Γιατί ερημώνουν τα αστικά κέντρα;

Τα κέντρα των πόλεων ερημώνουν – πανδημία και ενεργειακή κρίση έχουν επιταχύνει το φαινόμενο στις γερμανικές πόλεις. Τι μπορεί να γίνει για να σταματήσει αυτό;Τα λοκντάουν εν μέσω πανδημίας, ο πληθωρισμός και η ενεργειακή κρίση φαίνεται να επιταχύνουν ένα φαινόμενο ερήμωσης στα αστικά κέντρα της Γερμανίας. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το κέντρο της πόλης πρέπει να επανεξεταστεί ριζικά και να επαναπροσδιοριστεί ως ένας τόπος κοινωνικής συνάντησης – άλλωστε οι αγορές γίνονται πλέον ούτως ή άλλως κυρίως διαδικτυακά.

«Ενοικιάζεται», αναγράφεται πλέον στις βιτρίνες πολλών καταστημάτων στο κέντρο της Βόννης. Οι άλλοτε γεμάτες ζωή στοές και τα εμπορικά καταστήματα είναι πια σχεδόν απόκοσμα άδεια. Σχεδόν κανένας περαστικός δεν κάνει πια βόλτες στους διαδρόμους, εκεί που κάποτε ο κόσμος χάζευε με τις ώρες τις βιτρίνες των καταστημάτων.

«Δεν υπάρχουν πλέον οι αυθόρμητοι, περαστικοί πελάτες στο κατάστημα» λέει ο Τόργκερ Μπρούνκεν, από το διώροφο καπνοπωλείο στον κεντρικό πεζόδρομο της Βόννης. Και βέβαια δεν είναι ο μόνος που υποφέρει από την έλλειψη πελατείας: Οι γείτονές του έχουν τα ίδια προβλήματα, τα οποία έγιναν ακόμη πιο έντονα μετά την πανδημία και την άνοδο των τιμών, αλλά όπως σημειώνει ο ίδιος, γι' αυτό ευθύνονται και οι αγορές μέσω διαδικτύου.

Άδειοι εμπορικοί δρόμοι, γεμάτα διαδικτυακά καλάθια

Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα αστικά κέντρα στη Γερμανίας έχουν σοβαρό πρόβλημα. Ωστόσο μεγάλοι εμπορικοί δρόμοι, όπως η Καουφινγκερστράσε του Μονάχου ή η Τσάιλ της Φρανκφούρτης ενδεχομένως να επιβιώσουν, καθώς αποτελούν και τουριστικούς μαγνήτες. Οι εμπορικοί δρόμοι στις μικρότερες πόλεις από την άλλη πλευρά έχουν μεγαλύτερες δυσκολίες.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Λιανικού Εμπορίου με έδρα την Κολωνία, το 27% των εμπόρων λιανικής πιστεύει ότι οι προνομιακές τοποθεσίες στις μεγάλες πόλεις χάνουν πλέον τη σημασία τους. Όσον αφορά τα κέντρα μικρότερων πόλεων, το 30% των ιδιοκτητών καταστημάτων είναι απαισιόδοξοι. Σύμφωνα με την έρευνα, μόνο τα εμπορικά κέντρα μπορούν να προσφέρουν στους καταστηματάρχες ένα «ασφαλές καταφύγιο».

Και ο λόγος για το φαινόμενο αυτό είναι λίγο-πολύ προφανής: Πέρυσι οι διαδικτυακές επιχειρήσεις στη Γερμανία ξεπέρασαν το αστρονομικό ποσό των 100 δισεκατομμυρίων ευρώ – μία αύξηση ύψους 19%.

Κρίση ή ευκαιρία να αλλάξει το αστικό κέντρο;

«Η πανδημία με τα λοκντάουν και τώρα ο πληθωρισμός και η ενεργειακή κρίση απλώς επιτάχυναν μία αλλαγή που έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό. Τώρα όμως αυτή γίνεται ακόμη πιο ξεκάθαρη, λόγω του ενδιαφέροντος που δείχνουν και τα ΜΜΕ», λέει χαρακτηριστικά η Μάριον Κλέμε από το ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικών Μελετών και Αστικού Χώρου. «Το παραδοσιακό λιανικό εμπόριο έχει προβλήματα, αλλά δεν χρειάζεται αυτά να γίνουν πρόβλημα και για τα ίδια τα αστικά κέντρα – τα προβλήματα μπορούν να μετατραπούν σε ευκαιρία».

Οι άνθρωποι μπορεί να κάνουν όλο και περισσότερες ηλεκτρονικές αγορές και να περνούν περισσότερο χρόνο στο διαδίκτυο, χρειάζονται όμως ακόμη χώρους συνάντησης, πιστεύει η Κλέμε: «Στην πραγματικότητα όλοι αγαπούν τα κέντρα των πόλεών τους», λέει χαρακτηριστικά. Παρόλο λοιπόν που πολλοί δήμαρχοι ανησυχούν, καθώς πολλές θέσεις εργασίας εξαρτώνται από τα καταστήματα στα αστικά κέντρα, πολλοί είναι και οι ειδικοί που βλέπουν το μέλλον με ελπίδα…

Νεμάνγια Ρούγεβιτς

Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου