Paradise Papers: Οι Offshore του Ζολώτα που αναστάτωσαν την Κύπρο

Στα τέλη Αυγούστου του 2015, ένα μήνυμα με τίτλο «Hit Escalation», μία ορολογία που χρησιμοποιείται από την Appleby και σχετίζεται με ενδεχόμενα προβλήματα που έχουν εντοπιστεί για πελάτες της, ανταλλάχθηκε μεταξύ υπαλλήλων της δικηγορικής εταιρείας. Το μήνυμα αφορούσε την Newlead Holdings με έδρα τις Βερμούδες, συμφερόντων του εφοπλιστή Μιχάλη Ζολώτα, ο οποίος έχει εκδοθεί στην Κύπρο για την υπόθεση φερόμενου χρηματισμού του Κεντρικού Τραπεζίτη που δικάζεται αυτή την περίοδο και αντιμετωπίζει κατηγορίες που αφορούν τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Έρευνα των ΧΑΡΗ ΚΑΡΑΝΙΚΑ & ΘΑΝΑΣΗ ΤΡΟΜΠΟΥΚΗ

Εικονογράφηση: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΝΤΑΖΗΣ

«Έχω κάνει κάποια προκαταρκτική έρευνα», ανέφερε ένας από τους αποδέκτες του μηνύματος και προσέθεσε ότι η Newlead Holdings έχει μία θυγατρική επίσης στις Βερμούδες, την Compassion Overseas Ltd, η οποία είναι στη λίστα των εταιρειών προς διαγραφή. «Δεν παρέχουμε διευθυντές σε καμία από τις δύο εταιρείες», σημείωσε ο υπάλληλος που κατά την προκαταρκτική του έρευνα για την Newlead εντόπισε κάποιες «κατηγορίες, που αφορούν δραστηριότητες το 2013, προφασιζόμενες διαφθορά – δωροδοκία». Ο υπάλληλος ανέφερε επίσης σε εκείνο το μήνυμα που εστάλη στα τέλη Αυγούστου του 2015 ότι η Newlead θέλει να ανοίξει λογαριασμό στην NTB, μία τράπεζα με έδρα τις Βερμούδες. «Η τράπεζα εξέφρασε , υπό τις περιστάσεις, ότι είναι απίθανο να συμφωνήσει με το αίτημα και είναι περίεργοι ως προς το πώς έχουμε αποδεχθεί ότι πρόκειται για έναν αξιόλογο πελάτη», κατέληξε ο υπάλληλος. Αφού συζήτησε το θέμα με συνάδελφό του πρότεινε τον τερματισμό της συνεργασίας μεταξύ Appleby και Newlead, καθώς «η όρεξήμας για τέτοιου είδους δυνητικού ρίσκου είναι μηδενική». Η πρότασή του εισακούστηκε.

Χωρίς ελεγχούς

Αυτό που δεν αναφερόταν στο μήνυμα ήταν ότι επί χρόνια η Appleby παρείχε τις υπηρεσίες της στην Newlead χωρίς να έχει προχωρήσει σε ελέγχους –ως όφειλε- για τις δραστηριότητες της εταιρείας που ήταν πελάτης της. Στο χρονικό σημείο που χτύπησε το καμπανάκι του «Hit Escalation», είχαν ήδη συμπληρωθεί δύο χρόνια από την κατάθεση μήνυσης στα δικαστήρια της Νέας Υόρκης εναντίον της Newlead και του κυρίου Ζολώτα σύμφωνα με την οποία η βρετανική Transasia Commodities τους κατηγορούσε για πλαστογραφία, απάτη και χειραγώγηση μετοχών. Η TransAsia είχε συνάψει συμφωνία για να αγοράσει 110.000 τόνους άνθρακα από μια κοινοπραξία της Newlead στις ΗΠΑ το 2013, αλλά ο άνθρακας δεν παραδόθηκε ποτέ. Στην μήνυσή της η Transasia υποστήριζε ότι η κοινοπραξία της Newlead δεν είχε ποτέ ελπίδα ή πρόθεση να παραδώσει τον άνθρακα και ότι η σύμβαση είχε υπογραφεί μόνο και μόνο για να τη χρησιμοποιήσει η Newlead ώστε να αυξήσει την τιμή της μετοχής της στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, όπου ήταν εισηγμένη. Όπως περιγραφόταν στην μήνυση: «Οι κατηγορούμενοι χρησιμοποίησαν δημόσιες καταχωρίσεις και δελτία τύπου για τις συμβάσεις άνθρακα ώστε να προσελκύσουν τους επενδυτές να αγοράσουν και να αυξήσουν την τιμή των μετοχών της NewLead Holdings. Μετά εξέδωσαν εκατομμύρια μετοχές της NewLead Holdings προς τους εαυτούς τους ως μισθούς και επιδόματα, και σε εταιρείες που ανήκαν στους ίδιους, τα μέλη της οικογένειάς τους και τους στενούς συνεργάτες τους, που είχαν μεταμφιεσθεί σε «συμβούλους» και «πωλητές».

Μετά οι κατηγορούμενοι γέμιζαν τις τσέπες τους πωλώντας τις μετοχές σε φουσκωμένες τιμές στο ανυποψίαστο κοινό

Μετά οι κατηγορούμενοι γέμιζαν τις τσέπες τους πωλώντας τις μετοχές σε φουσκωμένες τιμές στο ανυποψίαστο κοινό που τις αγόραζε, το οποίο βασιζόταν στα παραπλανητικά δελτία τύπου της εταιρείας που μιλούσαν για τη δήθεν επιτυχημένη είσοδό τους στον τομέα της εξόρυξης άνθρακα».

Παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες η επικοινωνία με τον κ. Ζολώτα δεν κατέστη εφικτή ώστε να απαντήσει σε συγκεκριμένα ερωτήματα σχετικά με την Newlead. Ερωτήματα στάλθηκαν στην εταιρεία ώστε να μεταφερθούν στον κ. Ζολώτα, ενώ επιχειρήθηκε και η επαφή με συνήγορό του. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο έλληνας εφοπλιστής αρνείται τις κατηγορίες. Σημειώνεται ότι στις αρχές του 2017, το ανώτατο δικαστήριο της Νέας Υόρκης αποφάνθηκε υπέρ της Transasia, η οποία, φέρεται να ζητάει πλέον από την Newlead αποζημίωση ύψους 22 εκατομμυρίων δολαρίων για τη ζημία που υπέστη.

Η διαμάχη όμως της Transasia με την Newlead ήταν μόνο μία από τις υποθέσεις που δεν κατάφεραν να εντοπίσουν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί της Appleby επί δύο χρόνια με αποτέλεσμα η δικηγορική εταιρεία να παρέχει τις υπηρεσίες στην offshore με έδρα τις Βερμούδες.

FOCUS στην Κύπρο

Ενώ η Appleby εξυπηρετούσε κανονικά την Newlead, στην Κύπρο η κατάσταση έβραζε: Από το 2013, με την κατάρρευση των κυπριακών τραπεζών, είχαν ξεκινήσει έντονες διαμάχες σχετικά με το ρόλο του Ανδρέα Βγενόπουλου, εταιρειών που είχαν λάβει δάνεια τα οποία κοκκίνησαν, αλλά και χρηματοδοτήσεις κομμάτων –μέχρι και την υπόθεση που ενέπλεξε πρώην Κεντρικό Τραπεζίτη στην Κύπρο- από μία από τις εταιρείες που είχε λάβει τέτοια δάνεια. Ένα από τα βασικά σημεία αυτής της διαμάχης ήταν και η Focus Maritime, μία εταιρεία με έδρα τις Νήσους Μάρσαλ, συμφερόντων Ζολώτα.

Μέσω της Focus Maritime φέρεται ότι έφτασε το ένα εκατομμύριο ευρώ στην εταιρεία της κόρης του πρώην Κεντρικού Τραπεζίτη Χριστόδουλου Χριστοδούλου το 2007, ενώ σύμφωνα με έρευνα της γενικής εισαγγελίας της Κύπρου, δύο κόμματα, το ΑΚΕΛ και το ΔΗΣΥ εμφανίζονται να έχουν επωφεληθεί την περίοδο 2007-2008 άμεσα ή έμμεσα από την εταιρεία με εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ – κάτι όμως το οποίο δεν οδηγεί στην διάπραξη αδικημάτων αφού η όποια αδήλωτη χρηματοδότηση δεν συνιστούσε ποινικό αδίκημα εκείνη την περίοδο.

Στο τραπέζι των αποκαλύψεων έπεσε και ένα δάνειο της Focus από την Marfin – Λαϊκή Τράπεζα, ύψους 217 εκατομμυρίων δολαρίων. Τον Μάιο του 2012, μόλις λίγες εβδομάδες πριν η Κυπριακή Δημοκρατία αποφασίσει να παρέχει στήριξη 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ στις κυπριακές τράπεζες, η Λαϊκή αποφάσισε να μετατρέψει το συγκεκριμένο δάνειο της Focus σε μετοχικό κεφάλαιο της Newlead Holdings, μία κίνηση που αποδείχθηκε εις βάρος της τράπεζας καθώς η αξία των μετοχών της τελευταίας μειώθηκε δραματικά. Υπό κανονικές συνθήκες, η Λαϊκή, που αποδέχθηκε την μετατροπή του δανείου σε μετοχικό κεφάλαιο εταιρείας, θα έπρεπε να έχει διενεργήσει έλεγχο due diligence της εταιρείας καθώς και να λάβει κάποιες εγγυήσεις έτσι ώστε να σταθμίσει το ρίσκο που αναλαμβάνει.

Η Λαϊκή αποφάσισε να μετατρέψει το συγκεκριμένο δάνειο της Focus σε μετοχικό κεφάλαιο της Newlead Holdings

Επιπλέον, στέλεχος της Λαϊκής ζητούσε στην Κεντρική Τράπεζα Κύπρου την προώθηση της υπόθεσης για την μετατροπή του δανείου της Focus σε μετοχές της Newlead ενώ η Κεντρική Τράπεζα έθεσε ως ερώτημα το εξής: Γιατί επιδιώκεται η μετατροπή του ομολόγου σε μετοχές άμεσα, αφού απ’ ό,τι αναφέρεται η απόρριψη του αιτήματος θα έχει ούτως ή άλλως το ίδιο «αρνητικό» αποτέλεσμα; Η μετατροπή προχώρησε άμεσα, σε λιγότερο από έναν μήνα οδηγώντας στη ζημία της τράπεζας.

Στο μήνυμα με τίτλο “Hit Escalation #12” που ανταλλάχθηκε μεταξύ υπαλλήλων της Appleby στα τέλη Αυγούστου του 2015, πέρα από το όνομα της Newlead Holdings, περιλαμβανόταν και το όνομα «Σταύρος Σταύρου». Όμως, στα αρχεία της διαρροής δεν εντοπίζεται κάποια σχέση του συγκεκριμένου ονόματος με την εταιρεία.

Εμπλοκή «Σταύρου»

Στο πλαίσιο της διαμάχης για την κατάρρευση των τραπεζών της Κύπρου, μία ημέρα πριν από την ανακοίνωση έκδοσης εντάλματος σύλληψής του υπό αναστολή, ο Ανδρέας Βγενόπουλος σε ανακοίνωσή του στις 21 Μαϊου 2014 ονόμαζε τον κύπριο εφοπλιστή Σταύρο Σταύρου ως συνεργάτη του κ. Ζολώτα. Σε άλλες δηλώσεις του ισχυριζόταν ότι ο Σταύρος Σταύρου «είναι ένας άνθρωπος που οι πληροφορίες μου λένε ότι η οικογένειά του είναι πολύ καλά δικτυωμένη μέσα στο ΑΚΕΛ και ο κος Σταύρος Σταύρου το 2012, επί προεδρίας Χριστόφια, ανέλαβε μάλιστα και Πρόεδρος των Κυπριακών Αερογραμμών». Απαντώντας σε αυτούς τους ισχυρισμούς του Βγενόπουλου, ο Σταύρος Σταύρου επεσήμανε ότι το 2004 ενήργησε ως σύμβουλος για επενδυτές που είχαν επενδύσει σε ναυτιλιακές εταιρείες στις οποίες συμμετείχε ανάμεσα σε άλλους μεγάλης εμβέλειας επενδυτές και ο κ. Μ. Ζολώτας. «Οι επενδυτές αυτοί προέρχονταν από τη διεθνή ναυτιλιακή βιομηχανία και περιλαμβάνονταν μεγάλα ονόματα από Βέλγιο, Νορβηγία, Αγγλία, Μονακό και Έλληνες του εξωτερικού. Η συνεργασία στο συγκεκριμένο επενδυτικό σχήμα έληξε πριν από μερικά χρόνια. Για τις επενδύσεις αυτές δεν υπήρχε ουδεμία χρηματοδότηση από ελληνικές η κυπριακές Τράπεζες. Εν κατακλείδι θέλουμε να διευκρινίσουμε ότι με την εταιρεία FOCUS δεν είχαμε και δεν έχουμε καμιά σχέση», είχε αναφέρει ο κύριος Σταύρου.

Στις ίδιες δηλώσεις του ο Ανδρέας Βγενόπουλος είχε ισχυριστεί ότι δεν είναι είχε σημειώσει ότι «η κρατική διοίκηση της Λαϊκής Τράπεζας απελευθέρωσε κατά τρόπο περίεργο και ακατανόητο εξασφαλίσεις των δανείων του κ. Ζολώτα χωρίς κανένα αντάλλαγμα και ουδεμία πράξη διεκδίκησης των οφειλών του που έκανε από τον Νοέμβριο του 2011 μέχρι και τον Μάρτιο του 2013», τοποθετώντας στο κάδρο και την μετατροπή του δανείου της Focus σε μετοχές της Newlead Holdings.

H Appleby ως δικηγορική φίρμα που διαχειρίζεται offshore δεν οφείλει να ελέγχει μόνο τις εταιρείες για τις δραστηριότητές τους αλλά και αυτούς που συμμετέχουν σε αυτές – από τους μετόχους έως τους διευθυντές. Στα αρχεία της διαρροής ο Μιχάλης Ζολώτας εμφανιζόταν ως διευθυντής της Newlead Holdings.

Και ενώ η διαμάχη στην Κύπρο για το ρόλο των εταιρειών του Ζολώτα είχε ξεκινήσει στην Κύπρο από το 2013 η Appleby φαίνεται να αποφασίζει να διακόψει τις σχέσεις μετά το σχόλιο ενός τραπεζίτη από τις Βερμούδες δύο χρόνια μετά.

Η Appleby δεν απάντησε στα ερωτήματα σχετικά με την υπόθεση της Newlead και του κυρίου Ζολώτα.

Πηγή: news247.gr