή εξαρτάται από μια υποστηρικτή αποστολή για την τοποθέτηση ενός συστήματος προσελήνωσης ανθρώπου (HLS) σε μια σχεδόν ευθύγραμμη τροχιά άλου (NRHO) της Σελήνης πριν από την εκτόξευση του SLS/Orion. Αφού το HLS φτάσει στη NRHO, το SLS/Orion θα στείλει το διαστημικό σκάφος Orion με πλήρωμα τεσσάρων ατόμων, το οποίο προορίζεται να περιλαμβάνει την πρώτη γυναίκα και τον πρώτο έγχρωμο που θα προσεληνωθεί, με συνάντηση και πρόσδεση στο HLS. Δύο αστροναύτες θα μεταφερθούν στο HLS, το οποίο θα κατέβει στη σεληνιακή επιφάνεια, όπου θα παραμείνει για 6,5 ημέρες.

Στον σταθμό Σεληνιακή Πύλη

Αποστολές εκτός διαστημικού σκάφους

Οι αστροναύτες θα εκτελέσουν τουλάχιστον δύο αποστολές εκτός σκάφους στην επιφάνεια πριν φύγουν με το HLS και συναντηθούν με το Orion. Το Orion θα επιστρέψει τους τέσσερις αστροναύτες στη Γη. Η εκτόξευση έχει προγραμματιστεί όχι νωρίτερα από το 2025. Η αποστολή «Άρτεμις IV» (2027) είναι μια επανδρωμένη αποστολή στον σταθμό Σεληνιακή Πύλη (Lunar Gateway) σε τροχιά NRHO, χρησιμοποιώντας ένα SLS 1B. Μια προηγούμενη αποστολή υποστήριξης θα μεταφέρει τις δύο πρώτες μονάδες πύλης στο NRHO. Η επιπλέον ισχύς του Block 1B θα επιτρέψει στο SLS/Orion να παραδώσει τη μονάδα I-HAB για σύνδεση με την Πύλη. Η εκτόξευση έχει προγραμματιστεί όχι νωρίτερα από το 2027. Οι αποστολές «Άρτεμις V» έως «Άρτεμις VIII» προτείνεται να περιλαμβάνουν την προσελήνωση αστροναυτών, οι οποίοι θα επωφεληθούν από τις αυξανόμενες υποδομές που πρόκειται να προσγειωθούν από αποστολές υποστήριξης. Αυτά θα περιλαμβάνουν καταλύματα, ρόβερ, επιστημονικά όργανα και εξοπλισμό εξόρυξης πόρων.