Σαν «αλάτι στην πληγή» ήταν για τις τοπικές Αρχές και την κοινωνία των πολιτών η ενημέρωση για εταιρεία που σχεδιάζει την κατασκευή σταθμού παραγωγής ηλεκτρισμού, για εμπορική χρήση, μέσα από διαδικασία πυρόλυσης ελαστικών στη Βιομηχανική Περιοχή Γερίου. Λόγω της ανησυχίας του για ενδεχόμενη επικινδυνότητα της νέας ανάπτυξης που χωροθετείται σε κοντινή απόσταση από τις οικιστικές ζώνες –όπως είναι γνωστό πρόκειται για μία ήδη βεβαρημένη περιοχή, στις νότιες παρυφές της Λευκωσίας (Λατσιά, Γέρι, Δάλι), όπου τα όρια της βιομηχανικής και οικιστικής ζώνης έχουν σχεδόν εκμηδενιστεί και οι πυρκαγιές σε εργοστάσια βαριάς βιομηχανίας είναι συχνές- την περασμένη εβδομάδα το δημοτικό συμβούλιο Νότιας Λευκωσίας – Ιδαλίου έστειλε επιστολή προς τον ΕΟΑ Λευκωσίας και τον διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, για να εκφράσει την κάθετη διαφωνία του σε σχέση με την αδειοδότηση, καθώς εκκρεμεί η ανανέωση της άδειας οικοδομής. Την επιστολή προσυπέγραψε επίσης ο γειτονικός Δήμος Λατσιών – Γερίου, ενώ εκτός από τον ΕΟΑ Λευκωσίας, κοινοποιήθηκε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, στον υπουργό Ενέργειας, Γιώργο Παπαναστασίου, στις Κοινοβουλευτικές Επιτροπές Ενέργειας και Περιβάλλοντος, στο Τμήμα Περιβάλλοντος και στο Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας.
Τα αιτήματα
Το όλο ζήτημα έρχεται να επαναφέρει στο προσκήνιο τα διαχρονικά αιτήματα των κατοίκων της περιοχής, τα οποία εκφράστηκαν έντονα τον Ιούλιο του 2023, με αφορμή την πυρκαγιά σε εργοστάσιο ανακύκλωσης στην ίδια βιομηχανική περιοχή στο Γέρι. Το αποτέλεσμα ήταν να γίνει σειρά υπουργικών συσκέψεων υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, για να ληφθούν συγκεκριμένες αποφάσεις, ενώ σε επίσκεψή του στην περιοχή, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης υποσχέθηκε τη δρομολόγηση αλλαγών.
Συγκεκριμένα, τα αιτήματα των κατοίκων είναι τα εξής:
1. Άμεση έναρξη συζήτησης για τον αποχαρακτηρισμό της οχληράς βιομηχανικής ζώνης που απομένει στην ευρύτερη περιοχή Γερίου σε ελαφρά βιομηχανική ζώνη, με απομάκρυνση των μονάδων βαριάς βιομηχανίας από την περιοχή. Στο προσεχές μέλλον να μην εγκατασταθούν άλλες μονάδες βαριάς βιομηχανίας στην περιοχή.
2. Διενέργεια συχνότερων (τακτικών και άτακτων) ελέγχων από τα αρμόδια κυβερνητικά τμήματα στα εν λόγω υποστατικά.
3. Λήψη των απαραίτητων νομοθετικών μέτρων, για την αποτροπή των συνεχόμενων περιστατικών πυρκαγιών σε μονάδες ανακύκλωσης (για επαναλαμβανόμενα περιστατικά πυρκαγιών στα ίδια υποστατικά να επιβάλλονται αυστηρότατες ποινές, ώστε αυτές να λειτουργούν αποτρεπτικά).
Χωρίς πρόοδο
Σε σχέση με το πρώτο αίτημα, πολύ καλά ενημερωμένες πηγές επί του θέματος ανέφεραν στον «Π» ότι μετά από σχεδόν δύο χρόνια δεν έχει σημειωθεί πρόοδος, μέσα από εκπόνηση μελέτης του Πολεοδομικού Συμβουλίου, όπου θα οριοθετείται νέα περιοχή στην Κύπρο για να μεταφερθούν οι βαριές μονάδες, παρά τις εξής διαβεβαιώσεις του Προέδρου σε εκδήλωση στο Γέρι (27/07/2023): «Πήγαμε και κάναμε μια βιομηχανική ζώνη εδώ και ακολούθως γύρω-γύρω οικιστικές ζώνες και σήμερα έχουμε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα. Πρέπει να εργαστούμε για να μεταφερθεί η συγκεκριμένη ζώνη. Στη χώρα μας ποτέ δεν έγινε χωροταξικός διαχωρισμός, πολλές φορές χρησιμοποιούσαμε ως δικαιολογία το γεγονός ότι υπάρχει κατοχή και θα περιμένουμε την επανένωση της Κύπρου για να κάνουμε χωροταξικό σχεδιασμό, με αποτέλεσμα να έχουμε σήμερα αυτά τα προβλήματα στο Γέρι και στις γειτονικές περιοχές, να έχουμε τα ίδια προβλήματα στην περιοχή Βασιλικού με διπλάσιο αριθμό κοινοτήτων σε ένα περιβάλλον που δημιουργεί αρκετά προβλήματα, τα οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε μέσα από τον χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας και αυτό θα κάνουμε αμέσως». Στην ίδια εκδήλωση, ο Πρόεδρος τόνισε ότι μετά από δικές του οδηγίες, δεν θα δοθεί καμία νέα άδεια για τη βιομηχανική ζώνη Γερίου, με αποτέλεσμα σήμερα οι τοπικές Αρχές να εκφράζουν την έκπληξή τους για τη μονάδα πυρόλυσης. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το Πολεοδομικό Συμβούλιο ασχολήθηκε μέχρι σήμερα με τη βραχυπρόθεσμη διαχείριση του όλου ζητήματος.
Μιλώντας στον «Π», ο δήμαρχος Λατσιών - Γερίου, Χρίστος Πιτταράς, ανέφερε ότι σύντομα θα υποβάλουν αίτημα για να αποχαρακτηριστεί η Βιομηχανική Περιοχή Γερίου και να απομακρυνθούν οι μονάδες βαριάς βιομηχανίας. Επίσης έκανε λόγο για την ανάγκη να γίνει κοινός αγώνας με τους γειτονικούς Δήμους Λατσιών – Γερίου, Νότιας Λευκωσίας - Ιδαλίου και Λακατάμιας – Τσερίου – Ανθούπολης, ώστε να απομακρυνθούν οι μονάδες βαριάς βιομηχανίας από τις περιοχές τους. Παράλληλα σημείωσε ότι είναι αδιανόητο να δίνονται νέες άδειες σε μονάδες, όπως αυτή της πυρόλυσης, από τη στιγμή που ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης έδωσε οδηγίες να μη δοθούν άλλες άδειες.
Οι έλεγχοι
Ένα από τα αιτήματα των πολιτών, για το οποίο έχει γίνει μέχρι σήμερα ένα μικρό βήμα προόδου, αφορά τους ελέγχους των βιομηχανιών στις βιομηχανικές περιοχές της περιοχής, δήλωσε στον «Π» ο δημοτικός σύμβουλος στον Δήμο Νότιας Λευκωσίας – Ιδαλίου (πρόεδρος της Επιτροπής Καθαριότητας, Περιβάλλοντος και Υγείας του Δήμου) και μέλος του δ.σ. της Κίνησης Βελτίωσης Ποιότητας Ζωής, Κυριάκος Κυριάκου. Μετά από απαίτηση των Δήμων Λακατάμιας – Τσερίου, Νότιας Λευκωσίας – Ιδαλίου και Λατσιών – Γερίου, το Τμήμα Περιβάλλοντος προχώρησε τον περασμένο Ιούλιο στην αγορά υπηρεσιών από εξωτερική επιθεωρήτρια, η οποία ασκεί επιπλέον ελέγχους στις βιομηχανικές ζώνες της περιοχής. Το έργο της συγχρηματοδοτείται από τους τρεις δήμους και το Τμήμα Περιβάλλοντος. Σύμφωνα με τον κ. Κυριάκου, το ζήτημα που προκύπτει είναι ότι μέχρι σήμερα οι τρεις δήμοι δεν ενημερώνονται για τα αποτελέσματα των επιθεωρήσεών της. Πρόσθεσε ότι σε συνάντηση που έχει προγραμματιστεί να έχoυν στις 24 Μαρτίου με τον διευθυντή του Τμήματος Περιβάλλοντος, Θεόδουλο Μεσημέρη, οι Δήμοι Νότιας Λευκωσίας – Ιδαλίου και Λατσιών - Γερίου, η Κίνηση Βελτίωσης Ποιότητας Ζωής και η ομάδα Πρωτοβουλία Μητέρων, θα του θέσουν το ζήτημα ενημέρωσης των τριών δήμων μέσα από τη λήψη αναφορών, δεδομένου ότι οι επιθεωρήσεις αυτές χρηματοδοτούνται από αυτούς. Από πλευράς πυρόσβεσης, ο κ. Κυριάκου κατέγραψε στις βιομηχανικές μονάδες Γερίου βελτιώσεις όσον αφορά την τοποθέτηση αισθητήρων και υδροστομίων πυρόσβεσης, για να μπορεί η Πυροσβεστική Υπηρεσία να έχει άμεση πρόσβαση σε νερό.
«Ομάδα κρούσης»
Από την πλευρά του Τμήματος Περιβάλλοντος, ο κ. Μεσημέρης ανέφερε στον «Π» ότι πριν από έναν μήνα συστάθηκε στο Τμήμα, κλάδος ελέγχου βιομηχανικών μονάδων. Αυτή τη στιγμή, πρόσθεσε, η προτεραιότητα είναι στις υψηλού κινδύνου για πυρκαγιές εγκαταστάσεις, που αδειοδοτεί το Τμήμα. Σε αυτές εντάσσονται και μονάδες διαχείρισης αποβλήτων, που έχουν απόθεμα αποθηκευτικό και επεξεργασίας, με αποτέλεσμα να ξεσπούν συχνά πυρκαγιές. Ο κλάδος αυτός αποτελείται από 15 άτομα, τα οποία ξεκίνησαν επιθεωρήσεις ανά το παγκύπριο την περασμένη εβδομάδα. Μεταξύ των μονάδων είναι και αυτές υψηλού κινδύνου στην περιοχή Γερίου – Ιδαλίου – Τσερίου. Μετά τις τρέχουσες επιθεωρήσεις θα ακολουθήσει η αξιολόγηση και ανάλυση των δεδομένων για κάθε μονάδα, με στόχο να τους αποσταλούν οι παρατηρήσεις, με την απαίτηση να γίνουν διορθώσεις μέχρι τον προσεχή Απρίλιο. Διαφορετικά, τόνισε ο κ. Μεσημέρης, θα κάνει κάθε δυνατή χρήση του θεσμικού πλαισίου για να παύσει η λειτουργία των προβληματικών μονάδων.
Νομοθετικά κενά
Την ίδια ώρα εκκρεμούν νομοθετικές αλλαγές, καθώς, σύμφωνα με εμπειρογνώμονα του Κλάδου της Πολιτικής Προστασίας, ο οποίος μίλησε στον «Π» υπό καθεστώς της ανωνυμίας, κύρια αιτία των συχνών προβλημάτων στις βιομηχανικές ζώνες Γερίου – Ιδαλίου – Τσερίου, αλλά και σε άλλα μέρη της Κύπρου, είναι ο χειρισμός των ζητημάτων από διαφορετικά υπουργεία, με αποτέλεσμα την έλλειψη συντονισμού και κοινής φιλοσοφίας.
Αντιλαμβάνεστε, τόνισε ο κ. Κυριάκου, πόσο δύσκολο είναι για εμάς να αντιμετωπίζουμε κάθε τρεις και λίγο φαινόμενα πυρκαγιών. «Θέλουμε να καλέσουμε την Πολιτεία να αντιληφθεί την επικινδυνότητα της κατάστασης. Ζητούμε να ληφθούν τα απαραίτητα νομοθετικά μέτρα για την αποτροπή τέτοιων περιστατικών. Ειδικότερα, αιτούμαστε την αναθεώρηση της νομοθεσίας ώστε να μπουν πιο αποτρεπτικές ποινές σε περιπτώσεις όπου επαναλαμβάνονται τέτοια φαινόμενα, είτε από αμέλεια, είτε από κάποια ατυχήματα», πρόσθεσε.
