Ιδού τα «χρυσά» διαβατήρια που ανακλήθηκαν - Ο «Π» εξασφάλισε και δημοσιεύει τον ονομαστικό κατάλογο

Σε εξέλιξη βρίσκονται οι διαδικασίες για την ανάκληση προβληματικών «χρυσών» διαβατηρίων από πρόσωπα που εξασφάλισαν κατ’ εξαίρεση την κυπριακή υπηκοότητα μέσω του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος. Οι ανακλήσεις «χρυσών» διαβατηρίων συνεχίζονται από το Υπουργικό Συμβούλιο καθώς εντοπίζονται, συνεχώς, νέες προβληματικές περιπτώσεις.

Ο «Πολίτης» δημοσιεύει σήμερα κατάλογο με 77 ξένους επενδυτές για τους οποίους το Υπουργικό Συμβούλιο ανακάλεσε τα «χρυσά» διαβατήρια τους. Ο ονομαστικός κατάλογος ετοιμάστηκε πριν από έναν μήνα περίπου και περιλαμβάνονται σ’ αυτόν γνωστές περιπτώσεις Ρώσων πολυεκατομμυριούχων καθώς και ο υπ’ αριθμόν 1 καταζητούμενος για απάτη και οικονομικά εγκλήματα ανά την υφήλιο, ο Μαλαισιανός χρηματιστής Τζο Λόου. Δίπλα από τα ονόματα των ξένων επενδυτών, μέσα σε παρένθεση, καταγράφεται ο αριθμός των «χρυσών» διαβατηρίων που έλαβαν τα μέλη των οικογενειών τους. Με την αποστέρηση των «χρυσών» διαβατηρίων από τους 77 επενδυτές αυτόματα ανακλήθηκαν και τα «χρυσά» διαβατήρια που παραχωρήθηκαν στα μέλη των οικογενειών τους.

Στον ονομαστικό κατάλογο που δημοσιεύουμε σήμερα καταγράφονται και τα ονόματα των παρόχων, των δικηγορικών και των ελεγκτικών γραφείων, μέσω των οποίων προωθήθηκαν τα εν λόγω «χρυσά» διαβατήρια.

Περιπτώσεις επενδυτών που ανακλήθηκαν τα «χρυσά» διαβατήριά τους περιλαμβάνονται σε υποθέσεις που χαρακτηρίστηκαν ως υψηλού κινδύνου από την Ερευνητική Επιτροπή Νικολάτου και θα εξεταστούν -ορισμένες εξετάστηκαν, ήδη, και έγιναν ποινικές διώξεις- από τα ειδικά κλιμάκια που συστάθηκαν στο Αρχηγείο της Αστυνομίας για τη διαπίστωση τυχόν παραβάσεων του ποινικού κώδικα.

Οι λόγοι αποστέρησης

Όπως μας λέχθηκε, αρμοδίως, τα «χρυσά» διαβατήρια ανακαλούνται από το Υπουργικό Συμβούλιο για τρεις, κυρίως, λόγους:

1. Ψευδείς δηλώσεις και παραπλανητικά στοιχεία. Μέσα από τις έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη εντοπίστηκε περίπτωση γυναίκας που πολιτογραφήθηκε το 2012 ως σύζυγος επενδυτή ενώ είχε χωρίσει με τον σύζυγό της από το 2010. Σε άλλη περίπτωση επενδυτή, από τις πολλές που αποκαλύφθηκαν από την Ερευνητική Επιτροπή Νικολάτου διαπιστώθηκε ότι, δεν επένδυσε το ποσό που δήλωσε για σκοπούς πολιτογράφησης, αλλά ένα πολύ μικρότερο ποσό. Όπως διαφάνηκε, του επιστράφηκε μέρος του ποσού που κατέβαλε αρχικά για την επένδυσή του από την εταιρεία ανάπτυξης γης, η οποία, ελέγχεται κατά πόσο ενεργούσε ως συνεργός στην απάτη σε βάρος της Δημοκρατίας.

2. Επενδυτές με ποινικό μητρώο. Για περιπτώσεις επενδυτών διαπιστώθηκε, μέσα από την έρευνα της Ερευνητικής Επιτροπής Νικολάτου, ότι είχαν σε βάρος τους αρκετά επιβαρυντικά στοιχεία καθώς ενέχονταν σε σοβαρά εγκλήματα. Καταδικάστηκαν σε πολυετείς ποινές κάθειρξης και τα ονόματά τους περιλαμβάνονταν στη διεθνή λίστα καταζητούμενων προσώπων της Ιντερπόλ και όχι μόνο. Διαπιστώθηκε περίπτωση επενδυτή που πολιτογραφήθηκε μέσω του ΚΕΠ το 2018 ενώ καταδικάστηκε σε φυλάκιση στη χώρα του για υπεξαίρεση χρημάτων, δωροδοκία και κατάχρηση εξουσίας. Άλλος επενδυτής που έλαβε «χρυσό» διαβατήριο το 2012 καταδικάστηκε για φοροδιαφυγή.

Ξεχωρίζει, βεβαίως, η περίπτωση του Μαλαισιανού Τζο Λόου, ο οποίος, με τη μεσολάβηση του τέως Αρχιεπισκόπου Χρυσόστομου Β΄ έλαβε «χρυσό» διαβατήριο στις 22/9/2015. Δύο μήνες μετά έγινε γνωστό με δημοσίευμα του «Π» ότι καταζητείται ανά την υφήλιο για απάτη 4,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η ανάκληση του «χρυσού» διαβατηρίου και κατ’ επέκταση η αποστέρηση της κυπριακής υπηκοότητας από τον Λόου έγινε στις 5/6/2024. Σχεδόν εννέα χρόνια μετά! Σε όλο αυτό το διάστημα, ο Τζο Λόου μπορούσε να χρησιμοποιεί την κυπριακή υπηκοότητα και το διαβατήριο. Η μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρήθηκε, αποδόθηκε στις χρονοβόρες διαδικασίες που ακολουθούνται και στις ενστάσεις που κατέθεσε ο Λόου σε κυπριακά δικαστήρια μέσω των δικηγόρων του.

Δέον να σημειωθεί, ότι για έναν μεγάλο αριθμό «χρυσών» διαβατηρίων που αφορά 20 επενδυτές, που ήταν υπόδικοι ή και καταζητούμενοι για τη διάπραξη ποινικών αδικημάτων, η Ερευνητική Επιτροπή Νικολάτου εισηγήθηκε την παρακολούθησή τους, διότι, σε περίπτωση που υπάρξει καταδίκη των εμπλεκομένων θα πρέπει να ενεργοποιηθεί το άρθρο 113(3) της κείμενης νομοθεσίας για ακύρωση των «χρυσών» διαβατηρίων. Οι 20 επενδυτές-υπόδικοι ή και κατηγορούμενοι αντιμετωπίζουν κατηγορίες στις χώρες καταγωγής τους για διαφθορά, συνωμοσία, φοροδιαφυγή, υπεξαίρεση, απάτης και νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες ενέργειες, συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση και σε επιχειρήσεις που σχετίζονται με παράνομο τζόγο.

Επί τούτου, σημειώνεται ότι το Υπουργικό Συμβούλιο έχει την εξουσία για λόγους προάσπισης των συμφερόντων της Δημοκρατίας ή και του δημοσίου συμφέροντος να αποφασίζει την ακύρωση «χρυσών» διαβατηρίων από επενδυτές εξαιτίας των πολύ αρνητικών γεγονότων τα οποία προέκυψαν μετά την πολιτογράφησή τους που προκαλούν ζημιά στη φήμη της Δημοκρατίας και δεν πρέπει να αφεθεί να συνεχιστούν.

3. Μη τήρηση των όρων και προϋποθέσεων της πολιτογράφησης. Στις περιπτώσεις που το ακίνητο που αποτελούσε την επένδυση ή τη μόνιμη κατοικία δεν ήταν ολοκληρωμένο, το Υπουργικό Συμβούλιο έθετε ως όρο να υποβάλλεται κάθε έτος στα Υπουργεία Εσωτερικών και Οικονομικών, πιστοποιητικό προόδου των εργασιών ανέγερσης των ακινήτων και, μετά την αποπεράτωση αυτών, βεβαίωση παράδοσής τους στον επενδυτή. Στην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αναφερόταν ρητά ότι, η μη εκπλήρωση των όρων αυτών σήμαινε ότι, η πολιτογράφηση ήταν δυνατό να ανακληθεί. Όπως διαπιστώθηκε τόσο από την Ερευνητική Επιτροπή Νικολάτου όσο και μετέπειτα από τα αρμόδια Υπουργεία Οικονομικών και Εσωτερικών, σε αρκετές περιπτώσεις επενδυτών ουδέποτε κατατέθηκαν πιστοποιητικά προόδου ή και ολοκλήρωσης των εργασιών των ακινήτων με βάση τα οποία έλαβαν «χρυσά» διαβατήρια. Υπήρξαν δε και περιπτώσεις όπου μετά την πολιτογράφησή τους πώλησαν τα ακίνητα και εγκατέλειψαν την Κύπρο.

Έχουν δικαίωμα ακρόασης

Η διαδικασία της ανάκλησης των «χρυσών» διαβατηρίων είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα. Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, το Υπουργικό Συμβούλιο προτού εκδώσει διάταγμα στέρησης υπηκοότητας ενημερώνει γραπτώς το επηρεαζόμενο πρόσωπο για τον λόγο βάσει του οποίου πρόκειται να εκδοθεί το διάταγμα όπως και για το δικαίωμά του να απευθυνθεί στην ανεξάρτητη Επιτροπή Εξέτασης Αποστέρησης Υπηκοότητας. Η επιτροπή δύναται, κατά την κρίση της, να καλεί ενώπιόν της το επηρεαζόμενο πρόσωπο για να εκφράσει τη θέση του ή να το εξετάσει εφόσον ειδοποιήσει προηγουμένως το πρόσωπο αυτό ώστε να αποστείλει γραπτώς τη θέση του. Δύναται δε να καλεί και οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο ή και να απαιτεί την προσκόμιση από οποιοδήποτε όργανο, υπηρεσία ή και Αρχή εγγράφων ή και άλλων στοιχείων.

Σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζει η κείμενη νομοθεσία, η ανεξάρτητη Επιτροπή Εξέτασης Αποστέρησης Υπηκοότητας διατυπώνει τη γνώμη της κατόπιν αιτιολογημένης απόφασής της στο Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο, με τη σειρά του εξετάζει τη γνώμη της επιτροπής και εφόσον ικανοποιηθεί με βάση τα ενώπιόν του στοιχεία προχωρεί σε πράξη αποστέρησης της κυπριακής υπηκοότητας από συγκεκριμένο πρόσωπο ή από μέλος της οικογένειάς του.

Όπως μας λέχθηκε αρμοδίως, σε όλες τις περιπτώσεις επιδιώκεται η ενημέρωση του επηρεαζόμενου επενδυτή καθώς και η εξασφάλιση της θέσης του ή των νομικών του συμβούλων προτού ληφθεί απόφαση για ανάκληση «χρυσού» διαβατηρίου και ο λόγος είναι προφανής: Για να μην αμφισβητηθεί η όλη διαδικασία και δη η απόφαση ανάκλησης της κυπριακής υπηκοότητας ενώπιον δικαστηρίου.

Ως πρόεδρος της ανεξάρτητης Επιτροπής Εξέτασης Αποστέρησης Υπηκοότητας ορίζεται εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας και ως μέλη, ο γενικός λογιστής και ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως ή εκπρόσωποι αυτών.

Οι αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου υπόκεινται σε έλεγχο ενώπιον των δικαστηρίων.

Συν άλλα εννέα «χρυσά» διαβατήρια

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που εξασφαλίσαμε, στον κατάλογο που δημοσιεύουμε δεν περιλαμβάνονται εννέα περιπτώσεις επενδυτών τους οποίους το Υπουργικό Συμβούλιο ανακάλεσε τα «χρυσά» τους διαβατήρια σε πρόσφατές του συνεδρίες. Συνεπώς, μέχρι σήμερα αφαιρέθηκαν από 86 επενδυτές/επενδύτριες τα «χρυσά» διαβατήρια καθώς και από τα μέλη των οικογενειών τους, ήτοι συζύγους, παιδιά και γονείς.

Σύμφωνα με την ίδια πληροφόρηση, υπάρχουν και άλλες ύποπτες περιπτώσεις ξένων επενδυτών που διερευνώνται με σκοπό την ανάκληση των «χρυσών» διαβατηρίων τους.

Απόρρητη λίστα στη Βουλή

Πριν από έναν μήνα περίπου, ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, ανταποκρίθηκε θετικά στην κατάθεση στοιχείων στη Βουλή που ζήτησε η βουλεύτρια του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου. Συγκεκριμένα, του ζητήθηκε και κατέθεσε τον ονομαστικό κατάλογο με τους παρόχους που προώθησαν προβληματικά «χρυσά» διαβατήρια αφού πρώτα ο κ. Ιωάννου εξασφάλισε το πράσινο φως από τη Νομική Υπηρεσία. Με τη διαβάθμιση της επιστολής ως «απόρρητη» από τον αποστολέα, δηλαδή, από τον υπουργό Εσωτερικών, Κωνσταντίνο Ιωάννου, απαγορεύθηκε στην κ. Χαραλαμπίδου να δημοσιοποιήσει τον ονομαστικό κατάλογο.

«Όχι» στα ονόματα των επενδυτών

Όπως έγραψε ο politis.com.cy στις 18/10/2024, ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, με επιστολή του στη Βουλή αρνήθηκε να καταθέσει, όπως ήταν η αξίωση της βουλεύτριας Αλεξάνδρας Ατταλίδου, τα ονόματα των επενδυτών των οποίων ανακλήθηκαν τα «χρυσά» διαβατήρια. Επί τούτου, ο κ. Ιωάννου επικαλέστηκε τρεις λόγους για να μην κατατεθεί ο υπό αναφορά ονομαστικός κατάλογος στη Βουλή:

1. Το σχετικό αίτημα δεν ήταν δεόντως αιτιολογημένο.

2. Δεν υπακούει στην αρχή της αναλογικότητας/ελαχιστοποίησης των προσωπικών δεδομένων.

3. Τυχόν κοινοποίηση των ονομάτων δυνατόν να επηρεάσει το αποτέλεσμα των ερευνών που διεξάγονται στο παρόν στάδιο από την Αστυνομία και την Αρχή κατά της Διαφθοράς για ενδεχόμενες παραβάσεις που αφορούν το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα και/ή να επηρεάσουν τις αποφάσεις των δικαστηρίων ενώπιον των οποίων καταχωρίστηκαν σχετικές με το θέμα ποινικές υποθέσεις.