Με την απόρριψη της προδικαστικής ένστασης για τη νομιμοποίηση του Γενικού Εισαγγελέα να ζητά απόλυση κρατικού αξιωματούχου για ανάρμοστη συμπεριφορά, το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο συνεδριάζει σε πλήρη ολομέλεια ως Συμβούλιο, αρχίζει την ερχόμενη βδομάδα την εκδίκαση της ουσίας της υπόθεσης στην πρωτοφανή θεσμική κόντρα.
Η χθεσινή απόφαση επί της ένστασης έχει ξεχωριστό νομικό και συνταγματικό ενδιαφέρον. Έρχεται να ενισχύσει τις προηγούμενες αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου για άλλες υποθέσεις και πλέον καθιστά με σαφή και αδιαμφησβήτητο τρόπο ότι ο Γενικός Εισαγγελέας νομιμοποιείται -εάν συντρέχουν οι συνθήκες- να υποβάλει αίτημα στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο ζητώντας την απόλυση– παύση οποιουδήποτε ανώτατου κρατικού αξιωματούχου. Επί της ουσίας της υπόθεσης η χθεσινή απόφαση του Συμβουλίου δεν προδικάζει καθ' οιονδήποτε τρόπο την εκδίκαση της υπόθεσης για το αίτημα του Γενικού Εισαγγελέα Γιώργου Σαββίδη για παύση του Γενικού Ελεγκτή Οδυσσέα Μιχαηλίδη για ανάρμοστη συμπεριφορά. Χθες πάντως η νομική ομάδα του Γενικού Ελεγκτή ενημέρωσε το Συμβούλιο ότι. μετά την απόρριψη της ένστασης, αποσύρουν τη δεύτερη ένσταση με την οποία υποστήριζαν ότι η αίτηση που καταχωρήθηκε από τον Εισαγγελέα ήταν έκδηλα αβάσιμη.
Νομικοί μιλώντας στον «Π» εξήγησαν ότι η ένσταση που καταχωρίσθηκε από την πλευρά του Γενικού Ελεγκτή προφανώς εμπίπτει στη νομική τακτική που αποφασίστηκε να εφαρμοστεί εκ των προτέρων, γνωρίζοντας ότι δεν υπήρχαν σημαντικές πιθανότητες επιτυχίας, και επιδιώκοντας το συγκεκριμένο ζήτημα να εξεταζόταν υπό μορφή προδικαστικής ένστασης και όχι στο πλαίσιο της εκδίκασης της κυρίως υπόθεσης.
Σε ό,τι αφορά στη συνέχεια της διαδικασίας και τα επόμενα βήματα, όπως αναφέρθηκε, οι δύο πλευρές μέσω των δικηγόρων τους ήλθαν σε συνεννόηση και κατέθεσαν λίστα με 73 παραδεκτά έγγραφα τα οποία θεωρούνται τεκμήρια για τη δίκη. Εκ μέρους της νομικής ομάδας του Οδυσσέα Μιχαηλίδη ο νομικός Τζο Τριανταφυλλίδης ανέφερε ότι είναι σε εξέλιξη διαβούλευση με τους νομικούς της πλευράς του Γενικού Εισαγγελέα προκειμένου να διασαφηνιστούν νομικά ζητήματα τα οποία θα διευκολύνουν την εκδίκαση της υπόθεσης. Ο Κωνσταντίνος Καλλής εκ μέρους της νομικής ομάδας του Εισαγγελέα επιβεβαίωσε ότι βρίσκεται διαβούλευση σε εξέλιξη και ότι ο Γενικός Εισαγγελέας θα καταθέσει ως πρώτος μάρτυρας και ότι είχε έτοιμη την κατάθεσή του.
Συμφωνήθηκε ότι όλες οι καταθέσεις θα παραδίδονται στο δικαστήριο, θα δίνονται στην άλλη πλευρά τρεις ημέρες προηγουμένως, θα θεωρούνται αναγνωσθείσες και θα ξεκινά κατευθείαν η αντεξέταση. Η συγκεκριμένη ρύθμιση αποφασίστηκε για σκοπούς επίσπευσης της διαδικασίας, σαφώς με τη συγκατάθεση του Συμβουλίου. Την ερχόμενη Τετάρτη 12 Ιουνίου ξεκινά η δίκη με την κατάθεση του Γενικού Εισαγγελέα Γιώργου Σαββίδη και την αντεξέτασή του από την πλευρά του Γενικού Ελεγκτή Οδυσσέα Μιχαηλίδη, με την αντεξέταση να συνεχίζεται την Πέμπτη και την Παρασκευή. Λαμβάνοντας τον λόγο ο Γενικός Εισαγγελέας είπε ότι είναι έτοιμη η πολυσέλιδη κατάθεσή του (109 σελίδες) την οποία θα αποστείλει μέχρι αύριο Παρασκευή στην άλλη πλευρά, για σκοπούς προετοιμασίας ενόψει της αντεξέτασής του.
Οι μάρτυρες
Σημαντικός παράγοντας για την εξέλιξη της υπόθεσης θεωρείται ο κατάλογος των μαρτύρων που θα καλέσει η κάθε πλευρά. Ο πρόεδρος του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου Αντώνης Λιάτσος ζήτησε από τις δύο πλευρές μέχρι την ερχόμενη Τετάρτη να ετοιμάσουν και τους καταλόγους μαρτύρων. Πάντως σε δηλώσεις του ο Γενικός Εισαγγελέας μετά τη τέλος της χθεσινής διαδικασίας ανέφερε ότι δεν προτίθενται να καλέσουν ως μάρτυρα τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη. «Το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο είπε ότι οι οποιεσδήποτε μαρτυρίες θα πρέπει να αξιολογηθούν και από το Συμβούλιο για να φανεί κατά πόσο είναι σχετικές με το αντικείμενο το οποίο εκκρεμεί ενώπιον του Συμβουλίου. Αυτές τις ερωτήσεις φαντάζομαι εάν και εφόσον κάποια πλευρά επιδιώξει να καλέσει μάρτυρες στο δικαστήριο θα πρέπει να ικανοποιήσει το Συμβούλιο ότι έχουν σχέση με το αντικείμενό τους», σημείωσε ο κ. Σαββίδης.
Διευκρινίσεις και… ευθυγράμμιση
Το Συμβούλιο στην απόφασή του μεταξύ άλλων ανέφερε ότι «η επιχειρηματολογία των ευπαιδεύτων συνηγόρων των δύο πλευρών επί του υπό κρίση ζητήματος, του κ. Τριανταφυλλίδη εκ μέρους της νομικής ομάδας που αντιπροσωπεύει τον Γενικό Ελεγκτή και του κ. Βαλιαντή εκ μέρους των νομικών συμβούλων του Γενικού Εισαγγελέα, ήταν εκτεταμένη και είχε ως κύριο άξονα, αφενός, τον θεσμικό ρόλο του Γενικού Εισαγγελέα, όπως αυτός αναδύεται μέσα από τις σχετικές συνταγματικές διατάξεις και, αφετέρου, προηγούμενες αποφάσεις του Συμβουλίου επί του επίδικου ζητήματος (υποθέσεις Ερωτοκρίτου, Τρύφωνος, Λοή). Το Συμβούλιο εξέτασε με ιδιαίτερη προσοχή τις ενδελεχείς εισηγήσεις των ευπαιδεύτων συνηγόρων των δύο πλευρών. Το ερώτημα που τίθεται ενώπιόν μας δεν αφορά στο ποιος, γενικά, νομιμοποιείται στην καταχώριση αιτήσεων ως η παρούσα, ούτε θα μας απασχολήσει εξαντλητική παράθεση καταλόγου προσώπων που τυχόν έχουν τέτοιο δικαίωμα. Η κρίση μας θα περιορισθεί στο ζητούμενο και μόνο: Κατά πόσο δηλαδή ο Γενικός Εισαγγελέας, αιτητής στην ενώπιόν μας περίπτωση, νομιμοποιείται να προβεί σε διάβημα στη βάση του Άρθρου 153.8 του Συντάγματος. Ευθυγραμμιζόμαστε με τα όσα η πλευρά του Γενικού Εισαγγελέα προέβαλε, έχοντας ως πυξίδα τα λεχθέντα στις αποφάσεις Ερωτοκρίτου, Τρύφωνος και Λοή, η οποία υιοθέτησε ουσιαστικά το σκεπτικό της Τρύφωνος».
Σε άλλο σημείο της απόφασης το Συμβούλιο σημειώνει ότι, «παρά την περί του αντιθέτου προσέγγιση του κ. Τριανταφυλλίδη, η οποία, με όλο τον σεβασμό, δεν βρίσκει σύμφωνο το Συμβούλιο, το ερώτημα που απασχολεί, της νομιμοποίησης δηλαδή του Γενικού Εισαγγελέα, απαντήθηκε ευθέως στην υπόθεση Ερωτοκρίτου, όπου, όπως και στην υπό συζήτηση, ο καθ' ου η αίτηση, τότε Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας, ήγειρε, υπό τύπο προδικαστικής ένστασης, ότι ο Γενικός Εισαγγελέας δεν είχε δικαίωμα υποβολής αίτησης προς απόλυσή του για ανάρμοστη συμπεριφορά. Μάλιστα, έθεσε ότι αιτήσεις αυτής της μορφής μπορούν να υποβληθούν μόνο από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος διόρισε τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα, ως διορίζον δηλαδή όργανο. Το Συμβούλιο, επισημαίνοντας την αποκλειστική αρμοδιότητά του να αποφασίζει επί παντός θέματος αναφερομένου, μεταξύ άλλων, εις την απόλυση και των ανεξάρτητων αξιωματούχων του κράτους, εξουσία που του παρέχεται από το Άρθρο 153.8(2) του Συντάγματος, τόνισε τις εξουσίες του Γενικού Εισαγγελέα και τα καθήκοντά του, όπως αυτά καθορίζονται ή ανατίθενται σε αυτόν, διά του Συντάγματος».
Δικαίωμα του Εισαγγελέα
Καταλήγοντας στην απόφασή του το Συμβούλιο αναφέρει ότι «τα πιο πάνω (σ.σ. αναφορές από τις αποφάσεις Ερωτοκρίτου και Τρύφωνος) επιμαρτυρούν το όλο θεσμικό πλαίσιο του ρόλου του Γενικού Εισαγγελέα, υποστυλώνοντας, κατά συνταγματική ευθυγράμμιση, την ορθότητα της προσέγγισης του Συμβουλίου στις προηγούμενες αποφάσεις Ερωτοκρίτου, Τρύφωνος και Λοή, τόσο ως προς την προάσπιση της νομιμότητας και του δημοσίου συμφέροντος από τον Γενικό Εισαγγελέα όσο και ως προς τη δυνατότητά του προς εισαγωγή αίτησης, χωρίς την ανάγκη προηγούμενης οδηγίας ή συγκατάθεσης από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Είναι κάτω από αυτό το πρίσμα που αναγνωρίσθηκε το δικαίωμα του Γενικού Εισαγγελέα για υποβολή αιτήσεων αυτής της μορφής. Χωρίς να υπεισέρχεται στην όλη εικόνα ζήτημα συγκριτικής αποτίμησης της υπόστασης και του όλου ρόλου του κάθε κρατικού αξιωματούχου. Καταληκτικά, επιβεβλημένο είναι να υπομνήσουμε ότι, σε κάθε περίπτωση, επαφίεται, κατά συνταγματική επιταγή, στο Συμβούλιο η τελική κρίση ως προς τη συνδρομή των αναγκαίων προϋποθέσεων προς κατάδειξη ανάρμοστης συμπεριφοράς και η αποκλειστική αρμοδιότητα να αποφασίζει επί παντός θέματος αναφερομένου εις την απόλυση κρατικού αξιωματούχου».
