Ήταν 4 Νοεμβρίου 2021, όταν ο Δήμος Λευκωσίας ανακοίνωνε πως θα άρχιζε το έργο ανάπλασης του παλαιού ΓΣΠ, ενός χώρου που φιλοξένησε ιστορικές ποδοσφαιρικές μάχες και που το μόνο που απέμεινε να θυμίζει εκείνες τις ένδοξες εποχές, είναι το ρολόι-σήμα κατατεθέν του. Και βρισκόμαστε λίγους μήνες μακριά από την παράδοση του έργου, αφού όπως πληροφορείται ο «Π», το έργο θα ολοκληρωθεί και θα παραδοθεί προς χρήση στο ευρύ κοινό το πρώτο τρίμηνο του 2025. Η περαιτέρω καθυστέρηση, οφείλεται στην απεργία στον τομέα του σκυροδέματος που αναπόφευκτα επηρέασε και τη ροή των εργασιών του μεγαλεπήβολου έργου, το οποίο έρχεται να προστεθεί στον μακρύ κατάλογο σημαντικών έργων που παραδόθηκαν στους Λευκωσιάτες τα τελευταία χρόνια και που ο δήμος της πόλης ευελπιστεί να αγκαλιαστεί. Άλλωστε ήταν οι κάτοικοι της πόλης που σε ψηφοφορία που έγινε προ ετών, ζήτησαν όσα συμπεριλαμβάνονται σε όσα θα γίνουν. Ο προϋπολογισμός του έργου, το οποίο ανέλαβε η κοινοπραξία Cyfield Construction - Cyfield Development JV, ανέρχεται στα €22,6 εκατομμύρια πλέον ΦΠΑ και περιλαμβάνει την κατασκευή του έργου και 10 χρόνια συντήρηση. Το έργο σχεδιάστηκε από τους αρχιτέκτονες Γιάννη Κίζη, Κωσταντή Κίζη, Θύμη Δούγκα και Γρηγόρη Πατσαλοσαββή, μετά και τον σχετικό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό που έγινε το 2011.
Πήρε τελική μορφή
Το έργο έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, όπως μαρτυρούν οι φωτογραφίες. Η ανάπλαση του ΓΣΠ προέβλεπε τη δημιουργία δύο λοφίσκων, ενός δυτικά και ενός ανατολικά του χώρου. Στους δύο λοφίσκους έχουν ήδη φυτευτεί δέντρα, έπειτα από μελέτες που έγιναν από ειδικούς, ώστε να είναι ανθεκτικά στις υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι. Και στις δύο πλευρές, δηλαδή τόσο στην ανατολική, όσο και στη δυτική υπάρχουν ανελκυστήρες για εύκολη πρόσβαση. Στην ανατολική κλιτύ, υπάρχει μεικτό μεσογειακό αειθαλές δάσος με υπόροφο αείφυλλων σκληρόφυλλων θάμνων και χαμηλή φρυγανώδη-ποώδη πολυετή βλάστηση. Στη δυτική, υπάρχει άλσος φυλλοβόλων και πολύκλαδων δένδρων που πλαισιώνονται από αείφυλλους θαμνώνες και μεσογειακούς ανθοφόρους, αρωματικούς χαμηλούς θάμνους. Ξεχωρίζει ο υπαίθριος χώρος με το αμφιθέατρο με μεγάλες υψίκορμες ομπρελοειδείς κουκουναριές σε χαμηλά υψόμετρα.
Στόχος είναι το έργο να είναι πολυλειτουργικό, γι’ αυτό και έχουν δημιουργηθεί τόσο στη δυτική όσο και στην ανατολική πλευρά καφετέριες για ψυχαγωγία και χαλάρωση των επισκεπτών. Επιπλέον, στο μέσο των δύο καφετεριών και του εστιατορίου θα υπάρχει σύγχρονο κιόσκι στο οποίο θα δίνονται πληροφορίες στο κοινό, ενώ θα υπάρχει και περίπτερο.
Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στην κεντρική πλατεία του χώρου, όπου συντηρήθηκε το ιστορικό ρολόι, το οποίο αποτελεί σύμβολο για τη Λευκωσία και την ιστορία του σταδίου. Να τονιστεί πως το ρολόι έχει συντηρηθεί και λειτουργεί κανονικά. Το ρολόι, δωρεά της Λέσχης Lioness Nicosia και με σχεδιασμό από την αρχιτέκτονα Μαρία Χατζηκυριάκου Πετρίδου, είχε τοποθετηθεί στην πλατεία Ελευθερίας τη δεκαετία του 1980. Τέλος, η ανάπλαση στο επίπεδο της Τάφρου περιλαμβάνει διαδρομή περιπάτου πεζών, δημιουργία ποδηλατοδρόμου (σε συνέχεια του ποδηλατοδρόμου που διατρέχει την Τάφρο), αναβάθμιση/συντήρηση του υφιστάμενου πέτρινου οχετού ομβρίων και ανελκυστήρα πρόσβασης προς το επίπεδο του δρόμου.
Στον χώρο συμπεριλαμβάνονται 554 θέσεις στάθμευσης, εκ των οποίων 33 αφορούν άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ) και 28 για οικογένειες με μειωμένη κινητικότητα. Τέλος, 12 θέσεις φόρτισης θα τοποθετηθούν στον χώρο, με τη δυνατότητα ανάπτυξης 108 σταθμών φόρτισης στο μέλλον. Το έργο συμπεριλαμβάνεται στο πρόγραμμα πολιτικής συνοχής «ΘΑλΕΙΑ 2021-2027» και συγχρηματοδοτείται από την ΕΕ.
Ολοκληρώνεται το παζλ
Με την παράδοση του έργου του παλιού ΓΣΠ αναμένεται ότι θα αναβαθμιστούν περαιτέρω οι υποδομές και η συνδεσιμότητα της πόλης. Αυτές οι αλλαγές αναμένεται να ολοκληρώσουν σχεδόν το παζλ για το κέντρο της Λευκωσίας, δημιουργώντας έναν πιο σύγχρονο και ελκυστικό χώρο για κατοίκους και επισκέπτες, ενισχύοντας την ταυτότητα και την ποιότητα ζωής στην πόλη. Εξάλλου η ανάπλαση του ΓΣΠ εντάσσεται σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό που αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ενιαίου αστικού χώρου, προσφέροντας στους πολίτες τη δυνατότητα για μεγαλύτερη κινητικότητα και εύκολη πρόσβαση σε διάφορες περιοχές της πόλης. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η νέα πεζοδρομημένη οδός που συνδέει την περιοχή του Δημοτικού Θεάτρου με το νέο Κυπριακό Μουσείο, μέσω της ενοποιημένης Τάφρου στην πλατεία Ελευθερίας. Αυτή η νέα διαδρομή θα συνδέει το ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας με τις περιοχές του παλαιού ΓΣΠ και του αναβαθμισμένου εμπορικού κέντρου, ενώ θα δημιουργεί και έναν μεγάλης κλίμακας περίπατο για τους πολίτες και τους επισκέπτες.
123 χρόνια ιστορίας
Το 2025 το παλιό ΓΣΠ συμπληρώνει -με τη νέα του μορφή πλέον-, 123 χρόνια ιστορίας. Η ιστορία του παλιού ΓΣΠ πάει πίσω στο 1902. Ο χώρος αποκτήθηκε έναντι του ποσού των 260 λιρών από το διοικητικό συμβούλιο του Γυμναστικού Συλλόγου «Παγκύπρια» με πρωτοβουλία του Νικόλαου Καταλάνου. Το 1902 ο σύλλογος προχώρησε στην κατασκευή σταδίου «ευρύτατου και εν τοποθεσία εξαιρέτω επί της προ των κυβερνητικών γραφείων λεωφόρου», όπως έγραφε ο Καταλάνος στο Κυπριακό Λεύκωμα που εξέδωσε το 1914. Το στάδιο μπορούσε να φιλοξενήσει μέχρι 12 χιλιάδες θεατές. Το 1934 το στάδιο πήρε το όνομα της Ευγενίας και του Αντώνιου Θεοδότου, μεγάλων ευεργετών της Κύπρου, οι οποίοι ξεπλήρωσαν το χρέος του συλλόγου, ύψους τριών χιλιάδων λιρών. Το στάδιο ενεγράφη στο όνομα του Αρχιεπισκόπου της Κύπρου το 1951 και θα «παραμήνει εσαεί αναπαλλοτρίωτον και ελεύθερον παντός χρέους και πάσης επιβαρύνσεως παρ' οιουδήποτε και δι' οιονδήποτε σκοπόν».
Δείτε φωτογραφίες:
