Νομική μάχη, σήμερα, στο Συνταγματικό Δικαστήριο για το ταμείο της πρώτης κυρίας

Ο νόμος περί Ανεξάρτητου Φορέα Κοινωνικής Στήριξης που ψήφισε η ολομέλεια της Βουλής, τον περασμένο Σεπτέμβριο, με στόχο τη διαφάνεια και τη δημόσια λογοδοσία στο ταμείο του Φορέα Κοινωνικής Στήριξης που προεδρεύει η πρώτη κυρία, τίθεται σήμερα επί τάπητος ενώπιον του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου για να διαπιστωθεί κατά πόσο πρόνοιές του παραβιάζουν το Σύνταγμα, όπως είναι η θέση του Γενικού Εισαγγελέα και του Προέδρου Χριστοδουλίδη. Το ταμείο του Φορέα Κοινωνικής Στήριξης δέχεται μόνο ιδιωτικές εισφορές για τη στήριξη άπορων φοιτητών. ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ καταγγέλλουν ότι ο φορέας χρησιμοποιείται από το Προεδρικό για σκοπούς ψηφοθηρίας.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης αρνήθηκε να υπογράψει τον υπό αναφορά νόμο που προβλέπει τη δημοσιοποίηση των ονομάτων των προσώπων, φυσικών και νομικών, που καταβάλλουν χορηγίες πέραν των €5.000 προς τον Φορέα Κοινωνικής Στήριξης και επιδιώκει την ακύρωσή του. Ο νόμος προέκυψε κατόπιν πρότασης νόμου που κατέθεσαν οι βουλευτές του ΔΗΣΥ, Νίκος Γεωργίου και Κυριάκος Χατζηγιάννης.

Σήμερα οι αγορεύσεις

Στη σημερινή συνεδρία του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου θα ακουστούν οι αγορεύσεις των δύο πλευρών, δηλαδή, της Νομικής Υπηρεσίας από τη μια, που εκπροσωπεί τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη και της Βουλής από την άλλη. Στη σημερινή δικάσιμο θα υποβληθούν διευκρινιστικές ερωτήσεις από τους δικαστές, αν υπάρχουν, αναφορικά με τα ζητήματα που εγείρονται στις αγορεύσεις των δύο πλευρών και το δικαστήριο θα επιφυλάξει την απόφασή του.

Η Βουλή επέλεξε ως συνήγορο υπεράσπισης τον δικηγόρο Κρις Τριανταφυλλίδη, ο οποίος, στη γραπτή του αγόρευση προς το δικαστήριο δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη διαφάνεια που επιβάλλει ο επίδικος νόμος, που δεν θέλει να εφαρμόσει το Προεδρικό.

Οι δωρητές και η διαφάνεια

Η πρώτη κυρία, Φιλίππα Καρσερά, μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών της Βουλής κατά τη συζήτηση της επίμαχης πρότασης νόμου, ζήτησε να μην ψηφιστεί σε νόμο, τονίζοντας την ανάγκη διαφύλαξης της ανωνυμίας των δωρητών με το επιχείρημα ότι, θα σταματήσουν να εισφέρουν στο ταμείο του φορέα με τη δημοσιοποίηση των ονομάτων τους. Η κ. Καρσερά, που συγκέντρωσε για τον φορέα ποσό €2,2 εκατ. από επιχειρηματίες και ιδιωτικές εταιρείες μέσα σε διάστημα εννέα μηνών, κατήγγειλε στη Βουλή τη στοχοποίησή της από τον ΔΗΣΥ και διερωτήθηκε γιατί η εν λόγω πρόταση νόμου δεν κατατέθηκε όταν επί 10 χρόνια κυβερνούσε ο ΔΗΣΥ και πρόεδρος της διαχειριστικής επιτροπής του φορέα ήταν η κ. Άντρη Αναστασιάδη. Τις καταγγελίες της κ. Καρσερά περί στοχοποίησης επανέλαβαν από το βήμα της ολομέλειας της Βουλής κατά την ψήφιση της πρότασης νόμου, οι βουλευτές του ΔΗΚΟ και της ΔΗΠΑ, Νικόλας Παπαδόπουλος, Πανίκος Λεωνίδου και Μαρίνος Μουσιούττας, αντίστοιχα.

Φοβούνται τη διαφάνεια;

Ο εκ των εισηγητών της πρότασης νόμου, βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Γεωργίου, διερωτήθηκε από το βήμα της ολομέλειας της Βουλής γιατί ένας δωρητής-χορηγός να θέλει να παραμείνει ανώνυμος εφόσον η δημοσιοποίηση της δωρεάς του θα αποτελεί διαφήμιση για τον ίδιο και την επιχείρησή του. Απαντώντας στις προειδοποιήσεις της πρώτης κυρίας ότι, σε περίπτωση που ψηφιστεί η πρόταση νόμου, οι δωρητές θα σταματήσουν να εισφέρουν στο ταμείο του φορέα επειδή θα δημοσιοποιούνται τα ονόματά τους και ως εκ τούτου «θα δίνουν τα λεφτά τους αλλού», ο κ. Γεωργίου διερωτήθηκε κατά πόσο τα υπόλοιπα φιλανθρωπικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο για δεκαετίες είναι υποδεέστερα του φορέα της κ. Καρσερά. Απέρριψε, επίσης, τις καταγγελίες της πρώτης κυρίας και βουλευτών των συγκυβερνώντων κομμάτων ότι, πίσω από την πρόταση νόμου που κατέθεσε κρύβονται σκοπιμότητες και παρέπεμψε στη ρήση «Κάλλιο αργά παρά ποτέ». Έστω και τώρα, ανέφερε ο κ. Γεωργίου, θα πρέπει να τροποποιηθεί ο νόμος που διέπει τη λειτουργία του συγκεκριμένου ταμείου με απώτερο στόχο τη διαφάνεια.

Ψηφοθηρία και ρουσφέτια

Η αδιαφάνεια που υπάρχει σήμερα με τον εν λόγω ταμείο δημιουργεί εύλογες ανησυχίες για ψηφοθηρία και για ευνοιοκρατική-ρουσφετολογική μεταχείριση χιλιάδων φοιτητών, κατήγγειλε ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης. Υποδεικνύοντας, παράλληλα, ότι επιβάλλεται η δημοσιοποίηση των ονομάτων των δωρητών. Πρόσθετα, ο κ. Χριστοφίδης διερωτήθηκε ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών, εφόσον υπάρχει τόση μεγάλη ανάγκη για οικονομική βοήθεια φοιτητών, που υπάρχει, γιατί το κράτος δεν καλύπτει ως οφείλει, άλλωστε, τις ανάγκες των άπορων φοιτητών «για να μην εξαρτώνται από ιδιωτικές πρωτοβουλίες και ελεημοσύνες»; Ανέφερε, επίσης, ότι τα ονόματα των χορηγών των κομμάτων που εισφέρουν άνω των €500 δημοσιοποιούνται και διερωτήθηκε γιατί το ταμείο της κ. Καρσερά, που είναι πολιτικά εκτεθειμένο πρόσωπο, θα πρέπει να αποτελεί εξαίρεση. «Δεν γίνεται στο Προεδρικό να παίρνουν αβέρτα χρήματα από ιδιώτες και να μην γνωρίζει κανείς, γιατί και από πού τα πήραν» υπέδειξε ο κ. Χριστοφίδης. Υποδεικνύοντας, παράλληλα, πως το πιο σωστό είναι να μεταφερθεί το συγκεκριμένο ταμείο στο Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών για να καλύπτονται οι πραγματικές ανάγκες των φοιτητών και να μην γίνονται ρουσφέτια.

Ο Φορέας Κοινωνικής Στήριξης δημιουργήθηκε την περίοδο της οικονομικής κρίσης, το 2014, από την τέως πρώτη κυρία, Άντρη Αναστασιάδη, για να βοηθήσει οικονομικά φοιτητές που είχαν ανάγκη.

Οι λόγοι ακύρωσης

Με την αναφορά του στο Συνταγματικό Δικαστήριο, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης διά του Γενικού Εισαγγελέα ζητά την ακύρωση του επίδικου νόμου επικαλούμενος, μεταξύ άλλων, τους εξής λόγους:

1 Παραβίαση προσωπικών δεδομένων. Όπως αναφέρεται στην αίτηση, η πρακτική που ακολουθείται για άλλα φιλανθρωπικά ιδρύματα είναι να ζητείται η συναίνεση των δωρητών για το κατά πόσο επιθυμούν τη δημοσιοποίηση της δωρεάς τους και σε περίπτωση που αυτοί δεν συναινέσουν, δεν δημοσιοποιούνται οι εισφορές τους.

2 Παραβίαση του άρθρου 15 του Συντάγματος. Η δημοσιοποίηση των ονομάτων των φυσικών προσώπων που κατέβαλαν ποσά στον φορέα θα αποτελεί επέμβαση στο δικαίωμά τους για ιδιωτική και οικογενειακή ζωή. Σύμφωνα με νομολογία του πρώην Ανώτατου Δικαστηρίου, τα περιουσιακά στοιχεία του ατόμου αποτελούν μέρος της ιδιωτικής του ζωής και η αποκάλυψη και ο έλεγχος τον οποίο καθιερώνει ο επίδικος νόμος συνιστούν επέμβαση στην άσκηση του δικαιώματος της ιδιωτικής ζωής του ατόμου.

3 Παραβίαση του άρθρου 61 του Συντάγματος. Η Βουλή ασκεί τη νομοθετική εξουσία σύμφωνα με το άρθρο 61 και η εξουσία αυτή περιορίζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να αποκλείεται η επέμβασή της στον τομέα άσκησης των εξουσιών της εκτελεστικής εξουσίας. Με τον υπό αναφορά νόμο, σύμφωνα με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, η Βουλή εκφεύγει των αρμοδιοτήτων της.

4 Παραβίαση της Αρχής της Διάκρισης των εξουσιών. Είναι η θέση του Προέδρου Χριστοδουλίδη ότι, με την ψήφιση του υπό αναφορά νόμου η Βουλή έχει παρέμβει στις αρμοδιότητες της εκτελεστικής εξουσίας κατά τρόπο που θίγει τη συνταγματική Αρχή της διάκρισης των εξουσιών.