Πόλη των… 15 λεπτών: Συνέντευξη γενικού γραμματέα ΕΤΕΚ Ανδρέα Θεοδότου για το κυκλοφοριακό

«Το κυκλοφοριακό είναι υπαρκτό πρόβλημα», υπογραμμίζει σε συνέντευξή που παραχώρησε στον «Π» ο γ.γ. του ΕΤΕΚ Ανδρέας Θεοδότου, εκφράζοντας παράλληλα τη θέση πως «αν δώσουμε τις σωστές και κατάλληλες λύσεις στους πολίτες, θα τις αξιοποιήσουν». Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, «το πρόγραμμα Park and Ride ξεπέρασε τις προσδοκίες σε ό,τι αφορά την αποδοχή του από τον κόσμο» και σημείωσε πως θέση του ΕΤΕΚ -την οποία μετέφερε στον αρμόδιο υπουργό- είναι πως το πρόγραμμα θα πρέπει να επεκταθεί στη δυτική Λευκωσία και στη Λεμεσό». Πρόσθεσε ακόμα ότι στην τελευταία συνάντηση του ΕΤΕΚ με τον υπουργό Μεταφορών, το επιμελητήριο κατέθεσε σειρά προτάσεων για απάμβλυνση του προβλήματος, ενώ τόνισε ότι ο ίδιος θεωρεί αδιανόητο να υπάρχουν εργαλεία, όπως τα Ευφυή Συστήματα Μεταφορών. και να μην αξιοποιούνται.

Tο κυκλοφοριακό είναι ένα σοβαρό και εντεινόμενο πρόβλημα, με το ΕΤΕΚ να έχει έντονες απόψεις για το πώς το πρόβλημα θα αντιμετωπιστεί. Γιατί χρόνο με τον χρόνο η κατάσταση γίνεται χειρότερη στους δρόμους και γιατί, πιστεύετε, οι Κύπριοι δεν χρησιμοποιούν τα λεωφορεία;

Πολύ σωστά έχετε αναφέρει ότι το κυκλοφοριακό είναι ένα πρόβλημα το οποίο γίνεται ολοένα και πιο έντονο. Ιδιαίτερα κατά τη σχολική περίοδο, η κατάσταση στους δρόμους γίνεται ανυπόφορη, με τους πολίτες δικαιολογημένα να δυσανασχετούν καθώς παραμένουν εξαρτημένοι, εν τη απουσία εναλλακτικών τρόπων μεταφοράς, από το αυτοκίνητο. Δυστυχώς, ακόμη και η τελευταία ανανέωση των συμβάσεων των δημόσιων επιβατικών μεταφορών με λεωφορείο δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα και θεωρούμε ότι δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει, έστω και μερικώς, το πρόβλημα. Ελάχιστοι συμπολίτες μας διακινούνται σήμερα με το λεωφορείο και όχι αδικαιολόγητα. Τα δρομολόγια είναι πολύπλοκα και καθόλου ευέλικτα, με αποτέλεσμα να μην εξυπηρετούν τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών. Βεβαίως, το πρόβλημα δεν οφείλεται μόνο στην έλλειψη ενός ευέλικτου συστήματος λεωφορείων. Διάφορες μελέτες που έχουν γίνει, δεικνύουν πως το κυκλοφοριακό οφείλεται σε συνδυασμό παραγόντων, όπως είναι ο πολεοδομικός σχεδιασμός των πόλεών μας, η απουσία ενός συστήματος δημόσιων συγκοινωνιών που να εξυπηρετεί τους πολίτες, η εξάρτηση από το ιδιωτικό όχημα, η μη έγκαιρη ολοκλήρωση σημαντικών αξόνων του οδικού δικτύου που προβλέπονται στα Τοπικά Σχέδια, οι σχεδιασμοί που πρωτίστως εξυπηρετούν τη χρήση αυτοκινήτων, η σοβαρή καθυστέρηση στην εφαρμογή Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών (Intelligent Transport Systems - ITS).

Εκσυγχρονισμός

Αναφέρατε ότι οι Κύπριοι είναι εξαρτημένοι από το αυτοκίνητο. Είναι θέμα, δηλαδή, νοοτροπίας; Και αν ναι, πώς κατά τη γνώμη σας μπορεί να αλλάξει αυτή η νοοτροπία;

Με μια πρώτη ανάγνωση μπορεί να πει κανείς ότι είναι και θέμα νοοτροπίας. Εξετάζοντας ωστόσο σε βάθος το όλο θέμα, διαπιστώνουμε ότι δεν φταίει μόνο η νοοτροπία αλλά και το ίδιο το σύστημα των λεωφορείων. Λέμε ότι δεν είναι της κουλτούρας μας η χρήση λεωφορείου. Γιατί όμως όταν ταξιδεύουμε στο εξωτερικό κάνουμε χρήση των δημόσιων μεταφορών, των λεωφορείων περιλαμβανομένων; Mήπως επειδή το σύστημα είναι βολικό και εύχρηστο;

Το σύστημα λεωφορείων στη χώρα μας χρήζει εκσυγχρονισμού και σημαντικών αναβαθμίσεων. Πρέπει να αυξηθούν και να διαφοροποιηθούν τα δρομολόγια και να προσαρμοστούν στη βάση των αναγκών των πολιτών. Επίσης, η δημιουργία λεωφορειολωρίδων είναι εξαιρετικής σημασίας, καθώς θα μειωθεί ο χρόνος που απαιτείται για κάθε διαδρομή, κάνοντας το λεωφορείο πιο ελκυστικό από το αυτοκίνητο, ειδικά τις ώρες αιχμής. Οι στάσεις των λεωφορείων χρειάζεται να αναβαθμιστούν με την τοποθέτηση στεγάστρων και καθισμάτων, ενώ θα πρέπει να γίνουν προσβάσιμες σε εμποδιζόμενα άτομα. Επιπλέον, θα πρέπει να παρέχεται άμεση πληροφόρηση για τα δρομολόγια στους χρήστες, ενώ είναι σημαντικό να προωθηθούν και άλλοι τρόποι βιώσιμης κινητικότητας, όπως είναι το ποδήλατο και το περπάτημα. Θεωρώ ότι όταν δώσουμε αποτελεσματικές εναλλακτικές λύσεις στους πολίτες θα τις αξιοποιήσουν. Ενδεικτικό είναι και το παράδειγμα του προγράμματος Park and Ride, το οποίο ξεπέρασε τις προσδοκίες μας σε ό,τι αφορά την αποδοχή του από τον κόσμο.

Επέκταση Park and Ride

Τι άλλο πρέπει να γίνει όσον αφορά το Park and Ride;

Έχουμε δει εκατοντάδες άτομα να επωφελούνται από το πρόγραμμα και αυτό μας ικανοποιεί ιδιαίτερα καθώς ως ΕΤΕΚ θέταμε επί τάπητος τη δημιουργία ενός τέτοιου προγράμματος. Θέση του επιμελητηρίου, την οποία μεταφέραμε πρόσφατα και στον αρμόδιο υπουργό, είναι όπως το πρόγραμμα επεκταθεί περαιτέρω. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να επεκταθεί στη δυτική Λευκωσία αλλά και στη Λεμεσό. Πρέπει να πω ότι κατά τη διάρκεια της τελευταίας συνεδρίας του γενικού συμβουλίου του ΕΤΕΚ παρουσιάσαμε στον υπουργό Μεταφορών σειρά προτάσεων/μέτρων για άμβλυνση του κυκλοφοριακού προβλήματος και είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι από το γεγονός ότι οι προτάσεις μας αντικρίζονται με θετικό φακό.

Car Share και τηλεργασία

Ποια άλλα μέτρα πιστεύετε ότι θα πρέπει να ληφθούν προς απάμβλυνση του προβλήματος;

Πέραν από τη βελτίωση του συστήματος των λεωφορείων και της επέκτασης του Park and Ride, είμαστε της άποψης ότι εξαιρετικά βοηθητικές είναι και οι υπηρεσίες Car Share, γι’ αυτό και ζητάμε την ενίσχυσή τους. Οι σταθμοί απ’ όπου κανείς μπορεί να ενοικιάσει μικρό ηλεκτρικό όχημα ανά ώρα / χιλιόμετρο θα πρέπει να πυκνώσουν, ώστε να καταστεί ελκυστικός και αυτός ο τρόπος μεταφοράς, ο οποίος μπορεί να ενεργεί συνδυαστικά με τις δημόσιες μεταφορές.

Θεωρούμε παράλληλα ότι εκεί όπου είναι εφικτό θα πρέπει να εφαρμόζεται η τηλεργασία αλλά και διάφορες εφαρμογές τηλεδιάσκεψης. Το δε κράτος θα πρέπει να δώσει ουσιαστικά κίνητρα για πύκνωση του πληθυσμού στα κέντρα των πόλεων. Έχουμε επίσης καταθέσει μια πρόταση η οποία αφορά σε έναν αστικό σχεδιασμό που να ευνοεί τις μεικτές ζώνες, όπου κατοικίες, σχολεία, επιχειρήσεις και χώροι αναψυχής θα βρίσκονται κοντά. Κατά αυτό τον τρόπο περιορίζεται η ανάγκη για μετακινήσεις και δημιουργούμε αυτό που λέμε «πόλη των 15 λεπτών».

Ταυτόχρονα θα πρέπει να γίνει ένας ουσιαστικός σχεδιασμός για την εφαρμογή του door to door για τους μαθητές/τριες σχετικά με τις διακινήσεις τους από και προς το σχολεία, καθώς το κυκλοφοριακό κομφούζιο παρουσιάζεται κυρίως το πρωί κατά τη μεταφορά των παιδιών στα σχολεία, αλλά και το μεσημέρι, οπόταν τα παιδιά σχολάνε.

Σημαντική είναι επίσης η αναβάθμιση του δημόσιου χώρου για την ενθάρρυνση της διακίνησης με τα πόδια και με το ποδήλατο, ενώ θα πρέπει να προωθηθούν και άλλοι τρόποι βιώσιμης κινητικότητας σε συνδυασμό με τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τη σύνδεση των διαδρομών για πεζούς και ποδηλάτες με τις διαδρομές λεωφορείων και με τη χρήση λεωφορείων στα οποία μπορεί να επιβιβαστεί ο ποδηλάτης με το ποδήλατό του.

Εξαιρετικής σημασίας είναι και η δημιουργία ολοκληρωμένων δικτύων για όλα τα μέσα διακίνησης, κατανέμοντας τον διαθέσιμο οδικό χώρο με τη σύγχρονη σειρά προτεραιότητας: Πεζοί - Ποδηλάτες - Δημόσιες Μεταφορές - Ιδιωτικά οχήματα.

Πρόωρο να μιλάμε για άλλα μέσα μαζικής μεταφοράς, όπως το τραμ

Ενώ το κυκλοφοριακό «πνίγει» τις πόλεις, βλέπουμε ότι πολλά νέα έργα δεν ακολουθούν τις αρχές της βιώσιμης κινητικότητας…

Δυστυχώς, και παρά την όξυνση του κυκλοφοριακού προβλήματος τα τελευταία χρόνια, τα νέα έργα δεν σχεδιάζονται πάντα με γνώμονα τη βιώσιμη κινητικότητα. Δράττομαι της ευκαιρίας να αναφέρω ότι ο σχεδιασμός έργων βασισμένων στις αρχές της βιώσιμης κινητικότητας αποτελεί αδιαπραγμάτευτο χαρακτηριστικό για το ΕΤΕΚ, γι’ αυτό και απαιτούμε όπως τα νέα έργα περιλαμβάνονται στα εκάστοτε Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ). Σίγουρα, δεν μπορούμε να εφαρμόσουμε τη βιώσιμη αστική κινητικότητα εν μια νυκτί. Όλα ωστόσο τα νέα έργα που προωθούνται θα πρέπει να εντάσσουν στον σχεδιασμό τους τη χρήση εναλλακτικών μέσων διακίνησης, όπως είναι η πεζή διακίνηση, η ποδηλασία και τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να καταστήσουμε τις πόλεις μας βιώσιμες και φιλικές στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Τα αποτελέσματα της επιβάρυνσης προς το περιβάλλον τα βιώνουμε καθημερινά με την κλιματική αλλαγή, ενώ παράλληλα σύντομα θα κληθούμε να πληρώσουμε ακόμη περισσότερα εκατομμύρια για αγορά δικαιωμάτων για ρύπους.

Εγκατάσταση ITS

Αναφερθήκατε στα ITS. Μπορεί η εγκατάστασή τους να δώσει λύση στο πρόβλημα;

Τα Ευφυή Συστήματα Μεταφορών (Intelligent Transport Systems - ITS) προσφέρουν καινοτόμες υπηρεσίες σε ό,τι αφορά στους διαφόρους τρόπους μεταφοράς και τη διαχείριση της κυκλοφορίας, επιτρέποντας στους διάφορους χρήστες να ενημερώνονται καλύτερα. Η εφαρμογή της τεχνολογίας αυτής καθιστά τη χρήση δικτύων μεταφοράς πιο ασφαλή, πιο οικονομική και «ευφυέστερη». Το κυκλοφοριακό είναι υπαρκτό πρόβλημα και προσωπικά θεωρώ αδιανόητο να υπάρχουν εργαλεία που μπορούν να βοηθήσουν και να μην αξιοποιούνται. Πρέπει να πω επίσης ότι μεγάλης σημασίας είναι και η τοποθέτηση πινακίδων με μεταβλητά μηνύματα (VMS) για πληροφορίες κυκλοφορίας, η ανάπτυξη διαφόρων εφαρμογών σε κινητά τηλέφωνα, καθώς και το δωρεάν και γρήγορο internet στα λεωφορεία.

Συχνά γίνεται λόγος και για τραμ ή BRT (Bus rapid transit). Ποια η άποψη του ΕΤΕΚ επί τούτου;

Θεωρούμε ότι είναι πρόωρο να μιλάμε για άλλα μέσα μαζικής μεταφοράς, όπως τραμ ή BRT, η δημιουργία των οποίων απαιτεί πολλά εκατομμύρια ευρώ, χωρίς προηγουμένως να αναβαθμίσουμε το σύστημα λεωφορείων. Θα πρέπει να εξαντλήσουμε τις δυνατότητες που μπορεί να προσφέρουν τα λεωφορεία και ακολούθως, εάν κρίνουμε ότι πρέπει να μελετηθούν και άλλοι τρόποι δημόσιων μεταφορών, τότε, να το πράξουμε.